Του π. Μάξιμου Πολίτη *
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Το 2004, λίγο καιρό μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες της καρδιάς μας, όπως ονομάστηκαν οι Ολυμπιακοί αγώνες της Αθήνας, ξεκίνησαν οι Ολυμπιακοί αγώνες του εγκεφάλου μου. Εκείνη την περίοδο ζούσα στην Ελλάδα. Είμαι Μηχανολόγος Μηχανικός, η έρευνα και η ερμηνεία του περιβάλλοντός μου με συναρπάζει. Έτσι, μετά από την παρατήρηση κάποιων συμπτωμάτων, οδηγήθηκα στους γιατρούς και τις εξετάσεις.
Η διάγνωση ήταν λιτή, σαφής, και χωρίς πολλά περιθώρια αμφιβολίας. «Έχεις όγκο στον εγκέφαλο. Η περίπτωση αυτή απαντάται στην Ελλάδα, μια-δυο φορές τον χρόνο. Πρέπει να πας στο εξωτερικό, το συντομότερο. Ούτε στην Ευρώπη. Το καλύτερο, είναι να πας σε εξειδικευμένο Νευροχειρουργικό κέντρο της Αμερικής. Χωρίς καθυστέρηση. Μακάρι να μπορούσες να έφευγες χθες».
Και ξαφνικά, ό,τι σε απασχολεί, ό,τι μικρό ή μεγάλο πρόβλημα, σχέδιο, όνειρο, ό,τι αποτελεί τον θησαυρό της καρδιάς που τρέφει τις σκέψεις σου, όλα αυτά γίνονται σκουπίδια. Χωρίς καμιά απολύτως αξία. Μοιάζεις με τον ταξιδιώτη πριν το μεγάλο ταξίδι. Ο οποίος εκεί στο αεροδρόμιο, αισθάνεται ότι πλέον δεν ανήκει στον τόπο από όπου αναχωρεί, οι δεσμοί χαλαρώνουν. Νιώθεις λοιπόν, ότι είσαι μέλος μιας νέας ομάδας ανθρώπων. Των «συνταξιδιωτών» σου. Ο προορισμός; Άγνωστος.Το πάτωμα έχει υποχωρήσει και αντιλαμβάνεσαι ότι βρίσκεσαι προ ενός χάους. Και ότι έχεις ανάγκη, προκειμένου να ισορροπήσεις την κατάσταση, να κρατηθείς από κάτι πιο στέρεο σε σχέση με αυτά που βλέπεις, πέρα από αυτό που αναγνωρίζουν οι αισθήσεις σου. Και αυτό είναι η πίστη.
Ο νους μου τριγύριζε γύρω από το θέμα της πίστης. Συνήθως ο άνθρωπος όταν αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα, με το κυριότερο από αυτά να είναι η υγεία, λέει: «Εγώ έχω πίστη στον Θεό. Εγώ πιστεύω. Επομένως πιστεύω ότι ο Θεός θα με κάνει καλά. Θα με απαλλάξει από αυτό το πρόβλημα».
Δεν μπορεί όμως αυτό να είναι η ορθή πίστη, απαντούσα στον εαυτό μου. Η ανθοδέσμη των αγίων της Εκκλησίας μας είναι γεμάτη από μάρτυρες. Ανθρώπους σαν και εμάς. Που βασανίστηκαν με τον πιο απάνθρωπο τρόπο. Και τέλος, βρήκαν μαρτυρικό θάνατο. Αυτοί οι άνθρωποι, οι άγιοι, δεν είχαν πίστη; Κάθε άλλο. Ακριβώς επειδή είχαν πίστη, ότι ο Θεός είναι Παντοδύναμος, Πανάγαθος, αυτά που επιτρέπει είναι για το καλό μας, έδειξαν εμπιστοσύνη στο Θεό. Και ο Θεός τους χάρισε τον στέφανο του μαρτυρίου. Πάντα σύμφωνα με τις δυνάμεις τους. Επομένως, ο συλλογισμός «έχω πίστη, άρα όλα, η υγεία, τα οικονομικά, οι κάθε είδους υποθέσεις της ζωής μου θα πηγαίνουν καλά, αυτός λοιπόν ο συλλογισμός, δεν είναι ορθός.
