Στο διάστημα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αρκετοί Βρετανοί αξιωματικοί και πλοίαρχοι καϊκιών υπηρέτησαν με τις Συμμαχικές κατασκοπευτικές υπηρεσίες στα Δωδεκάνησα και στην γύρω περιοχή προσφέροντας αξιόλογες υπηρεσίες στον κοινό αγώνα.
Leon Stephen
Μεταξύ αυτών ο Αρμενικής καταγωγής Leon Stephen του οποίου οι γονείς, Stephen M. Iplicjian και Marie Arapian, γεννήθηκαν στην Σμύρνη, ο πατέρας του στις 5 Δεκεμβρίου 1882 και η μητέρα του στις 26 Οκτωβρίου 1882. Είχαν Αρμενική (Οθωμανική) υπηκοότητα και ως πρόσφυγες μετακόμισαν στην Αγγλία με διαβατήριο «χωρίς πατρίδα».
Στις 25 Σεπτεμβρίου 1907 στο Manchester της Αγγλίας γεννήθηκε ο γιός τους Leon. Στα δημοτικά αρχεία καταχωρήθηκε Χριστιανός Ορθόδοξος με Βρετανική Εθνικότητα με το όνομα Leon Stephen, από το αγγλοποιημένο όνομα Στέφανος του πατέρα του. Αργότερα η οικογένειά του επανήλθε στην Τουρκία για οκτώ χρόνια όπου ο Stephen πέρασε τα παιδικά του χρόνια και εκτός της μητρικής του γλώσσα, Αρμενικά, έμαθε Ελληνικά και Τουρκικά. Αργότερα όταν επανήλθε στην Αγγλία φοίτησε στο Wrekin College στο Wellington.
Στην Γαλλία
Από το 1925-1934 ο Stephen βρίσκεται στην Γαλλία όπου έμαθε Γαλλικά και εργάζεται ως: Τραπεζικός υπάλληλος στην τράπεζα Banque Francaise De L’Afrique-Paris. Συνέταιρος & λογιστής στην εταιρεία κατασκευαστής ενδυμάτων Jolyance, S.A.R.L.-Paris. Συνέταιρος & λογιστής στην εταιρεία Εισαγωγές & Εξαγωγές του πατρός του Stephen M. Iplicjian – Paris. Ιδιωτική επιχείρηση Εισαγωγές & Εξαγωγές. Είναι γνώστης του Γαλλικού Εταιρικού και Εμπορικού Δικαίου και του δίνεται η ευκαιρία να ταξιδεύσει στη Γερμανία, Ελβετία, Ιταλία και Αλβανία.
Επανέρχεται στην Αγγλία και ακολουθεί ο πόλεμος
Το 1934 επανέρχεται στην Αγγλία και αξιοποιεί τα προσόντα του. Είναι δίγλωσσος στα Αγγλικά και Γαλλικά και εργάζεται ως Ελεγκτής Λογιστής στην United States Lines-London και ως Διευθυντής Αποβάθρας της εταιρείας Joseph C. Mount–London. Ασχολείται με τον αθλητισμός: Ιππασία, Ιστιοπλοΐα, Rugger, Κολύμβηση και με την Ιστορία.
Στρατιωτική καριέρα
Φοίτησε στην σχολή αξιωματικών και το 1939 μόλις άρχισε ο Δεύτερος Παγκόσμιος επιστρατεύθηκε με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού. Στις 24 Φεβρουαρίου 1941 προσφέρθηκε εθελοντής για υπηρεσία στο εξωτερικό και στις 16 Μαρτίου 1941 αναχώρησε από την Βρετανία. Στις 12 Μαΐου 1941 έφτασε στην Αίγυπτο και στις 27 Ιουνίου 1941 στην Κύπρο όπου ανάλαβε επιτελικά καθήκοντα και στις 29 Δεκεμβρίου 1941 προήχθη σε υπολοχαγό. Στις 14 Ιουλίου 1942 προήχθη σε λοχαγό και στις 16 Ιουλίου 1942 πήγε εθελοντής στην S.O.E.
Στην Υπηρεσία της S.O.E
Από τις αρχές του 1941 μέχρι το τέλος του πολέμου έλαβε μέρος σε πολλές επικίνδυνες αποστολές σε εχθρικά κατεχόμενα εδάφη ως επιτελικός αξιωματικός με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Τα καθήκοντά του περιλάμβαναν να διεισδύσει και να βοηθήσει στην ίδρυση νέων αποστολών και να συντηρεί με προμήθειες όλες τις αποστολές που είχαν ήδη δημιουργηθεί.
Η γνώση της ελληνικής γλώσσας και για την Ελλάδα και τα νησιά της τον βοήθησαν να κατανοήσει τους Έλληνες, τα προτερήματα και τα μειονεκτήματα τους, και έτσι να πετύχει το καλύτερο από το προσωπικό της Αποστολής στο Αιγαίο που αποτελείτο κυρίως από Έλληνες που χειριζόταν με ευχάριστο τρόπο.
