Ωνάσης – Νιάρχος: Ανταγωνισμός ακόμη και μετά θάνατον – Τα ιδρύματα στη πρώτη γραμμή μιας ιδιότυπης «κόντρας»

ΑΘΗΝΑ. (www.mononews.gr) Οι δύο κορυφαίες μορφές του ελληνικού και παγκόσμιου εφοπλισμού, οι Αριστοτέλης Ωνάσης και Σταύρος Νιάρχος, ανταγωνίζονταν επί πέντε δεκαετίες σε όλα τα επίπεδα: Στις θάλασσες, στις γυναίκες, στην επίδειξη του πλούτου, στις θαλαμηγούς, στις δεξιώσεις, στην κοσμική ζωή, στην πολυτελείς επαύλεις. Τώρα, μετά τον θάνατο τους εξακολουθούν να συναγωνίζονται ποιος θα κάνει τις πιο ουσιαστικές δωρεές, ποιος θα κατασκευάσει τα επιβλητικότερα κοινωφελή έργα, ποιος θα δώσει τις περισσότερες υποτροφίες, ποιος θα παρουσιάσει το πιο πρωτοποριακό όραμα για τους νέους, στον πολιτισμό, στην παιδεία, στην υγεία.

Αυτός ο ιδιότυπος ανταγωνισμός συνεχίζεται μέσω των Ιδρυμάτων: Με το Ίδρυμα Ωνάση και το Ίδρυμα Νιάρχου.

Η τελευταία είδηση ήρθε από το Ίδρυμα Νιάρχου, που ανήγγειλε ότι θα ενισχύσει την Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας, θέλοντας να στηρίξει την ελληνική ναυτική παράδοση, να δώσει περαιτέρω ώθηση στο ανθρώπινο δυναμικό της ελληνικής, εμπορικής ναυτιλίας και, ταυτόχρονα, να βοηθήσει στο μέτρο των δυνατοτήτων του το ιδιαίτερα σημαντικό, ιστορικά, νησί της Ύδρας.

Αναλυτικότερα, η δωρεά του ΙΣΝ περιλαμβάνει έργα συντήρησης και αναβάθμισης του ιστορικού κτιρίου που στεγάζει τη σχολή, τεχνολογικό εξοπλισμό για τις αίθουσες διδασκαλίας, την παροχή προσομοιωτή γέφυρας τελευταίας τεχνολογίας που ανταποκρίνεται στα παγκόσμια πρότυπα εκπαίδευσης, καθώς και υποτροφίες σε αποφοίτους της σχολής σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Υπενθυμίζεται ότι η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού της Ύδρας ιδρύθηκε το 1749 και αποτελεί την παλαιότερη εν λειτουργία Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως, καθώς διαθέτει μακρά ιστορία στη ναυτιλία της χώρας, ήδη από τα χρόνια πριν την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι και σήμερα. Αποτελεί ένα ζωντανό ναυτικό μνημείο και μια χειροπιαστή έκφραση της ελληνικής ναυτικής παράδοσης και συνέχειας.

Για την πρωτοβουλία αυτή, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέας Δρακόπουλος, είπε σχετικά με τη δωρεά: «Η ποντοπόρος ναυτιλία είναι στενά συνδεδεμένη τόσο με την ιστορία της χώρας μας, όσο και με την πορεία του Ιδρυτή μας, Σταύρου Νιάρχου. Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας αποτελεί σημείο αναφοράς για τη ναυτική ιστορία της Ελλάδας, επιτελώντας έναν διπλό ρόλο: Από τη μία πλευρά, δημιουργώντας τους αξιωματικούς του εμπορικού μας ναυτικού που με επαγγελματισμό και αφοσίωση ταξιδεύουν στις θάλασσες όλου του κόσμου, κρατώντας την ελληνική ναυτιλία στην κορυφή, και από την άλλη, κρατώντας ζωντανό και παραγωγικό το ιστορικό νησί της Ύδρας. Είναι τιμή μας να μπορούμε να στηρίξουμε το έργο και τους αποφοίτους της Ακαδημίας, συμβάλλοντας, στο μέτρο του δυνατού, στην ιστορία και στο μέλλον της εμπορικής ναυτιλίας μας».

