Ολοκληρώθηκε η εξόδιος ακολουθία στη Μητρόπολη Αθηνών για τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, ο οποίος πέθανε την Κυριακή σε ηλικία 88 χρόνων.
Το φέρετρο με τη σορό του Κώστα Σημίτη βγήκε από τη Μητρόπολη χειροκροτούμενο, ενώ ο συγκεντρωμένος κόσμος έξω από τη Μητρόπολη φώναζε «Αθάνατος».
Μετά την τελετή, η πομπή κατευθύνεται πεζή προς το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών με μια μικρή στάση στη Βουλή, ενώ θα ολοκληρωθεί με την απόδοση τριών τιμητικών βολών.
Αφού ολοκληρώθηκε η εξόδιος ακολουθία, στην οποία χοροστάτησε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, ξεκίνησαν οι επικήδειοι της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη, και των καθηγητών Τάσου Γιαννίτση (πρώην υπουργός), Γιάννη Βούλγαρη, και Κωνσταντίνου Τσουκαλά.
Τι είπε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
«Αποχαιρετάμε σήμερα με θλίψη και τιμή μία μεγάλη προσωπικότητα της σύγχρονης ιστορίας μας» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου κατά τον επικήδειο λόγο της, στην εξόδιο Ακολουθία του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, που τελέστηκε στην Ιερά Μητρόπολη Αθηνών.
Η κ. Σακελλαροπούλου υπογράμμισε ότι «ο Κώστας Σημίτης υπερασπίστηκε, με συνέπεια και πεποίθηση, πάθος και λογική, λέξεις και πράξεις, σε όλη του τη ζωή, τη δημοκρατία και τις αρχές της. Αγωνιστής κατά της δικτατορίας, διακεκριμένος ακαδημαϊκός δάσκαλος, άνθρωπος των ιδεών και του πρακτικού λόγου, άφησε το βαθύ αποτύπωμά του στη Μεταπολίτευση με το δικό του, ξεχωριστό και διαχρονικό, πολιτικό παράδειγμα».
Μιλώντας για το έργο του, σημείωσε ότι «με κύρια αναφορά του την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και το ρεύμα του εκσυγχρονισμού, ο Κώστας Σημίτης εισήγαγε στην πολιτική μας συνείδηση και κουλτούρα μία νέα μέθοδο και αντίληψη της διακυβέρνησης. Με έμφαση στον ορθολογισμό, τον προγραμματισμό, την προσήλωση σε στόχους υψηλούς και την ηθική του καθήκοντος, τη χαμηλότονη, καθημερινή και συστηματική εργασία. Μακριά από δημοφιλείς, ανέξοδες ρητορείες και λαϊκιστικές ευκολίες. Με λόγο μετριοπαθή και μετρημένο και ήθος δημοκρατικό».
Παράλληλα, ανέφερε ότι «ο εκσυγχρονισμός του δεν υπήρξε μόνον ένα πολιτικό και επίκαιρο πρόγραμμα, αλλά και διαρκής θεσμική και κοινωνική άσκηση, μια συνεχής και ανοικτή μέχρι σήμερα μεταρρυθμιστική πρόκληση. Έθεσε ψηλά και τολμηρά τον πήχη και υπηρέτησε το όραμα μιας ισχυρής και ισότιμης Ελλάδας μέσα στην Ευρώπη. Η οκταετής θητεία του Κώστα Σημίτη στην πρωθυπουργία έφερε σημαντικές κατακτήσεις στο Κράτος Δικαίου και την κοινωνία, σπουδαία έργα υποδομών και επενδύσεις. Συνοδεύθηκε από κορυφαίες στιγμές, που ενίσχυσαν τη θέση της χώρας, διεύρυναν τους ορίζοντές μας και καθόρισαν τον τρόπο ζωής μας. Η ένταξη στην Ευρωζώνη και η είσοδος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπερβαίνουν τη συγκυρία και λάμπουν ως εθνικά επιτεύγματα στον μακρύ ιστορικό μας χρόνο».