Επίσης, η γνώση της τουρκικής γλώσσας αποτελούσε μεγάλο πλεονέκτημα για τη σύναψη φιλικών σχέσεων με τους Τούρκους που είχαν μεγάλη αξία για τον ίδιο και τον «Παραναυτικό» Στόλο και στην δημιουργία μυστικών βάσεων κατά μήκος των Τουρκικών ακτών.
Μεταξύ των άλλων επιχειρήσεων, ο Stephen ήταν ο αρχηγός της πρώτης κατασκοπευτικής αποστολής που πήγε στην Κάρπαθο και συμμετείχε στον εφοδιασμό και απόσπαση της δεύτερης κατασκοπευτικής αποστολή από το ίδιο νησί.
Κατά τη διάρκεια των αποστολών του στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες διένυσε πάνω από 10.000 μίλια με μικρό καΐκι. Αργότερα αποσπάστηκε στην Κρήτη και στις 24 Φεβρουαρίου 1945 προωθήθηκε στην Αθήνα. Στην Βρετανία επέστρεψε στις 21 Ιουλίου 1945 μετά από πολύχρονη υπηρεσία.
Kenneth John Mackenzie
Ο Kenneth John Mackenzie γεννήθηκε στην Σκωτία στις 4 Σεπτεμβρίου 1904, ήταν γιος των William και Jean Mackenzie, Σκωτικής εθνότητας με θρησκεία Presbyterian. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Edinburgh και από το 1924 μέχρι το 1940 δίδαξε ως δάσκαλος. Εκτός από Αγγλικά και Γαλλικά, μιλούσε, διάβαζε και έγραφε Γαελικά (Gaelic) ως η μητρική του γλώσσα.
Εκτός από την Βρετανία και τα γύρω νησιά ο Mackenzie είχε επισκεφθεί και γνώρισε και άλλες χώρες: Νορβηγία, Γαλλία, Αίγυπτος, Παλαιστίνη και Συρία. Ήταν αθλητικός τύπος και του άρεσε η Ιππασία, το κολύμπι, η σκόπευση, η ιστιοπλοΐα, η ορειβασία, το τρέξιμο, διάβαζε και μετάδιδε με Morse. Επίσης οδηγούσε ποδήλατο, μοτοσικλέτα, αυτοκίνητο και φορτηγό.
Στρατιωτική καριέρα
Φοίτησε στην σχολή αξιωματικών και το 1939 μόλις άρχισε ο Δεύτερος Παγκόσμιος επιστρατεύθηκε με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού. Την 1η Μαρτίου 1941 εντάχθηκε στην S.O.E και υπηρέτησε στην Force 133 ως Υπολοχαγός R.N.V.R. Στις 4 Μαρτίου 1942 εντάχθηκε στην Μ.Ο.4. και πήρε μέρος σε πέντε επιχειρήσεις στην Κρήτη με αποτέλεσμα την αποχώρηση 150 Βρετανών στρατιωτών και πολλών Ελλήνων.
Στο μεγαλύτερο διάστημα του πολέμου υπηρέτησε στην Μέση Ανατολή ως πλοίαρχος κατασκοπευτικών καϊκιών. Έλαβε μέρος σε πολλές αποστολές στα Δωδεκάνησα, κυρίως στην Κάρπαθο, στις Κυκλάδες και στην Κρήτη. Είχε καλές σχέσεις με τους Τούρκους και με τους Έλληνες που εκτός αυτών που συνεργάζονταν με τους κατασκόπους αποτελούσαν τα πληρώματα των κατασκοπευτικών καϊκιών.
Στις 7 Αυγούστου 1943 ως πλοίαρχος του “Armadillo” κατέλαβε το ιταλικό καΐκι Montefalcone μεταξύ Ρόδου και Σύμης. Αργότερα πραγματοποίησε την Επιχείρηση «Grotesque», αποβιβάζοντας αποστολή στη Νάξο και στα κοντινά νησιά δημιουργώντας πολύτιμες επαφές για περαιτέρω επιχειρήσεις.
Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού έσωσε δύο Αξιωματικούς της Πολεμικής Αεροπορίας που κρύβονταν στα νησιά.
Στις 27 Μαΐου 1944 έφτασε στο Λονδίνο για διαβούλευση και στις 25 Ιουνίου αναχώρησε για το Κάιρο. Την 1η Φεβρουαρίου 1945 διορίστηκε πλοίαρχος στο H.M.S. “Mosquito” και στις 23 Μαρτίου 1945 ανάλαβε καθήκοντα ως Ανώτερος Αξιωματικός στο Levant Fishing Patrol.