Η συνέχεια ήρθε από το Ίδρυμα Ωνάση, που ανακοίνωσε ότι επισκεύασε τέσσερα σύγχρονα γήπεδα στο Μοσχάτο. Ειδικότερα, στην αυλή του μεγαλύτερου Λυκείου του Μοσχάτου, κατασκευάστηκαν δύο γήπεδα μπάσκετ και δύο γήπεδα βόλεϊ. Το Ίδρυμα με το πρόγραμμά του Onathens παρεμβαίνει και κατασκευάζει αθλητικούς χώρους σε όλη την Ελλάδα.

Παραμένουν οι κορυφαίοι εφοπλιστές

Αναμφισβήτητα οι δύο Έλληνες εφοπλιστές με παγκόσμια αναγνώριση, όλων των εποχών, είναι ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Σταύρος Νιάρχος. Για πέντε περίπου δεκαετίες κυριαρχούσαν στους ωκεανούς. Είχαν νυμφευθεί και οι δύο τις κόρες του Σταύρου Λιβανού. Την Αθηνά, ο πρώτος και την Ευγενία ο δεύτερος. Βέβαια, ο Σταύρος Νιάρχος αργότερα, νυμφεύθηκε την πρώην γυναίκα του Ωνάση, Αθηνά, η οποία ήταν το “μήλο της έριδος” στα νεανικά τους χρόνια.

Οι κόντρες των δύο εφοπλιστών έχουν μείνει ιστορικές. Ο ένας προσπαθούσε να επισκιάσει τον άλλο. Στα βαπόρια, στις μπίζνες, στις γυναίκες, στην επιδειξιομανία, στα μπουζούκια, στα πάντα.

Ακόμα και ο συναγωνισμός στις θαλαμηγούς ήταν καταλυτικός. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης, είχε την μεγαλοπρεπή “Χριστίνα” και ο Σταύρος Νιάρχος την τρικάταρτη μαύρη “Κρεολή” που δέσποζε στις θάλασσες.

Ο Αριστοτέλης είχε το ιδιόκτητο νησί στο Ιόνιο πέλαγος, τον Σκορπιό και ο Σταύρος Νιάρχος, στον Σαρωνικό, την Σπετσοπούλα.

Άφησαν πίσω τους μια τεράστια περιουσία. Αλλά και οι δύο δημιούργησαν δύο ισχυρά και παντοδύναμα Ιδρύματα.

Σήμερα, αυτά τα Ιδρύματα, έχουν επικεφαλής, το μεν Ίδρυμα Ωνάση, τον Αντώνη Παπαδημητρίου, γιο του έμπιστου φίλου του Αριστοτέλη Ωνάση, Στέλιου Παπαδημητρίου, το δε Ίδρυμα Νιάρχου, τον Ανδρέα Δρακόπουλο, γιο του ξαδέρφου του Σταύρου Νιάρχου, Κωστή Δρακόπουλου.

Ποιος ήταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης

Αλλά, ποιος ήταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης; ήταν παιδί του Σωκράτη και της Πηνελόπης και γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1906. Το 1922 ήρθε ως πρόσφυγας στην Ελλάδα και έπειτα από λίγο μετανάστευσε στην Αργεντινή. Το 1932 αγόρασε το πρώτο του πλοίο, το οποίο ονόμασε Καλλιρόη προς τιμήν της αδελφής του.

Το 1946 νυμφεύθηκε την κόρη του εφοπλιστή Σταύρου Λιβανού – ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ο μεγαλύτερος και πλουσιότερος Έλληνας εφοπλιστής – Αθηνά-Τίνα και απέκτησε μαζί της δύο παιδιά, τον Αλέξανδρο, που γεννήθηκε το 1948 στην Νέα Υόρκη και τη Χριστίνα, που γεννήθηκε το 1950 στη Νέα Υόρκη επίσης.

Περίπου δέκα χρόνια αργότερα, ο Ωνάσης και η Τίνα Λιβανού χώρισαν. Ιδιοφυής, τολμηρός και διορατικός δημιούργησε ένα από τους μεγαλύτερους στόλους δεξαμενοπλοίων. Το 1956, αγόρασε από το ελληνικό Δημόσιο το προνόμιο εκμετάλλευσης των Ελληνικών Αεροπορικών Συγκοινωνιών και ίδρυσε την Ολυμπιακή Αεροπορία και αναδείχθηκε σε μία από τις ασφαλέστερες αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο.

