Οι Μαθρακιώτες μιλούν στις «Α» για τον Σύλλογο, την Παιδεία, την Εκκλησία και την ομογένεια

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Στην εσχατιά του Λογκ Αϊλαντ, στο Orient Point State Park βρέθηκαν οι ‘‘Αναμνήσεις’’ συντροφιά με την άλλη εσχατιά της Ελλάδας, το Μαθράκι και ποιο συγκεκριμένα με το σύλλογο Μαθρακιωτών

Αμερικής. Έλληνες μετανάστες στη Νέα Υόρκη από το άγνωστο για τον περισσότερο κόσμο νησάκι Μαθράκι, ένα από τα τρία διαμάντια του Ιονίου, τα Διαπόντια νησιά, βορειοδυτικά της Κέρκυρας.

Όπως μας δήλωσαν μέλη του συλλόγου, οι πρώτοι Μαθρακιώτες μετανάστες στη Νεα Υόρκη έφτασαν στις αρχές του περασμένου αιώνα, εγκαταστάθηκαν στη νέα γη κουβαλώντας τη δική τους ιστορία που δε διαφέρει από τη ιστορία των Ελλήνων της διασποράς.

Μας υποδέχτηκαν με την ξεχωριστή φιλοξενία που χαρακτηρίζει την Κέρκυρα και τα Διαπόντια νησιά. Στο μεσοδιάστημα μεταξύ πλουσιότατων και εκλεκτών εδεσμάτων, κρασί, μπύρας, αναψυκτικών, μουσικής, χορού και ξεφαντώματος βρήκαμε την ευκαιρία και συνομιλήσαμε με δυο εκλεκτά μέλη του συλλόγου. Τον Θεόφιλο Κατέχη,(Θ.Κ.) επιχειρηματία και Γιάννη Κατέχη, (Γ.Κ.) οικονομολόγο, γραμματέα του συλλόγου. Είχαν πολλά να μας πουν για το σύλλογο, τους πρώτους μετανάστες στην Αμερική από το διαμαντένιο νησί τους το Μαθράκι, για την ομογένεια, άλλα ευχάριστα και άλλα όχι τόσο ευχάριστα που θα κάνουν κάποιους αυτόκλητους ταγούς της ομογένειας να το ξανασκεφτούν…

Βρήκαμε ένα ήσυχο σημείο που αγναντεύει το ανοικτό πέλαγος. Καθίσαμε. Ο ένας πλάι στον άλλο.

Φανταζόμαστε και οι τρεις μεγαλόφωνα… Εμπρός μας ο ανοικτός ωκεανός. Αρμενίζουμε, φτάνουμε στο Γιβραλτάρ. Το διασχίζουμε. Κορσική, Μαλτα, Σικελία… λίγο ανατολικά το Ιόνιο…φτάσαμε! Οθωνοί, Μαθράκι, Καράβι, Διάπλο, Ερεικούσσα, Κέρκυρα.

Κάπως έτσι ξεκίνησε η συζήτησή μας:

 Ερώτηση: Πότε έφτασαν οι πρώτοι Μαθρακιώτες μετανάστες στην Αμερική;

Γιάννης Κατέχης: Από ότι γνωρίζουμε ο πάππους μου ήταν από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος μετανάστης στο Νέο Κόσμο από το νησί μας. Θα πρέπει να ήταν τη δεκαετία του 1930. Σε νεαρή ηλικία. Με το ξέσπασμα του Κορεατικού πολέμου ενεγράφη εθελοντής στον Αμερικανικό στρατό. Πολέμησε στην Κορέα και με αυτό τον τρόπο εξασφάλισε την Αμερικανική υπηκοότητα.

Θεόφιλος Κατέχης: Συμφωνώ έτσι ακριβώς έγινε, να συμπληρώσω, ο παππούς μας, (έχουμε κοινό παππού με τον Γιάννη), αρχικά το είχε σκάσει από τα καράβια, όπως συμπεραίνω από την ηλικία της μητέρας μου η οποία γεννήθηκε όταν ο πατέρας της ήταν στην Αμερική γεννήθηκε το 1935 άρα τότε πάνω – κάτω πάτησε πόδι στην νέα γη ο παππούς. Τα πρώτα χρόνια, πέρασε τις γνωστές δυσκολίες του κάθε μετανάστη, όμως εργάστηκε, πάλεψε μέχρι την εγγραφή του, εθελοντής στον στρατό.