Philip Lyn Price Thomas
Ο Philip Lyn Price Thomas γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1906 στο χωριό Llwynypia της Αγγλίας και φοίτησε στο Δημοτικό σχολείο του Kilburn που βρίσκεται βορειοδυτικά του Λονδίνου. Όταν άρχισε ο πόλεμος ήταν έγγαμος με μόνιμη κατοικία στην St Helens της Merseyside στην England.
Στρατιωτική καριέρα
Ο Thomas υπηρετούσε στο Βρετανικό Ναυτικό και στις 16 Δεκεμβρίου 1942 μετατέθηκε στην S.O.E. Force 133. Τον Μάιο του 1943 αποσπάστηκε στο Para Naval Section ως πλοίαρχος καϊκιού, κυρίως του «Άγιος Στέφανος», και πήρε μέρος σε πολλές κατασκοπευτικές επιχειρήσεις. Στις 12 Απριλίου 1944 αποσπάστηκε στην ME 67 και την 1η Φεβρουαρίου 1945 στο «Levant Fishing Patrol». Ειδική τιμητική διάκριση του απονεμήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 1945.
Μεταξύ των δεκάδων επιχειρήσεων και αποστολών που ο Thomas ανάλαβε με το «Άγιος Στέφανος» περιλαμβάνονται: Απόσπαση της πρώτης κατασκοπευτικής αποστολής από Κάρπαθο (Αύγουστος/Σεπτέμβριος 1943). Προσπάθεια εγκατάστασης της δεύτερης κατασκοπευτικής αποστολής στην Κάρπαθο (3 Οκτωβρίου 1943). Εγκατάστασης της δεύτερης κατασκοπευτικής αποστολής στην Κάρπαθο (15-20 Οκτωβρίου 1943). Προσπάθεια εφοδιασμού της δεύτερης κατασκοπευτικής αποστολής στην Κάρπαθο (24 Νοεμβρίου – 4 Δεκεμβρίου 1943). Απόσπαση της δεύτερης κατασκοπευτικής αποστολής από Κάρπαθο (5 Απριλίου – 19 Απριλίου 1944). Εφοδιασμός αποστολής στην Κρήτη (22-30 Αυγούστου 1944). Κατασκοπευτική επίσκεψη στην Σαρία (31 Αυγούστου – 1η Σεπτεμβρίου 1944).
Άλλοι Βρετανοί κατάσκοποι
Εκτός των Stephen, Mackenzie και Thomas υπήρξαν και αρκετοί άλλοι Βρετανοί κατάσκοποι που έδρασαν στα Δωδεκάνησα και στην γύρω περιοχή, μεταξύ των οποίων και οι ακόλουθοι:
Ο πλοίαρχος του «Άγιος Ιωάννης» captain Klosser.
Ο πλοίαρχος του «Άγιος Στέφανος» captain G.C. Wilkinson.
Ο πλοίαρχος του Armadillo captain S.E. Beckinsale. Lt. R.N.V.R.
Ο Lt. Commander F.C. Poole D.S.O., R.N.R. και ο ταγματάρχης Baker.
WWII – British spies in the Dodecanese – 9o
By Manolis Cassotis
During the WWII, several British officers and caique captains served with the Allied intelligence services in and around the Dodecanese rendering valuable service to the common cause.
Leon Stephen
Among them Leon Stephen of Armenian origin whose parents, Stephen M. Iplicjian and Marie Arapian, were born in Smyrna, his father on December 5, 1882, and his mother on October 26, 1882. They had Armenian (Ottoman) citizenship and as refugees moved to England with passport “without a country”.
On September 25, 1907, in Manchester England, their son Leon was born. In the municipal records he was registered as Orthodox Christian of British Nationality with the name Leon Stephen, from his father’s anglicized name Stefanos. Later his family returned to Turkey for eight years where Stephen spent his childhood and besides his mother language, Armenian, he learned Greek and Turkish. Later when he returned to England, he attended Wrekin College in Wellington.
In France
From 1925-1934 Stephen lives in France where he learned French and works as: Bank Clerk at Banque Francaise De L’Afrique-Paris. Partner & accountant in clothing manufacturer Jolyance, S.A.R.L.-Paris. Partner & accountant in his father’s Import & Export company Stephen M. Iplicjian – Paris. Private company Imports & Exports. He was knowledgeable of French Corporate and Commercial Law and was given the opportunity to travel to Germany, Switzerland, Italy and Albania.
Returns to England and war ensues
In 1934 he returned to England and utilized his qualifications. He was bilingual in English and French and worked as an Auditing Accountant for United States Lines-London and as a Dock Manager for the Joseph C. Mount Company-London. He was into sports: Horse Riding, Sailing, Rugger, Swimming, and History.