Ακόμα, πολλές φορές, ο Χριστός, πριν τη θεραπεία κάποιου άρρώστου ρωτάει: «Πιστεύεις ότι μπορώ να σε θεραπεύσω»; Ποτέ δεν ρώτησε «Πιστεύεις ότι θα σε θεραπεύσω»; Δεν είμαστε προφήτες και ούτε έχει τέτοιες απαιτήσεις από εμάς ο Θεός. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν θα μας θεραπεύσει ο Χριστός. Αλλά μπορούμε, και αυτό περιμένει από εμάς, να καταθέσουμε αυτή την λίγη πίστη που έχουμε, με όμοιο τρόπο, με αυτό που έκανε ο πατέρας του σεληνιαζομένου νέου: «Πιστεύω Κύριε, βοήθει μοι τη απιστία». Δεν έχω, με άλλα λόγια, την πλήρη, την τέλεια πίστη που θα έπρεπε να έχω. Ταπεινά το ομολογώ και ζητώ να καταδεχθείς αυτή την μικρή μου πίστη, και να με βοηθήσεις».
Αυτές οι σκέψεις ήταν για εμένα ένα μεγάλο στήριγμα. Μια μεγάλη παρηγοριά. Έχω να κάνω με έναν Παντοδύναμο Θεό. Με έναν Θεό που με αγαπάει. Αυτή είναι η πίστη που περιμένει από εμένα ο Θεός. Κοντά σε αυτό, ήλθαν και τα λόγια ενός δικού μου προσώπου: «Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν θα πούμε Θεέ μου, κοίτα τι μεγάλο πρόβλημα που έχω! Θα πούμε το αντίθετο. Πρόβλημα, κοίτα τι μεγάλο Θεό που έχω!».
Στα αυτιά μου ηχούσε η προειδοποίηση των Ελλήνων γιατρών: «Σε περιμένει επώδυνος θάνατος». Παραμονές της αναχώρησης για την Αμερική, οι Αμερικανοί γιατροί μου είχαν δώσει μια παρόμοια πρόγνωση: «Πάτερ μου, η περίπτωσή σου είναι σπάνια και πολύ δύσκολη. Δεν ξέρουμε αν θα ζήσεις. Ακόμα και να ζήσεις δεν ξέρουμε αν θα μπορέσεις να περπατήσεις». Και όταν, προσπαθώντας να αντλήσω κάποιες σταγόνες αισιοδοξίας από τα λεγόμενά τους, ρώτησα αν εννοούσαν προσωρινή ή μόνιμη παράλυση, η απάντησή τους ήταν καταδικαστική: «Αν επρόκειτο για προσωρινή, δεν θα σου το αναφέραμε καθόλου».
Παρόλα αυτά, η ειρήνη είχε θρονιαστεί στην ψυχή μου. Και κάποιοι που δεν αντιλήφθηκαν αυτές τις εσωτερικές διεργασίες έβγαλαν τα δικά τους συμπεράσματα: «Δεν έχεις συναίσθηση της σοβαρότητας της κατάστασής σου. Γιαυτό είσαι ήρεμος», είπε ένας. «Ο όγκος, σου κατέστρεψε το κέντρο του φόβου», είπε άλλος. Προσπαθώντας να μεταφέρω με ήπιο τρόπο ότι το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό και με αβέβαια την εξέλιξη, τραγουδούσα σε κάποιους φίλους το παλιό «One way ticket to the moon», Εισιτήριο μονής διαδρομής για το φεγγάρι. Δηλαδή, ίσως να μην έχουμε επιστροφή. Και η απάντηση που έλαβα ήταν ότι «Ετοιμάζεσαι για ταξίδι στην Αμερική και είσαι χαρούμενος».
Νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που αρκετοί ανθρωποι με σοβαρό πρόβλημα υγείας, δεν εξωτερικεύονται. Γιατί κατά κανόνα, οι υγιείς θα απαντήσουν με τις συνηθισμένες κουβέντες, δηλ. «Όλα θα πάνε καλά» ή «Αν πιστεύεις, ο Θεός θα σε βοηθήσει». Και τότε, είναι σίγουρο, ότι ο ασθενής θα αντιληφθεί πως ο άνθρωπος που του μιλάει δεν έχει εμπειρία από τέτοιες καταστάσεις. Δεν τους καταλαβαίνει. Ότι είναι καλός άνθρωπος, ίσως έχει διαβάσει σχετικά, αλλά δεν γνωρίζει τι σημαίνει να νοιώθεις πως το μέλλον είναι εντελώς αβέβαιο. Και ακόμα, φοβάται ότι μη έχοντας εμπειρία, ο απέναντι θα του μιλήσει με τρόπο αδέξιο. Ενώ περιμένει έναν λόγο παρηγορίας, ένα χέρι, μια αγκαλιά, φοβάται ότι θα πληγωθεί.
