ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Σε ατμόσφαιρα εξόχως φιλελληνική και συγκινησιακή παραδόθηκαν, σε ειδική τελετή, στην Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη από τον Άλβιν Μπραγκ, Γενικό Εισαγγελέα του Μανχάταν, 55 αρχαιολογικά ευρήματα υψηλής τέχνης με ιστορική και συμβολική αξία.
Η τελετή έλαβε χώρα στην Εισαγγελία του Μανχάταν, στον ίδιο χώρο, στον οποίο προ πέντε περίπου ετών και συγκεκριμένα στις 10 Φεβρουαρίου 2017 ο τέως εισαγγελέας του Μανχάταν Σάιρους Βανς παρέδιδε την μαρμάρινη σαρκοφάγο στον γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, Δρα. Κωνσταντίνο Κούτρα.
Αν και χθες παραδόθηκαν 55 αρχαιότητες συνολικής αξίας άνω των 20 εκατομμυρίων δολαρίων, εν τούτοις και οι δύο τελετές είχαν την ιδία συγκινησιακή φόρτιση για τον γράφοντα που παρέστη και στις δύο τελετές. Κι αυτό διότι όλες μας οι επισκέψεις στις Εισαγγελίες και στα δικαστήρια σχετίζονται με δυσάρεστα γεγονότα και με εγκλήματα, ενώ οι εκδηλώσεις επαναπατρισμού συνοδεύονται από χαρά και συνάμα υπερηφάνεια για τον ελληνικό πολιτισμό και μας παρέχουν την δυνατότητα να γευτούμε το δέος και τον σεβασμό των Αμερικανών για τον ελληνικό πολιτισμό.
Και στις δύο τελετές την παράσταση έκλεψε ο ομογενής βοηθός εισαγγελέας του Μανχάταν Μάθιου Μπογδάνος, ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στην ταυτοποίηση των αρχαιοτήτων της Συλλογής M. Steinhardt και στην επιστροφή τους στην Ελλάδα.
H Λίνα Μενδώνη ξεκινώντας την ομιλία της είπε ότι «είναι ημέρα μεγάλης ευτυχίας για την Ελλάδα καθώς 47 αρχαιότητες, από τη Συλλογή M. Steinhardt επιστρέφουν στην πατρίδα», αλλά και άλλα 8 έργα προϊστορικής εποχής από την Θεσσαλία, τα οποία προέρχονται από άλλη έρευνα, κάνοντας λόγο για «μεθοδική και ακούραστη προσπάθεια» από πλευράς της Γενικής Εισαγγελίας, με ειδική αναφορά τόσο στον Άλβιν Μπραγκ, όσο και τον προκάτοχό του, Σάιρους Βανς.
Επιπλέον, μίλησε με θερμά λόγια για τον Μάθιου Μπογδάνο και για την συνεισφορά των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, που παρείχαν κομβικές πληροφορίες που επέτρεψαν την πλήρη τεκμηρίωση των έργων στο πλαίσιο της δύσκολης αυτής έρευνας. «Η τεράστια επιτυχία σας» είπε, «δεν είναι μόνον οι αρχαιότητες που επιστρέφουν στις χώρες προέλευσής τους, ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα, αλλά το ηχηρό μήνυμα προς όλους όσους εμπλέκονται στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει η ώρα, που οι παράνομες συναλλαγές τους θα αποκαλυφθούν και οι ίδιοι θα έρθουν αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πράξεων τους».
«Έχουμε βαθιά πεποίθηση», είπε η Λίνα Μενδώνη «ότι ο αγώνας ενάντια στην παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών κερδίζεται με υπομονή, επιμονή και μεθοδικότητα, αλλά πάνω από όλα με τη στενή συνεργασία ανθρώπων, φορέων και κρατών που μάχονται συνειδητά ενάντια στο μεγάλο έγκλημα της αρχαιοκαπηλίας. Η παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών θησαυρών της πατρίδας μας είναι ένα βαρύ τραύμα που πονάει όλους τους Έλληνες σε όλο τον κόσμο».