Ολοκληρώνοντας τον επικήδειο λόγο της, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποστήριξε: «Η δημόσια παρουσία του Κώστα Σημίτη τελούσε σε συνέχεια και ενότητα με τον ιδιωτικό του βίο. Ήταν πράος, λιτός και αυτάρκης, με αγάπη για τον πολιτισμό, τα βιβλία και τις τέχνες, αφοσιωμένος και δοτικός στη σύζυγό του Δάφνη και τις κόρες του, τη Μαριλένα και τη Φιόνα, πιστός και υποστηρικτικός στους φίλους και τους συνεργάτες του». Όπως είπε «Οι συγκινητικές, αδιαμεσολάβητες καταθέσεις και μαρτυρίες τους, αυτές τις μέρες, καταδεικνύουν πόσο θα λείψει, αλλά και ότι το υπόδειγμά του θα παραμείνει ζωντανό, ως παρακαταθήκη, για τους ίδιους και για τον τόπο μας».
Ομιλία Κυριάκου Μητσοτάκη
«Μαχητή κατά της δικτατορίας και άξιο υπηρέτη της δημοκρατίας» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, προσφωνώντας τον επικήδειο λόγο του.
Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για έναν «ευγενή αντίπαλο», τον οποίο η θεσμική θέση του επιβάλλει να τον τιμήσει όπως του αξίζει, προσθέτοντας: «Οι παρατάξεις μας κατάφεραν και συναντήθηκαν σε δύο κρίσιμες επιλογές. Την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ και την είσοδο της Κύπρου στην ΕΕ».
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι ο Κώστας Σημίτη ανήκει, πλέον, στην ιστορία η οποία θα ζυγίσει την πολυκύμαντη διαδρομή του και είναι ήδη ορατές τρεις παρακαταθήκες του εκλιπόντος:
Η πρώτη είναι «η αταλάντευτη πίστη του στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό και η διαρκής προσπάθειά του να συγκλίνει η Ελλάδα με τα πιο ανεπτυγμένα κράτη της Ευρώπης».
Η δεύτερη ήταν ο τρόπος διακυβέρνησής του με πρωταγωνιστή το μπλοκάκι που κατέγραφε μεθοδικά τις προτεραιότητες που από διακηρύξεις έπρεπε να γίνουν πράξη, με σχεδιασμό επίπονη δουλειά και έλεγχο, με στόχο το μετρήσιμο αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη.
Η τρίτη, κατά τον πρωθυπουργό, είναι ότι ο Κώστας Σημίτης, εκτός από την ενασχόλησή του με την πολιτική, πάντα έβρισκε χρόνο να διαβάζει, να ακούει μουσική, να παρακολουθεί θέατρο, και αγάπησε τον ρόλο του απλού συζύγου και του πατέρα.
Επίσης, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι στο μέλλον πολλοί αναλυτές θα ασχοληθούν με το έργο του εκλιπόντα «με τα σωστά και τα λάθη του, όπως και για αυτά που επιδίωξε και ποτέ δεν είδε να πραγματοποιούνται», και συμπλήρωσε πως πρόκειται για τη διαχρονική μοίρα και το τίμημα όποιου αποφασίζει να δράσει στη δημόσια σφαίρα.
Ο πρωθυπουργός στάθηκε σε ορισμένα «αποστάγματα της πορείας» του Κώστα Σημίτη, όπως η ρήση του για την κυβέρνηση, η οποία υπάρχει όχι για να διαιωνίζει την εξουσία της αλλά για να διαμορφώνει μία καλύτερη κοινωνία με λέξεις κλειδιά, το σχέδιο και τη συγκυρία, επιδιώκοντας τις συναινέσεις αλλά βαδίζοντας και κόντρα στο ρεύμα, ώστε το κόστος που θα καταβληθεί να είναι μικρότερο από το όφελος που θα προκύψει. Επίσης, είπε ότι στην προσπάθεια εφαρμογής των παραπάνω δοκιμάζεται η ικανότητα της πατρίδας μας να απαλλαγεί από βαρίδια και παθογένειες του παρελθόντος.
Αναφερόμενος στις επιτυχίες του Κώστα Σημίτη τόνισε τη δημοκρατική συνέπειά του, τις σοβαρές υποδομές που απέκτησε η χώρα κατά τη διάρκεια των θητειών του, και τα δύο καθοριστικά βήματα που σηματοδότησαν την ευρωπαϊκή προοπτική τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου.
