Συνεχίζουμε με τις Καρπαθιακές Προσωπογραφίες στην Αμερική.
Μιχάλης Γεργατσούλης (1915-1998)
Ο Μιχάλης Γεργατσούλης γεννήθηκε στο Απέρι το 1915 και μεγάλωσε στα Πηγάδια. Όταν τελείωσε τα σχολεία των Πηγαδίων και του Απερίου, πήγε στη Ρόδο όπου συνέχισε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Βενετόκλειο. Το 1934 γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1940 πήρε το δίπλωμα του. Δεν πρόφτασε να ασκήσει το λειτούργημα του γιατρού, γιατί μόλις η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας, «άκουσε την φωνή της πατρίδας» και κατατάχτηκε στο Σύνταγμα των Δωδεκανησίων Εθελοντών.
Είχε ειδικευθεί στη χειρουργική και άσκησε την επιστήμη του στην Αθήνα μέχρι το 1948. Αργότερα, θέλοντας να διευρύνει τους επιστημονικούς του ορίζοντες, μετανάστευσε στην Αμερική. Η πρόοδος του υπήρξε καταπληκτική: πήρε περισσότερα από δέκα διπλώματα και για 40 χρόνια ασκούσε το λειτούργημα του. Σ’ όλο αυτό το διάστημα δεν ήταν λίγοι οι ομογενείς και ιδιαίτερα οι Καρπάθιοι που πήγαν να τους γιατρέψει και να του πουν τον πόνο τους. Τους άκουγε με προσοχή, κατανόηση και αγάπη, ιδιότητες που του αναγνώριζε και του απέδιδε εύστοχα η λαϊκή Μούσα.
Το νόημα της ανθρωπιάς, επάνω του βαραίνει,
της καλοσύνης η πηγή, απ’ την καρδιά του βγαίνει.
Ο Μιχάλης Γεργατσούλης δεν ήταν μονάχα εκλεκτός επιστήμονας και καλός άνθρωπος, αλλά και θερμός πατριώτης. Ποτέ δεν ξέχασε ότι ήταν Έλληνας, Δωδεκανήσιος και Καρπάθιος. Ανάπτυξε πλούσια εθνική και συλλογική δράση. Υπήρξε αντιπρόσωπος των Καρπαθίων στην Δωδεκανησιακή Ομοσπονδία, ιδρυτικό μέλος του ανασυσταθέντος Εθνικού Δωδεκανησιακού Συμβουλίου. Υπήρξε πρόεδρος της Καρπαθιακής Ομοσπονδίας και πάνω απ’ όλα ο εμπνευστής της ιδέας του Παγκαρπαθιακού Ιδρύματος και του «Καρπάθικου Σπιτιού».
Το 1981, μετά την νομική αναγνώριση του Ιδρύματος, εξελέγη πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής και στην συνέχεια εξελέγη πρόεδρος του ΔΣ για τρεις τριετίες (1985-1994). Κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες, μέχρι που το 1992 αγοράστηκε το Καρπάθικο Σπίτι και πραγματοποιήθηκε το όνειρο του. Η αντίληψη που είχαν γι αυτόν οι συμπατριώτες του – και όχι μόνον – αποδίδεται στην ακόλουθη μαντινάδα:
Και σα τον μπροσταρότραο, μ’ ούλη τη δύναμη του,
φυλάει και καθοδηγά, για χρόνια το μαντρί του.
Η προσπάθεια για την ανοδική πορεία του Ιδρύματος, για τον Μιχάλη Γεργατσούλη ήταν ένας Γολγοθάς, ένας δρόμος ανηφορικός γεμάτος πέτρες και αγκάθια, που τον έκαναν πιο δύσβατο και δύσκολο άδικα και πικρόχολα σχόλια. Τα αγνόησε περιφρονητικά – όπως τους άξιζε – και συνέχισε το δύσκολο δρόμο:
Γκρεμούς λαγκάδια και βουνά, επέρνα κ’ επερπάτα,
και τον εκαμαρώνασι, σε ούλα τα μητάτα.