Ο Γενικός Εισαγγελέας Άλβιν Μπραγκ εξέφρασε τον ενθουσιασμό του ότι συνεισέφερε στην ολοκλήρωση της έρευνας αυτής, απονέμοντας τα εύσημα στην ομάδα του ομογενούς, Βοηθού Εισαγγελέα, Μάθιου Μπογδάνου και του Ειδικού Πράκτορα Ερευνών της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας Ρίκυ Πατέλ, τονίζοντας την εκτίμησή του για την Ελλάδα και για την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. «Είναι τιμή μου», είπε στην προσφώνησή του, «που είμαι εδώ και να είμαι κομμάτι αυτής της δουλειάς. Ευχαριστώ για την πολύ καλή δουλειά τους συνεργάτες μας, τον ειδικό πράκτορα Ρίκυ Πατέλ και ασφαλώς τον διεθνή εταίρο μας. Κυρία Υπουργέ, είναι μεγάλο προνόμιο για εμάς ότι μας εμπιστευτήκατε και που σας έχουμε εδώ και ακόμη ότι σας επιστρέφουμε αυτά τα αρχαιολογικά ευρήματα. Επίσης, να αναφερθώ στον Μάθιου Μπογδάνο και την ομάδα του, ο οποίος είναι συνώνυμος με αυτήν την έρευνα. Είναι μια ντριμ τιμ».
Ο Μάθιου Μπογδάνος πρόσθεσε ότι δεν πρόκειται μόνο για τα αντικείμενα της συλλογής Steinhardt, αλλά και για ορισμένα άλλα που αντιμετωπίστηκαν σε διαφορετικές έρευνες, που διεξήγαγε η Εισαγγελία Νέας Υόρκης.
Κλείνοντας, την τελετή, η Υπουργός Πολιτισμού είπε ότι «Σήμερα είναι το “νόστιμον ήμαρ”, η γλυκιά μέρα του γυρισμού στην πατρίδα μετά από χρόνια περιπλάνησης, αλλαγές παράνομων κατόχων, χαλκευμένα παραστατικά αγοραπωλησιών. Αλλά οι αρχαιότητες διατηρούν πάντα την αλήθεια τους, μια αλήθεια συνυφασμένη με την ιστορία του τόπου που τις γέννησε. Τις επιστρέφουμε στην πατρίδα με ανείπωτη χαρά και σας εκφράζουμε για μια ακόμη φορά τις βαθιές ευχαριστίες μας».
Παραθέτουμε το πλήρες κείμενο της ομιλίας της Λίνας Μενδώνη:
Σήμερα είναι μέρα χαράς για την Ελλάδα, καθώς 47 αρχαιότητες, από τη Συλλογή M. Steinhardt επιστρέφουν στην πατρίδα. Αρχαιότητες που απομακρύνθηκαν παράνομα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, όπως την Κρήτη, τη Βοιωτία, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, την Αττική, τη Σάμο, και μετά από πολυετή περιπλάνηση επιστρέφουν εκεί που ανήκουν. Και αυτό οφείλεται στις ενέργειες της Εισαγγελίας του Μανχάταν που με μεθοδικό τρόπο και ακούραστα εργάστηκε για την υπόθεση αυτή.
Η τεράστια επιτυχία σας δεν είναι μόνο τα αρχαία που επιστρέφουν στις χώρες προέλευσής τους, ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα, αλλά το ηχηρό μήνυμα προς όλους όσους εμπλέκονται στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει η ώρα, που οι παράνομες συναλλαγές θα αποκαλυφθούν και οι ίδιοι θα έρθουν αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πράξεών τους.
Εκ μέρους της Ελληνικής Δημοκρατίας θα ήθελα να ευχαριστήσω και να συγχαρώ τον πρώην Εισαγγελέα Cyrus Vance και τον διάδοχό του Alvin Bragg, καθώς και όλους τους συνεργάτες τους για τον συντονισμό της διεθνούς αυτής επιχείρησης που απλώθηκε σε ένδεκα χώρες, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα.
Ιδιαίτερα θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Matthew Bogdanos, βοηθό εισαγγελέα της Νέας Υόρκης, τον οποίο είχα τη χαρά να γνωρίσω το 2019 κατά την διάρκεια επίσκεψής μου στις ΗΠΑ. Το πείσμα και η ισχυρή θέληση του Matthew, που χρόνια τώρα εργάζεται ακατάπαυστα στον τομέα της ανάκτησης παρανόμως διακινηθέντων πολιτιστικών αγαθών, η αμεσότητα και η αποτελεσματικότητά του συνέβαλαν καθοριστικά στην επιτυχή κατάληξη.
Από την αρχή της επιχείρησης αυτής υπήρξε στενή συνεργασία του Matthew Bogdanos και των συνεργατών του με τα στελέχη της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού -και ιδιαίτερα με την διευθύντρια Βασιλική Παπαγεωργίου και την αρμόδια τμηματάρχη Έλενα Βλαχογιάννη- που μάχεται καθημερινά και ακατάπαυστα ενάντια στην παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών θησαυρών της χώρας μας.
Εδώ και τρία χρόνια η Διεύθυνση συνέδραμε αδιάλειπτα τις εισαγγελικές αρχές του Μανχάταν στη διερεύνηση της υπόθεσης και στην τεκμηρίωση της προέλευσης και της παράνομης διακίνησης των αντικειμένων από την Ελλάδα. Αναζήτησε πληροφορίες σε πλήθος αρχείων που διαθέτει, συνεργάστηκε στενά με συγκεκριμένες Εφορείες Αρχαιοτήτων και συντόνισε με επιτυχία το δύσκολο αυτό έργο. Το αποτέλεσμα δικαιώνει και την δική τους προσπάθεια. Επιπλέον, οκτώ αρχαία αντικείμενα από την Θεσσαλία, που χρονολογούνται στην προϊστορική περίοδο, κατασχέθηκαν και σήμερα επιστρέφονται στην πατρίδα μας.
Έχουμε βαθιά πεποίθηση ότι ο αγώνας ενάντια στην παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών κερδίζεται με υπομονή, επιμονή και μεθοδικότητα, αλλά πάνω από όλα με τη στενή συνεργασία ανθρώπων, φορέων και κρατών που μάχονται συνειδητά ενάντια στο μεγάλο έγκλημα της αρχαιοκαπηλίας. Η παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών θησαυρών της πατρίδας μας είναι ένα βαρύ τραύμα που πονάει όλους τους Έλληνες σε όλο τον κόσμο Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ έχουν αποδείξει ότι είναι αποφασισμένες να το πράξουν. Άλλωστε προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και το Μνημόνιο Κατανόησης για την Επιβολή Εισαγωγικών Περιορισμών σε κατηγορίες Αρχαιολογικού και Εθνολογικού Υλικού της Ελληνικής Δημοκρατίας στις ΗΠΑ, που έχουν υπογράψει τα δύο Κράτη ήδη από το 2011 και επεκτάθηκε και ανανεώθηκε το 2021 για πέντε επιπλέον έτη.
Σήμερα είναι το “νόστιμον ήμαρ”, η γλυκιά μέρα του γυρισμού στην πατρίδα μετά από χρόνια περιπλάνησης, αλλαγές παράνομων κατόχων, νοθευμένα παραστατικά αγοραπωλησιών. Αλλά οι αρχαιότητες διατηρούν πάντα την αλήθεια τους, μια αλήθεια συνυφασμένη με την ιστορία του τόπου που τις γέννησε. Τις επιστρέφουμε στην πατρίδα με ανείπωτη χαρά και σας εκφράζουμε για μια ακόμη φορά τις βαθιές ευχαριστίες μας.