 Ερώτηση: Πότε ιδρύθηκε ο Σύλλογος Μαθρακιωτών Αμερικής;

 Θεόφιλος Κατέχης: Το 1975. Λίγους μήνες προτού έλθω στην Νέα Υόρκη. Θυμάμαι την πρώτη χοροεσπερίδα του συλλόγου τον Οκτώβρη του 1976. Τις δεκαετίες 1970, 1980 η χοροεσπερίδα του συλλόγου ήταν η κυριότερη δραστηριότητα της χρονιάς. Όπως ακριβώς και των όλων των Ελληνικών συλλόγων της Νέας Υόρκης. Ήμουν τότε μικρό παιδί, πήγα και μου είχε κάνει εντύπωση η καινούργια εμπειρία. Το θυμάμαι ακόμη.

 Ερώτηση:  Εσύ Γιάννη τη ξέρεις για τα πρώτα χρόνια του συλλόγου;

Γιάννης Κατέχης: Εγώ φυσικά δεν γνωρίζω από πρώτο χέρι την ιδρυτική διαδικασία του συλλόγου μας. Δεν είχα γεννηθεί ακόμη. Έχω ακούσει για την ίδρυση και τα πρώτα χρόνια ζωής του συλλόγου μας από τον πατέρα μου, Δημήτρη Κατέχη. Ήταν ένας από τα ιδρυτικά μέλη. Τώρα δραστηριοποιούμε εγώ ενεργά. Ασκώ καθήκοντα γραμματέα.

 Ερώτηση:  Πόσα μέλη έχει ο Σύλλογος Μαθρακιωτών Αμερικής;

Γιάννης Κατέχης: Σήμερα ο σύλλογος έχει 120 εγγεγραμμένα μέλη, ταμιακώς τακτοποιημένα. Η εγγραφή μέλους είναι ατομική. Ο αριθμός μελών αυξομειώνεται κάθε χρόνο. Είναι πολλοί οι λόγοι της αυξομείωσης αλλά υπάρχει πάντοτε ένας σταθερός αριθμός μελών που μας δίνει ελπίδα για το μέλλον.

  Ερώτηση:  Πόσοι κατά τη γνώμη σας Μαθρακιώτες, πρώτης, δεύτερης ίσως τρίτης γενιάς βρίσκονται στην Αμερική;

Γιάννης Κατέχης: Δεν έχει γίνει σοβαρή μελέτη και απογραφή για να μπορέσουμε να μιλήσουμε με βεβαιότητα. Με μεγάλη επιφύλαξη, χωρίς να είμαι σε θέση να το διασταυρώσω, από πρόχειρο υπολογισμό μπορώ να υποθέσω ότι υπάρχουν γύρο στις 60 με 65 οικογένειες Μαθρακιωτών στην Αμερική.

Άρα με βάση αυτό τον αριθμό θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι έχουμε γύρο στα 200 με 250 άτομα με καταγωγή από το Μαθράκι.

 Ερώτηση:  Πόσοι ζουν μόνιμα στο Μαθράκι;

 Θεόφιλος Κατέχης: Το χειμώνα όχι περισσότεροι από 30. Το καλοκαίρι αλλάζει! Τότε γεμίζει ζωή. Ιδιαίτερα τον Αύγουστο μαζεύονται συντοπίτες από τα πέρατα της γης. Είναι ο καλλίτερος μήνας του χρόνου για το Μαθράκι. Ξαναζωντανεύει!

  Ερώτηση:  Πέστε μας δύο λόγια για τις δραστηριότητες του συλλόγου.

Γιάννης Κατέχης: Έχουμε τρις με τέσσερις βασικές δραστηριότητες το χρόνο. Μία είναι η ετήσια χοροεσπερίδα, η ετήσια εκδρομή όπως η σημερινή που προσπαθούμε να την οργανώνουμε κάθε χρόνο εδώ στο Orient Point Park συνήθως παραμονή του Labor Day. Μετά έχουμε το Πασχαλινό γλέντι και τη γιορτή της μητέρας. Ανάλογα με τη διάθεση και αν δεν μεσολαβούν άλλες κοινωνικές ανάγκες μπορεί να οργανώσουμε και κάτι άλλο ενδιάμεσα από τις εκδηλώσεις που ανάφερα.