Ευτύχησε – τέλος – να δει το όνειρο του πραγματοποιημένο: το «Καρπάθικο Σπίτι», ήταν πλέον γεγονός. Σε αναγνώριση των υπηρεσιών του το Παγκαρπαθιακό Ίδρυμα οργάνωσε εκδήλωση, στην οποία τον τίμησαν με την απονομή του χρυσού μεταλλίου του Ιδρύματος και αποτιμώντας την προσφορά του, του τραγούδησαν:
Και στου Καρπάθικου Σπιτιού, στην κεντρική κολώνα,
το όνομα σου θα γραφτεί, να μείνει στον αιώνα.
Το 1998 ο Μιχάλης Γεργατσούλης εγκατέλειψε τα εγκόσμια και τον Μάη του 1999 η Δωδεκανησιακή παροικία οργάνωσε φιλολογικό μνημόσυνο στο Πολιτιστικό Κέντρο της Αρχιεπισκοπής στην Αστόρια, όπου παρευρέθηκαν 200 Καρπάθιοι, Δωδεκανήσιοι και άλλοι ομογενείς.
Karpathian Personalities in America
By Manolis Cassotis
We continue with the Karpathian Personalities in America.
Michael George (1915-1998)
Michael George was born in Aperi in 1915 and grew up in Pigadia. When he finished the schools of Pigadia and Aperi he went to Rhodes where he continued his high school studies in Venetoklio. In 1934 he enrolled in the Medical School of Athens University and in 1940 received his diploma. He did not get time to practice his profession because as soon as Italy declared war against Greece, he “heard the voice of the motherland” and enlisted in the Dodecanese Volunteers Regiment.
He specialized in surgery and practiced in Athens until 1948. Later, wanting to broaden his scientific horizons, immigrated to America. His progress was amazing: he received more than ten diplomas and for 40 years he practiced his profession. During all this time there were many Greek Americans, especially Karpathians, who went to him to heal them and tell him of their pain. He listened to them with attention, understanding and love, qualities that the popular Muse recognized and aptly attributed to him (in free translation):
The meaning of humanity upon him weighs,
the source of kindness comes from his heart.
Micheal George was not only an excellent scientist and a good person, but also a warm patriot. He never forgot that he was Greek, Dodecanese and Karpathian. It developed a rich national and society activity. He was the representative of the Karpathians in the Dodecanese Federation, a founding member of the reconstitution of the National Dodecanese Council. He was the president of the Karpathian Federation and above all the initiator of the idea of the Pan-Karpathian Foundation and the “Karpathian House”.
In 1981, after the legal recognition of the Foundation, he was elected president of the organizing committee and subsequently elected president of the Board of Directors for three three-year terms (1985-1994). He made superhuman efforts, until in 1992 the Karpathian House was bought, and his dream came true. The perception that his compatriots had of him – and not only – is expressed by the following mandinada (in free translation):
And like the leading ram, with all his power,
he guards and guides his flock for years.
For Michael George, the effort towards the upward path of the Foundation was a Golgotha, an uphill road full of stones and thorns, which were made more difficult by unfair and bitter comments. He scornfully ignored them – as they deserved – and continued the difficult way, as a matinada (in free translation) says:
Cliffs, valleys and mountains, climbed and walked,
and they felt proud of you, in all shepherds’ stables.
He was lucky – finally – to see his dream come true: the “Κarpathian House” was now a reality. In recognition of his services, the Pan-Karpathian Foundation organized an event, in which they honored him with the award of the Foundation’s gold medal and in appreciation of his contribution they sang to him (in free translation):
And in the “Karpathian House”, on the central pillar,
your name will be written, to remain forever.
In 1998 Michael George left this world and in May 1999 the Dodecanese community organized a philological memorial service at the Archdiocese Cultural Center in Astoria NY, where 200 Karpathians, Dodecanese and other Greek Americans attended.