Στα τέλη του 1974 ο Ωνάσης κατήγγειλε τη σύμβαση με το ελληνικό Δημόσιο και στις 4 Αυγούστου 1975, μετά το θάνατό του, η Ολυμπιακή Αεροπορία μεταβιβάστηκε στο ελληνικό Δημόσιο. Το 1963, ο Ωνάσης αγόρασε τον Σκορπιό.

Τo 1968, ο Αριστοτέλης Ωνάσης παντρεύτηκε τη Ζακλίν Μπουβιέ, χήρα του δολοφονηθέντος Προέδρου των ΗΠΑ Τζ.Φ. Kένεντι.

Στις 24 Ιανουαρίου 1973, ο γιος του Ωνάση Αλέξανδρος σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα, σε ηλικία μόλις 25 ετών. Ο πρόωρος και αδόκητος θάνατός του επέφερε στον Αριστοτέλη Ωνάση βαρύ πλήγμα, από το οποίο δεν συνήλθε ποτέ. Πέθανε δύο χρόνια αργότερα, στις 15 Μαρτίου 1975, στο Παρίσι. Αργότερα, πέθανα και η κόρη του Χριστίνα.

Ποιος ήταν ο Σταύρος Νιάρχος

Αλλά, ας δούμε ποιος ήταν ο Σταύρος Νιάρχος. Γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου του 1909 στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1929 ξεκίνησε  να εργάζεται στην οικογενειακή επιχείρηση αλευρόμυλων. Κουμάνταρου, Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα συνειδητοποίησε την αναγκαιότητα της αγοράς πλοίων. Έτσι αγόρασε τα πρώτα έξι φορτηγά πλοία.

Νυμφεύθηκε την Ευγενία Λιβανού και απέκτησαν τέσσερα παιδιά: Τον Φίλιππο, τον Σπύρο, την Μαρία και τον Κωνσταντίνο, που πέθανε σε νεαρή ηλικία.

Για πολλά χρόνια, ο Σταύρος Νιάρχος ήταν ιδιοκτήτης του μεγαλύτερου εμπορικού στόλου στον κόσμο, καθώς η εταιρεία του διαχειριζόταν πάνω από 80 δεξαμενόπλοια και άλλα πλοία.

Το 1956, ο Νιάρχος αποφάσισε ίδρυσε τα Ελληνικά Ναυπηγεία, την πρώτη ιδιωτική επένδυση τέτοιας μορφής στην Ελλάδα.

Αγόρασε το νησί Σπετσοπούλα, κόντρα στην αγορά του Σκορπιού από τον Ωνάση. Αργότερα δε παντρεύτηκε και την πρώην γυναίκα του Ωνάση, Αθηνά.

Οι κόντρες

Οι επιχειρηματικές και οι κοσμικές ίντριγκες των δύο ανδρών έχουν μείνει πλέον στην ιστορία. Όμως, την κόντρα αυτή, συνεχίζουν, με κοινωφελή έργα, τα δύο Ιδρύματα που δημιούργησαν δύο εμβληματικές μορφές του ελληνικού εφοπλισμού, Ο εφοπλιστικός πλούτος μπορεί να προκαλεί, ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις αξιοποιείται για το κοινωνικό συμφέρον.

Το Ίδρυμα Ωνάση

Το Ίδρυμα Ωνάση έχει διττό προορισμό. Το κοινωφελές και το επιχειρηματικό. Το Κοινωφελές κατασκεύασε το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Οι εργασίες ανέγερσης του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 1987 και ολοκληρώθηκαν μετά από 5 χρόνια. Το ΩΚΚ χτίστηκε σε ιδιόκτητη έκταση οχτώ στρεμμάτων, επί της Λεωφόρου Συγγρού, με την επίβλεψη του Ιδρύματος. Το έργο κόστισε –σε ιστορικές τιμές– πάνω από 75.000.000 δολάρια. Το ποσό αυτό εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε 150.000.000 ευρώ, σε σημερινές τιμές.

Στις 6 Οκτωβρίου 1992, μετά την ολοκλήρωσή του, το ΩΚΚ δωρίσθηκε, πλήρως εξοπλισμένο, στο ελληνικό Δημόσιο. Από τότε λειτουργεί με την αποκλειστική ευθύνη του Ελληνικού Κράτους. Μέχρι και σήμερα, το ΩΚΚ υπηρετεί με συνέπεια τη βελτίωση και την αποκατάσταση της υγείας των καρδιοπαθών στην Ελλάδα, τη μέριμνα για τον ασθενή, την κοινωνική προσφορά και την καινοτομία.