Military career
He attended officer’s school and in 1939, as soon as WWII began, he was drafted with the rank of second lieutenant. On February 24, 1941, he volunteered for overseas service and on March 16, 1941, he left Britain. On May 12, 1941, he arrived in Egypt and on June 27, 1941, in Cyprus, where he assumed staff duties and on December 29, 1941, he was promoted to lieutenant. On July 14, 1942, he was promoted to captain and on July 16, 1942, he volunteered for the S.O.E.
Service with S.O.E
From the beginning of 1941 until the end of the war he took part in many dangerous missions in enemy occupied territories as staff officer with very good results. His duties included infiltrating and assisting in the establishment of new missions and maintaining with supplies all missions that had already been established.
His knowledge of the Greek language and of Greece and its islands helped him to understand the Greeks, their strengths and weaknesses, and thus to get the best out of the staff of the Aegean Mission which consisted mainly of Greeks who he handled in a pleasant way.
Also, the knowledge of the Turkish language was a great advantage in establishing friendly relations with the Turks which were of great value to him and the “Paranautical” Fleet and in the creation of secret bases along the Turkish coast.
Among other missions Stephen was the leader of the first spying mission to Karpathos and was involved in the supply and dispatch of the second spying mission from the same island.
During his expeditions to the Dodecanese and the Cyclades he traveled over 10,000 miles in small boats. Later he was assigned to Crete and on February 24, 1945, he was transferred to Athens. He returned to Britain on July 21, 1945, after long service.
Kenneth John Mackenzie
Kenneth John Mackenzie was born in Scotland on September 4, 1904, he was the son of William and Jean Mackenzie of Scottish ethnicity with Presbyterian religion. He studied at the University of Edinburgh and from 1924 to 1940 taught as a teacher. Besides English and French, he spoke, read and wrote Gaelic as his mother tongue.
Apart from Britain and the surrounding islands, Mackenzie had visited and got to know other countries: Norway, France, Egypt, Palestine and Syria. He was athletic and enjoyed Horseback Riding, swimming, shooting, sailing, mountain climbing, running, reading and Morse broadcasting. He also drove a bicycle, motorcycle, car and truck.
Military career
He attended officer school and in 1939, as soon as WWII began, he was drafted with the rank of second lieutenant. On March 1st, 1941, he joined the S.O.E and served with Force 133 as Lieutenant R.N.V.R. On March 4, 1942 he joined M.O.4. and took part in five operations in Crete resulting in the withdrawal of 150 British soldiers and many Greeks.
During most of the war he served in the Middle East as a spy caique captain. He took part in many missions in the Dodecanese, mainly in Karpathos, the Cyclades and Crete. He had good relations with the Turks and with the Greeks who apart from those who cooperated with the spies made up the crews of the spy boats.
On August 7, 1943, as captain of “Armadillo” he captured the Italian boat Montefalcone between Rhodes and Symi. He later carried out Operation ‘Grotesque’, landing a mission on Naxos and nearby islands making valuable contacts for further operations. During this trip he rescued two Air Force Officers who were hiding on the islands.
On May 27th, 1944, he arrived in London for consultation and on June 25 he left for Cairo. On February 1st, 1945, he was appointed master of H.M.S. “Mosquito” and on March 23, 1945, assumed duties as Senior Officer in the “Levant Fishing Patrol”.
Philip Lyn Price Thomas
Philip Lyn Price Thomas was born on May 5, 1906, in the village of Llwynypia, England, and attended Kilburn Primary School, located northwest of London. When the war began, he was married with permanent residence in St Helens, Merseyside, England.
Military career
Thomas was serving in the British Navy and on December 16th, 1942, he was transferred to the S.O.E. Force 133. In May 1943 he was transferred to the Para Naval Section as captain of a caique, mainly “Saint Stefanos”, and took part in many espionage operations. On April 12th, 1944, he was assigned to ME 67 and on February 1st, 1945, to “Levant Fishing Patrol”. He was awarded a special honor on January 4, 1945.
Among dozens of operations and missions that Thomas undertook with the “Saint Stefanos” is the detachment of the first spying mission from Karpathos (August/September 1943). Attempt to establish the second spying mission in Karpathos (October 3, 1943). Establishment of the second spying mission in Karpathos (October 15-20, 1943). Attempt to supply the second spying mission in Karpathos (November 24 – December 4, 1943). Detachment of the second spying mission from Karpathos (April 5 – April 19, 1944). Supply the spying mission in Crete (August 22-30, 1944). Spy expedition to Saria (31 August – 1 September 1944).
Other British spies
Apart from Stephen, Mackenzie and Thomas there were several other British spies who operated in and around the Dodecanese, including the following:
“Saint John’s” captain Klosser.
“Saint Stefanos’” captain G.C. Wilkinson.
Armadillo’s captain S.E. Beckinsale. Lt. R.N.V.R.
Lt. Commander F.C. Poole D.S.O., R.N.R. and Major Baker.