 Ερώτηση:  Ποιο κατά τη γνώμη σας είναι η κορυφαία προτεραιότητα της οργανωμένης ομογένειας στην Αμερική;

Γιάννης Κατέχης: Αναμφισβήτητα το θέμα της Ελληνικής παιδείας. Από εκεί ξεκινούν και καταλήγουν όλα! Αν θέλουμε να έχουμε συνέχεια, αν θέλουμε να διατηρήσουμε ελληνική συνείδηση, αν θέλουμε να εξακολουθήσουμε λεγόμαστε Έλληνες, τότε δεν υπάρχει άλλος τρόπος εκτός από το να προσφέρουμε στις νεότερες γενιές ολοκληρωμένη Ελληνική παιδεία. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνει αυτό κατορθωτό αν δεν μεριμνήσει το υπουργείο παιδείας στην Ελλάδα, να εκπονήσει σχέδιο και ενεργή εμπλοκή σε θέματα Ελληνικής παιδείας στην Αμερική.

Χωρίς την ενεργό συμμέτοχή του Ελληνικού υπουργείου παιδείας σε θέματα παιδείας, Ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού δεν υπάρχει ελπίδα. Αν χάσουμε τη γλώσσα κινδυνεύουμε να αφομοιωθούμε σε σημείο ανυπαρξίας. Γλώσσα, Ελληνική κουλτούρα, ήθη και έθιμα Ελληνικά είναι τα μέσα διατήρησης της ταυτότητάς μας.

 Ερώτηση:  Γιατί; Τι εννοείς; Αυτό που προσφέρουν τα σχολεία των Ελληνικών κοινοτήτων δεν αρκούν;

Γιάννης Κατέχης: Όχι δεν αρκούν!

Θεόφιλος Κατέχης: Για μένα απόλυτη προτεραιότητα εκτός από την Ελληνική παιδεία που συμφωνώ με το Γιάννη, είναι να βρεθεί τρόπος να ενωθούμε, να βρούμε ένα ελάχιστο τρόπο συνεννόησης μεταξύ μας.

Στη ζωή, στην εργασία μας, παντού στις ανθρώπινες δραστηριότητες εκείνο που κάνει τη διαφορά είναι η ένωση σε κοινό σκοπό. Αυτό δεν το έχουμε πετύχει σαν κοινότητα. Άλλος τραβάει από δω και άλλος από κει.

Ο καθένας από μόνος του φαίνεται ανήμπορος να αντιδράσει και να κάνει τη διαφορά. Ένωση σε ένα κοινό σκοπό. Αυτό βέβαια που προϋποθέτει στοιχειώδη συμβιβασμό. Να επανέλθω στο θέμα της παιδείας.

Είμαι και εγώ σύμφωνος ότι ένας ενεργότερος ρόλος του Ελληνικού κράτους είναι η μόνη λύση. Μακριά από εκμετάλλευση, επίδειξη ή προχειρότητα της στιγμής. Παρεμπιπτόντως, είχα δύο παιδιά σε σχολείο Ελληνικής κοινότητας. Ομολογώ ότι με τον τρόπο τους με αναγκάσανε να τα βγάλω από το Ελληνικό σχολείο και να τα μεταφέρω σε Αμερικάνικο δημόσιο σχολείο.

Οι κοινότητες και τα σχολεία που διατηρούν, είναι ένας μηχανισμός εκμετάλλευσης και απομύζησης χρημάτων από τον μέσο ομογενή που είναι διατεθειμένος να θυσιάσει τα πάντα προκειμένου το παιδί του να μάθει Ελληνικά. Δεν είχα άλλη επιλογή.

Με τον τρόπο τους, την ανήθικη συμπεριφορά και την ψυχρή εκμετάλλευση τους, αναγκάστηκα και τα πήρα από το σχολείο της κοινότητας και έμαθαν Ελληνικά, ότι μπόρεσαν να μάθουν, στο σπίτι και στο νησί το καλοκαίρι. (Εδώ ο τόνος της φωνής ανέβασε ντεσιμπέλ και η αγανάκτηση ήταν έκδηλη…)…

Όσο για τη εκκλησία;  Εδώ είναι που τα έχουν κάνει μαντάρα. Εδώ γίνεται το έλα να δεις! Το αποκορύφωμα της εκμετάλλευσης και ηθικής κατάπτωσης. Θες παιδεραστία; Κατάχρηση χρημάτων; Δες τε τον Άγιο Νικόλαο στο Σημείο Μηδέν. Καίνε εκκλησίες για να συλλέξουν ασφάλιστρα, δες τε την Μεταμόρφωση στην Κορώνα. Κλείσιμο και ξεπούλημα σχολείων κοινοτήτων που έχουν χτιστεί με το αίμα και τον ιδρώτα βιοπαλαιστών…

  Ερώτηση:  Θεόφιλε, είναι σοβαρές καταγγελίες αυτές που ακούμε. Είσαι σίγουρος;

Θεόφιλος Κατέχης: Αν είμαι λέει; Την αρνητική εμπειρία μου με τα παιδιά μου στο σχολείο της κοινότητας τα έζησα. Τα αισθάνθηκα. Γι’ αυτό πήρα τις αποφάσεις μου. Δεν μου τις μετέφερε κάποιος άλλος.

Όσο για τα άλλα αρνητικά που μεταφέρω εδώ στη συζήτησή μας… Ρωτήστε εσείς στα μέσα ενημέρωσης και κάποιους άλλους εκτός από τους ίδιους και τους ίδιους που δίνουν πάντοτε απαντήσεις από συμφέρον και για να χαϊδεύουν αυτιά.

Ρωτήστε τον απλό κόσμο, βγείτε και ρωτήστε έξω και θα δείτε τι θα σας πουν! Μου θυμίζει τα Ελληνικά κανάλια που σε κάθε εθνική γιορτή βγαίνουν έξω ρωτούν παιδιά τι γιορτάζουμε σήμερα και αν βρουν κάποια, (πάντα βρίσκονται όταν ψάξεις!) και δώσουν τη λάθος απάντηση, το προβάλουν σα μέγιστο αρνητικό γεγονός, κάνουν ντόρο και το αναγάγουν σαν μείζων θέμα.

Δεν είναι όμως έτσι. Δεν δίνουν ηλίθιες απαντήσεις όλα τα ελληνοπούλα. Από την άλλη, ούτε εδώ ακούμε ή διαβάζουμε την αλήθεια από αυτούς τους ίδιους και τους ίδιους που «έχουν γνώμη», και τους δίνεται πάντα ο λόγος σχετικά με τις αδυναμίες της οργανωμένης εκκλησίας και της Ελληνικής παιδείας στην Αμερική.

Με λίγα λόγια ούτε τα ομογενειακά μέσα ενημέρωσης δεν έχουν βοηθήσει για να καταλάβει και να ενημερωθεί ο κόσμος, όπως πρέπει, και να ξεδιαλύνει κάποια πράγματα.

 Ερώτηση:  Τι προτείνετε; Τι μπορεί να γίνει για να αλλάξει η παρούσα  κατάσταση;

Γιάννης Κατέχης:. Όπως είπα. Εμπλοκή του υπουργείου παιδείας της Ελλάδας ή κάποιων άλλων υπουργείων ή θεσμών της γενέτειρας με φορείς, γονείς και ενδιαφερόμενους εδώ στην ομογένεια με στόχο τη διατήρηση της Ελληνικής γλώσσας και συνείδησης μέσο σχολικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Αυτά που ξέρουμε που προσφέρονται στις Ελληνικές κοινότητες δεν επαρκούν. Δεν με ικανοποιούν, ούτε η οργάνωση, ούτε τα προγράμματα που προσφέρονται. Χρειαζόμαστε μια καινούργια σοβαρή προσπάθεια και αλλαγή πορείας.

Με τη συμβολή και τον ανοικτό διάλογο με όλους τους ενδιαφερόμενους. Ίσως δεν θα έπρεπε να είναι η εκκλησία τόσο αναμεμιγμένη, Ίσως κάποια διακρατική συμφωνία, ίσως κάτι άλλο…δεν ξέρω ακριβώς πως και με ποιο τρόπο, αλλά σίγουρα είναι καιρός για αλλαγές.

Θεόφιλος Κατέχης: Με βρίσκουν και μένα απολύτως σύμφωνο όλα αυτά που είπε ο Γιάννης. Θα ήθελα όμως να προσθέσω ότι και εμείς, οι απλοί άνθρωποι, δεν είμαστε απαλλαγμένοι από την ευθύνη. Όταν βλέπουμε τα λάθη…που παρεμπιπτόντως λάθος επαναλαμβανόμενο δεν είναι λάθος αλλά εσκεμμένη σκευωρία, λέω, όταν τα βρούμε σκούρα ενώ βλέπουμε τα επαναλαμβανόμενα λάθη, βάζουμε την ουρά κάτω από τα σκέλια και δεν αντιδράμε δυναμικά όπως θα έπρεπε.