Επίσης, πρόσφατα δημιούργησε το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο, που αποτελεί την πραγματοποίηση ενός οράματος που η διοίκηση του Ιδρύματος Ωνάση σχεδίαζε εδώ και καιρό: να προσφέρει στην ελληνική κοινωνία ένα νοσοκομείο αφιερωμένο στη μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, το οποίο παράλληλα θα αποτελεί και ένα κέντρο έρευνας και καινοτομίας στις μεταμοσχεύσεις.

Το Ίδρυμα Ωνάση διαθέτει στη λεωφόρο Συγγρού, την Στέγη Γραμμάτων, που στεγάζει τη Βιβλιοθήκη, το Αρχείο Καβάφη, και αποτελεί πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο με δράσεις, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό με συνεχείς δράσεις.

Το Ίδρυμα Ωνάση, δαπανά το 40% των κερδών της ναυτιλιακής εταιρείας που διαχειρίζεται το Επιχειρηματικό Ίδρυμα, που διαθέτει 19 δεξαμενόπλοια, συνολικής χωρητικότητας 5 εκατ. τόνων. Στα πλοία αυτά, που τα 8 ταξιδεύουν με ελληνική σημαία και τα 11 με σημαία Νήσων Μάρσαλ, εργάζονται 1.000 ναυτικοί, από τους οποίους οι 400 είναι Έλληνες, οι 20 Ρώσοι, 70 Φιλιππινέζοι αξιωματικοί και 510 αλλοδαποί ναύτες.

Το Ίδρυμα Νιάρχου

Το Ίδρυμα Νιάρχου, κατασκεύασε το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, σε μια έκταση 170 στρεμμάτων στην παραλία της Καλλιθέας, όπου στέγασε την Εθνική Βιβλιοθήκη, την Εθνική Λυρική Σκηνή και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος. Επίσης, σε μια έκταση 50 στρεμμάτων δημιούργησε για τους κατοίκους της Καλλιθέας, αθλητικό κέντρο, με γήπεδο μπάσκετ, δύο πισίνες και παιδικές χαρές και διαδρόμους περιπάτου. Για το έργο αυτό δαπανήθηκαν μέχρι σήμερα 861 εκατομμύρια ευρώ.

Το ίδρυμα Νιάρχου, από το ορεινό χωριό της Bαμβακούς στην Ελλάδα μέχρι τη Kόππερμπελτ στη Zάμπια, ως διεθνής φιλανθρωπικός οργανισμός, εκτείνεται σε περισσότερες από 135 χώρες του κόσμου.

Κάθε μια από αυτές τις δωρεές, μεγάλες ή μικρές, σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς με διαφορετική αποστολή και έργο, ενώνονται κάτω από έναν κοινό σκοπό: να βελτιώσουν τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων διεθνώς.

Σήμερα, στο χωριό της καταγωγής του Σταύρου Νιάρχου, Βαμβακού Λακωνία, το Ίδρυμα, ενίσχυσε μια ομάδα πέντε φίλων με ρίζες στη Βαμβακού, που θέλησε να γράψει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του χωριού και άρχισε να διαμορφώνει το πλάνο αναβίωσής του. Στο πλαίσιο αυτό, το 2016, οι πέντε φίλοι συναντήθηκαν με τον Ανδρέα Δρακόπουλο, Πρόεδρο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), ενώ τον Αύγουστο του 2018, ίδρυσαν την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση με την ονομασία «Η Αναβίωση της Βαμβακούς» (Vamvakou Revival). Με τη δωρεά του ΙΣΝ, τα πρώτα βήματα του έργου περιλάμβαναν τον σχεδιασμό για την προσέλκυση νέων επισκεπτών στο χωριό, την προσφορά δραστηριοτήτων, και τη δημιουργία νέων δομών.

Σήμερα στο χωριό λειτουργεί και πάλι εστιατόριο και καφενείο, ο ξενώνας «Η Ρούγα της Βαμβακούς», προσφέρονται οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες, όπως πεζοπορία και ποδηλασία, καθώς και πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων. Το σχολείο της Βαμβακούς λειτουργεί ως χώρος δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά και επισκέψεις σχολικών τάξεων, καθώς και ως χώρος φιλοξενίας του V.Lab (Vamvakou Technology Lab fully powered by SNF), ενός υπερσύγχρονου κέντρου STEAM.