«Ας κρατήσουμε τα καλύτερα από τη διαδρομή του και το γεγονός ότι δεν μπήκε ποτέ στον πειρασμό να μεταλλαχθεί, να γίνει αρεστός προσχωρώντας σε ένα ξένο προς τον ίδιο μοντέλο συμπεριφοράς, διατηρώντας ταυτόχρονα τη διακριτική απλότητα για να επενδύσει αυτή τη ζωή του και μετά την απόσυρσή του από το δημόσιο προσκήνιο», επεσήμανε
Ακόμη, ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε τον Κώστα Σημίτη «μία εξαίρεση στον πολύβουο κόσμο των συνθημάτων» και υπογράμμισε ότι αυτό είναι ένα πολύτιμο παράσημο, το οποίο κατέκτησε με τη στάση του χωρίς ο ίδιος ποτέ να το διεκδικήσει ή να το διαφημίσει».
Τέλος, τόνισε ότι ο Κώστας Σημίτη επέλεξε έναν επίλογο με νόημα ώστε να είναι και γι’ αυτό άξιος τιμής και μνήμης.
Τι είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης
«Η πατρίδα μας τιμά σήμερα τον πρωθυπουργό που έκανε πράξη την ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη και σφράγισε ανεξίτηλα τη μεταπολιτευτική ιστορία του τόπου», υπογράμμισε ο Νίκος Ανδρουλάκης αποχαιρετώντας τον Κώστα Σημίτη, «τον δεύτερο ιστορικό του ηγέτη, μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου».
«O πολιτικός κόσμος της χώρας γίνεται φτωχότερος, καθώς έχασε μια σπουδαία προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας, που εμπλούτιζε δημιουργικά και με ορθό λόγο τον δημόσιο διάλογο», είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής εκφωνώντας τον επικήδειο του στην κηδεία του πρώην πρωθυπουργού στη Μητρόπολη.
«Αγαπημένε μου πρόεδρε, με βαθιά συγκίνηση θυμάμαι το μικρό βιβλιαράκι που μου δώρισες σε μια από τις πρώτες μας συζητήσεις. Μια έκδοση του Ομίλου Αλέξανδρου Παπαναστασίου, που είχες ιδρύσει με άλλους ανήσυχους δημοκράτες αγωνιστές στα χρόνια της νιότης σου. Με έκανες κοινωνό της πολιτικής σκέψης σου και των ιδανικών με τα οποία πάντα αγωνιζόσουν ενάντια στη συντήρηση και τη μοιρολατρία», συνέχισε ο κ. Ανδρουλάκης σε προσωπικό τόνο. «Όποιος διαβάσει εκείνο το κείμενο, αντιλαμβάνεται ότι ο Κώστας Σημίτης δεν έδινε μάχες τακτικής. Είχε εντοπίσει από νωρίς τις ιστορικές ρίζες των παθογενειών του κράτους και είχε διαμορφώσει το πολιτικό όραμα για την υπέρβασή τους. Γι’ αυτό και ήταν διαρκής η πάλη του προέδρου μας απέναντι στον πελατειασμό, τα στερεότυπα και τα κατεστημένα που καθηλώναν την κοινωνία και τη Δημοκρατία», ανέφερε.
«Με δημιουργικές ρήξεις, πολλές φορές κόντρα στο ρεύμα, έκανες πράξη την Ελλάδα της εθνικής αυτοπεποίθησης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της εξωστρέφειας», είπε. Σημείωσε ότι ο Κώστας Σημίτης «γι’ αυτές τις αξίες αγωνίστηκε από τα μετεμφυλιακά χρόνια, τα χρόνια της χούντας αλλά και αργότερα στη μεταπολίτευση μέσα από το ΠΑΣΟΚ» και συσπείρωσε μια μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία γύρω από το πολιτικό όραμα του εκσυγχρονισμού, «δίνοντας του όμως ξεκάθαρα προοδευτικό περιεχόμενο, όπως πιστοποιεί το έργο σου, πολύ πριν οι λέξεις χάσουν το πραγματικό τους νόημα».
Επισήμανε ότι ο Κώστας Σημίτης υποστήριζε ότι «καμία μεταρρύθμιση δεν είναι πολιτικά ουδέτερη» και συνέχισε: «Ως “αριστερός με σοσιαλδημοκρατικές ιδέες”, όπως αυτοχαρακτηριζόσουν, πίστευες ότι η πραγματοποίηση του εκσυγχρονισμού δεν αποτελεί απλώς μια τεχνοκρατική διαδικασία, αλλά συνεπάγεται κινητοποίηση και κοινωνικό αγώνα. Ο πολίτης σε αυτήν τη διαδικασία πρέπει να έχει αξία και να είναι συμμέτοχος. Αλλιώς καμία μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να αντέξει μακροπρόθεσμα».
Πρόσθεσε ότι «η σημασία των παραπάνω θέσεων καταδείχθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης», μια κρίση που, όπως τόνισε, ο πρώην πρωθυπουργός «έγκαιρα και με τόλμη» είχε προειδοποιήσει από το βήμα της Βουλής το 2008.
Ο κ. Ανδρουλάκης είπε ότι «το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1996-2004 συνδέθηκε με μια από τις πιο δημιουργικές περιόδους της σύγχρονης Ελλάδας» και ότι «ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ο καταλληλότερος ηγέτης, σε μια εποχή ραγδαίων μεταβολών και τεράστιων προκλήσεων: Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είχε εισέλθει σε ανεπίστρεπτη πορεία, ενώ η εντεινόμενη παγκοσμιοποίηση απαιτούσε επεξεργασμένο σχέδιο προσαρμογής από τα εθνικά κράτη, ώστε να μη βυθιστούν ολόκληρες κοινωνίες στην παρακμή».
Πρόσθεσε ότι «ο πολιτικός, που έλεγε λίγα αλλά σχεδίαζε και έπραττε πολλά, ένωσε τα χέρια με τον ελληνικό λαό στο δρόμο της σύγκλισης με τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης», υπογραμμίζοντας ότι «τα επιτεύγματα της κυβέρνησης του είναι εθνικά, είναι σταθμοί στην ιστορία του τόπου. Η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ και η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση με άλυτο το Κυπριακό». Ο κ. Ανδουλάκης κάλεσε όλους να αναλογιστούν τις επιπτώσεις με τις οποίες θα ήταν αντιμέτωπος ο ελληνισμός από τις τουρκικές επιδιώξεις για διχοτόμηση του νησιού, «αν ο διορατικός αυτός ηγέτης δεν είχε σχεδιάσει και ολοκληρώσει αυτή τη μεγάλη εθνική επιτυχία».
«Ο Κώστας Σημίτης ήταν συνδιαμορφωτής της Ιστορίας, όχι επικοινωνιακό παρακολούθημά της. Ισότιμος συνομιλητής των ισχυρότερων ηγετών του κόσμου που πάντα ήξερε να κερδίζει με την αξιοπιστία και τον ρεαλισμό του», τόνισε. Επισήμανε ότι «εξέφραζε διακριτή άποψη στη βάση των δικών του ‘πιστεύω’, όπως έκανε αγωνιζόμενος για μια αυτοδύναμη ‘Ευρώπη των λαών’, ακόμα και αντιτασσόμενος στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, κάτι που κάποιοι έχουν ξεχάσει σήμερα». Είπε ότι «το 2004, άφησε την Ελλάδα πιο αισιόδοξη και ισχυρή από ποτέ» και ότι «η επιτυχημένη προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν απόδειξη ότι η χώρα, όταν διαθέτει ηγεσία με σχέδιο, μπορεί να αναδείξει τον καλύτερό της εαυτό».
Τόνισε ότι όμως η σημαντικότερη παρακαταθήκη που αφήνει «είναι το όραμα του για διαρκή κοινωνική σύγκλιση με τις πιο ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες». Επισήμανε ότι ο Κώστας Σημίτης πίστευε βαθιά ότι η Ελλάδα δεν είναι καταδικασμένη στην υστέρηση και κάλεσε να φανταστούν όλοι πώς θα ήταν η πατρίδα μας σήμερα χωρίς τα μεγάλα έργα υποδομών όπως η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, η Εγνατία Οδός, το Μετρό, η Αττική Οδός, το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» κ.α.
«Σταθερές του προτεραιότητες ήταν το ισχυρό Κοινωνικό Κράτος, η στήριξη του κόσμου της εργασίας και η συνετή δημοσιονομική πολιτική», συνέχισε ο κ. Ανδρουλάκης. Είπε ότι «έδωσε πνοή στα δημόσια πανεπιστήμια όλης της χώρας. Στήριξε τη δημόσια υγεία με 11 νέα νοσοκομεία και εφάρμοσε μόνιμες κοινωνικές παρεμβάσεις, όπως το ΕΚΑΣ και η Βοήθεια στο Σπίτι. Προήγαγε τον θεσμικό εκσυγχρονισμό του κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης, με τη συνταγματική κατοχύρωση των ανεξάρτητων αρχών, την ίδρυση των ΚΕΠ και την προώθηση πλήθους μεταρρυθμίσεων που βελτίωσαν τη ζωή των πολιτών».
«Γιατί εν τέλει», υπογράμμισε ο Νίκος Ανδρουλάκης, «ο πραγματικός προοδευτικός εκσυγχρονισμός είναι ολόπλευρος». «Δεν σημαίνει μόνο οικονομική πρόοδο. Σημαίνει ταυτόχρονα ενίσχυση των θεσμών, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναβάθμιση και όχι υποβάθμιση του κράτους δίκαιου. Σημαίνει διαφάνεια και υπευθυνότητα στη λήψη των αποφάσεων, δίκαιο μέρισμα στην ανάπτυξη και όχι διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων», τόνισε. Στο ίδιο πλαίσιο σημείωσε ότι «πραγματικός εκσυγχρονισμός σημαίνει ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα που στηρίζει τον κόσμο της εργασίας. Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την περιφερειακή ανάπτυξη και όχι για την πελατειακή νομή τους από ισχυρά συμφέροντα».
«Αυτή ακριβώς είναι η πολιτική παρακαταθήκη του Κώστα Σημίτη, η οποία αποτελεί διαρκές κοινωνικό ζητούμενο και πολιτική πυξίδα του Κινήματός μας», τόνισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.
«Αγαπημένε μας πρόεδρε, πορεύτηκες με ένα σπάνιο πολιτικό ήθος στη δημόσια παρουσία σου. Πάντα παρών στις μεγάλες μάχες της παράταξής μας. Η ακεραιότητα, η θεσμικότητα και η μεθοδικότητά σου έγραψαν ιστορία. Ανήκεις πλέον στο Πάνθεον των μεγάλων Ευρωπαίων ηγετών», είπε ο κ. Ανδρουλάκης. «Σε μια εποχή που η φιλελεύθερη δημοκρατία και η κοινωνική συνοχή απειλούνται, σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί, όπως εσύ, αποτελούν φάρους για όλους εμάς που μοιραζόμαστε τις ίδιες πολιτικές πεποιθήσεις», συνέχισε, «αλλά και στην προσωπική σου ζωή υπήρξες υπόδειγμα σεμνότητας και απλότητας. Πάντοτε διακριτικά, χωρίς τυμπανοκρουσίες και ηθικολογίες».
«Ήσουν το πολιτικό αντίδοτο στην αλαζονεία της εξουσίας. Μας έδειξες ότι πολλά που φαίνονται ανέφικτα, είναι στο χέρι μας να τα πετύχουμε. Ότι ένας διαφορετικός δρόμος απέναντι στη συντήρηση, είναι εφικτός: Αυτόν τον προοδευτικό πατριωτισμό υπηρέτησες σε όλη σου τη διαδρομή», τόνισε.
«Σήμερα η Ελλάδα υποκλίνεται σε έναν από τους μεγαλύτερους ηγέτες της σύγχρονης Ιστορίας της. Αιωνία σου η μνήμη αγαπημένε μας πρόεδρε», είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης ολοκληρώνοντας τον επικήδειο του για τον Κώστα Σημίτη, εκφράζοντας τα ειλικρινή συλλυπητήρια του στην οικογένειά του.