Ο ρεαλιστικός αλλά ταυτόχρονα θετικός τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης είναι πραγματικά χρήσιμος, ευεργετικός. Φέρνει ισορροπία στην ψυχή. Σε βαθμό που δίνει κουράγιο στον ασθενή να παρηγορεί τους συμπάσχοντες οικιακούς του και όχι αυτοί στον ασθενή.
Την ημέρα που έφευγα από την Ελλάδα χαιρετούσα κάποιους φίλους ιερείς. Τους έβλεπα να λειτουργούν και σκεπτόμουνα: Θα γυρίσω πίσω; Και αν γυρίσω, θα μπορέσω να λειτουργήσω ξανά; Αυτό το γνωρίζει μόνο ο Θεός, στα χέρια του οποίου βρίσκομαι.
Η εγχείρηση πήγε απρόσμενα καλά. Αμέσως, μόλις ανέκτησα τις αισθήσεις μου, ανταποκρίθηκα σε ένα πρόχειρο τεστ μνήμης, ομιλίας και κινητικότητας. Η χαρά όμως για την επιτυχή έκβαση της εγχείρησης παραχώρησε τη θέση της σε θλίψη και αγωνία. Μέσα στην εντατική, μου παρουσιάστηκε μια πολύ βαριά ενδονοσοκομειακή λοίμωξη, (Hospital infection).
Εκεί πλέον οι γιατροί ειδοποίησαν τους γνωστούς και φίλους στην Ελλάδα, ότι «ο πάτερ δεν πάει καλά». Επί τουλάχιστον δυο ή τρεις ημέρες το ιατρικό επιτελείο της εντατικής έδινε τον αγώνα του. Και κάθε μέρα, κατα την πρωινή επίσκεψη, όταν με ρωτούσαν πώς αισθάνομαι, έδινα την απάντηση: Τέλεια, Just perfect. Αφού ξύπνησα, αφού βλέπω από το παράθυρο το φως του ήλιου, αφού ο Θεός μου χάρισε ακόμα μια μέρα, γιατί όχι; Τέλεια.
Εγχείρηση, ακτινοβολίες, φάρμακα, παρενέργεις…..Μακρύς και ανηφορικός ο δρόμος. Οι ψυχικές δυνάμεις σε «Γενική Επιστράτευση». Για αρκετά χρόνια. Κάποια στιγμή όμως αρχίσαμε να βαδίζουμε downhill. Τα προβλήματα, όλο και λιγότερα. Και μετά από έναν ιατρικό επανέλεγχο, οι Αμερικανοί γιατροί μου δίνουν την γραπτή γνωμάτευσή τους: Η περίπτωσή σου θεωρείται 100% θεραπευμένη. Δόξα τω Θεώ.
Κατακλείοντας, θα έλεγα ότι η ορθή πίστη είναι ο πλέον πολύτιμος σύμμαχος της ψυχής στη μάχη εναντίον οποιουδήποτε προβλήματος. Μας τοποθετεί σωστά απέναντι στο Θεό και μας οπλίζει με θάρρος για να αντιμετωπίσουμε τον μεγαλύτερο εχθρό μας, που είναι ο φόβος. Στις μέρες μας, έχουμε να παλέψουμε με την επιδημία covid-19. Έχουμε τις οδηγίες της Πολιτείας. Η Εκκλησία από την πλευρά της, μας δίνει τα απαραίτητα πνευματικά εφόδια και συμβουλές. Ας τις εφαρμόσουμε. Ας μην αφήσουμε τον φόβο να καταβάλει την ψυχή μας. Με σύνεση, με πίστη στο Θεό, να συνεχίσουμε τον αγώνα μας ώστε να βρεθούμε στο τέλος νικητές.
Καλή Ανάσταση και καλό Πάσχα.
- Ο π. Μάξιμος Πολίτης είναι ιερατικός προϊστάμενος της κοινότητας του Αγίου Πέτρου στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης
