Γράφει ο Μανώλης Κασσώτης
Γι’ αυτούς που ως παιδιά ζήσαν στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τα γεγονότα που έχουν σχέση με την Ουκρανία φέρνουν στην μνήμη αναμνήσεις από παρόμοια γεγονότα που γνώρισαν από πρώτο χέρι.
Σήμερα διαβάζουμε και βλέπουμε στην τηλεόραση τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ρωσία στην στρατολόγηση νέων στρατιωτών και καταφεύγει στην στρατολόγηση κρατουμένων, προσφέροντας την αποφυλάκιση τους με αντάλλαγμα την κατάταξη τους στον Ρωσικό στρατό, που κάτι παρόμοιο έκαμε και η Γερμανία στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όταν η Γερμανία βρέθηκε με πολλά μέτωπα και αντιμετώπισε μεγάλες ελλείψεις σε έμψυχο υλικό, για να καλύψει τα κενά που δημιούργησαν οι απώλειες του πολέμου επανάφερε στην υπηρεσία αποστρατευμένους τραυματίες, στρατολόγησε 16χρονους και 60χρονους, και στο τέλος αποφυλάκισε ποινικούς και πολιτικούς καταδίκους, με αντάλλαγμα την κατάταξή τους στον Γερμανικό στρατό.
Επειδή οι άνθρωποι αυτοί – κυριότατα οι ποινικοί – δεν ήταν υποδείγματα ήθους, ο Γερμανικός στρατός δεν τους ενέταξε σε προϋπάρχουσες μονάδες, μη θέλοντας να αμαυρώσει την ιστορία κάποιας απ’ αυτές, αλλά δημιούργησε το νέο Σύνταγμα 999, στο οποίο κατετάγησαν 28.000 στρατιώτες και αναπτύχθηκε σε μεραρχία με το ίδιο όνομα.
Οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί ήταν εμπειροπόλεμοι και προέρχονταν από τον τακτικό στρατό. Τα δύο τρίτα των στρατιωτών υπήρξαν ποινικοί και οι υπόλοιποι πολιτικοί κρατούμενοι. Αρκετοί από τους τελευταίους παραδίδονταν στους Συμμάχους, ή υποχωρούσαν χωρίς να δίνουν μάχη. Απ’ αυτή την Μεραρχία προέρχονταν και το Τάγμα 999-VI που κατέλαβε την Κάρπαθο, μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας με τους Συμμάχους.
Η συμπεριφορά των Γερμανών στρατιωτών έναντι των Καρπαθίων ήταν απόρροια της παιδείας που είχε λάβει ο καθένας και του κοινωνικού του πολιτισμού. Μεταξύ των πρώην πολιτικών κρατουμένων υπήρχαν αρκετοί με καλλιτεχνικά προσόντα. Οι ηθοποιοί έφτιαξαν θίασο και οι μουσικοί ορχήστρα. Η συγκρότηση των δυο καλλιτεχνικών συγκροτημάτων απέβλεπε να προσφέρει ψυχαγωγία στους Γερμανούς και να δημιουργήσει καλές σχέσεις με τους Καρπάθιους.
Μεταξύ των άλλων ο θεατρικός θίασος παρουσίασε στο σχολείο μας μια παιδική κωμωδία. Ήταν κάποιος που τον κυνηγούσε η αστυνομία μέσα σ’ ένα μουσείο και δεν μπορούσε να διαφύγει. Στην απελπισία του έβγαλε τα ρούχα του, έμεινε με το σώβρακο και παρίστανε το άγαλμα. Πέρασαν δυο αστυνομικοί που δεν πήραν είδηση τη μεταμφίεση. Σε λίγο πέρασε και η καθαρίστρια με ένα σφουγγάρι και ένα κουβά νερό. Κι αυτή δεν αντιλήφθηκε τη μεταμφίεση και περίλουσε το “άγαλμα” με κρύο νερό για να το πλύνει. Ο δραπέτης τουρτούριζε αλλά προσπαθούσε να μη το δείχνει, ξεκαρδιστήκαμε στο γέλιο. Για μια στιγμή ξεχάσαμε τον πόλεμο, την πείνα και τον φόβο των Γερμανών, τους νιώθαμε κι αυτούς σαν ανθρώπους.
Όπως προαναφέρθηκε συμπεριφορά των πρώην πολιτικών και ποινικών στρατιωτών ήταν διαφορετική. Μια μέρα ο Βαγγέλης Αλεξίου πήγε στην δημόσια βρύση να πάρει νερό, και αμέσως μετά απ’ αυτόν ήρθε ένας Γερμανός κι ο Βαγγέλης του παραχώρησε τη σειρά του, αλλά ο Γερμανός αρνήθηκε λέγοντας: «Εσύ ήρθες πρώτος, εσύ θα πάρεις πρώτος νερό».
Από την άλλη μεριά, ένας Γερμανός πούλησε στον Μιχάλη Φρέσκο ένα μουλάρι, το οποίο το πήραν πίσω οι Γερμανοί. Όταν ο Φρέσκος πήγε να ζητήσει τα χρήματα του από τον Γερμανό που του πούλησε το μουλάρι, εκείνος το πυροβόλησε και τον σκότωσε.
Όταν ετοιμαζόντουσαν να φύγουν οι τελευταίοι Γερμανοί από την Κάρπαθο, ο αρχηγός της Γερμανικής οπισθοφυλακής υπολοχαγός Hans Vogeler διεπίστωσε ότι μεταξύ των πρώην πολιτικών κρατουμένων υπήρχε μια ομάδα που απέβλεπε στην αποτροπή της αποχώρησης των Γερμανών από την Κάρπαθο και την παράδοση τους στις Συμμαχικές Δυνάμεις. Προς αντιμετώπιση αυτής της προσπάθειας, ο Vogeler μετάθεσε τον αρχηγό αυτής της ενέργειας από την περιοχή του Βρόντη και τον έφερε στο αρχηγείο του.
Παρ’ όλα ταύτα 11 Γερμανοί στρατιώτες κρύφθηκαν, δεν ακολούθησαν την αποχώρηση των Γερμανών, πήγαν με τους επαναστάτες Καρπάθιους και αργότερα παραδόθηκαν στους Συμμάχους.