Σημαντικά συλλογικά προβλήματα που απασχολούν όλους μας, τα αντιμετωπίζουμε με την ενεργή συμμετοχή μας. Όχι με το να αποφεύγουμε και να αγνοούμε το πρόβλημα. Δε στέκει να μένουμε αμέτοχοι. Από την άλλη, έχουμε λασκάρει τόσο πολύ το σχοινί, με συνέπεια να έχει οργανωθεί πανίσχυρη κλίκα που ούτε κυβέρνηση δεν θα είναι σε θέση να την ανατρέψει.

 Ερώτηση:  Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τη δυνατότητα ψήφου των ομογενών στο τόπο διαμονής τους. Τι γνώμη έχετε;

Γιάννης Κατέχης: Δεν είναι κακό να δοθεί αυτή η δυνατότητα. Φυσικά οι γνώμες διίστανται τόσο εδώ όσο και στην Ελλάδα για το περίπλοκο αυτό θέμα. Διαβάζω στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διάφορες τοποθετήσεις.

Πολλοί στην Ελλάδα λένε γιατί να έχουν γνώμη και να επηρεάζουν με την ψήφο τους, αυτούς που ζουν στην Ελλάδα. Άλλοι, εδώ στην ομογένεια θέλουν να έχουν αυτή τη δυνατότητα. Εγώ πάντως επαναλαμβάνω ότι δεν είναι κακό το να δοθεί η δυνατότητα ψήφου των ομογενών στον τόπο διαμονής τους.

Θεόφιλος Κατέχης: Ναι είναι καλό να δοθεί αυτή η δυνατότητα. Παίρνοντας τον λόγο από το Γιάννη εγώ πιστεύω για να λένε μερικοί στην Ελλάδα ότι δεν πρέπει να συμμετέχουν στις εκλογές ομογενείς, κάτι θα έχουν σκαρφιστεί. Κάποιο συμφέρον θα θίγεται!

Είναι μεγάλη ευκολία για μας που είμαστε Έλληνες πολίτες και ξοδευόμαστε και ταλαιπωρούμαστε να κατεβαίνουμε στην Ελλάδα να ψηφίσουμε. Ναι σίγουρα μια τέτοια δυνατότητα να μπορούμε να ψηφίζουμε εδώ, είναι καλό.

-Κλείνοντας πιο είναι το ελπιδοφόρο μήνυμα που θα θέλατε να μεταφέρετε μέσω των «Αναμνήσεων» στην ομογένεια και τους φορείς της…

Γιάννης Κατέχης: Στόχος μας είναι η μη αφομοίωση και διατήρηση της Ελληνικής γλώσσας και της Ελληνικής συνείδησης στην Αμερική. Αυτός ο στόχος θα γίνει πραγματικότητα με τη μόρφωση και την παιδεία. Το κράτος θα πρέπει να παίξει πρωταρχικό και ηγετικό ρόλο για να γίνει κατορθωτό.

Σε δεύτερο βαθμό οι ομογενειακοί σύλλογοι να οργανώνουν πολιτιστικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις όπως για παράδειγμα η σημερινή εκδήλωση, η εκδρομή του Συλλόγου Μαθρακιωτών Αμερικής εδώ στην παραλία του Orient Point State Park που όπως βλέπετε έχει προσελκύσει πολλά νέα παιδιά και με αυτό τον τρόπο δίνουμε την ευκαιρία στα μέλη μας και τα παιδιά των μελών μας να κρατούν ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους.

Θεόφιλος Κατέχης: Εκείνο που θα πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα και να προστατεύσουμε σαν κόρη οφθαλμού και να προάγουμε είναι Ελληνική παιδεία. Με όσο γίνεται, λιγότερη εμπλοκή των ενοριών στα σχολεία που άλλος θα έπρεπε να είναι ο ρόλος τους.

Η σημερινή πετυχημένη εκδήλωση εκδρομή εδώ στο Λογκ Αϊλαντ είναι ένα καλό παράδειγμα για το τι μπορούν να πετύχουν οι σύλλογοι μας φέρνοντας τα πατριωτάκια μαζί σε ένα ευχάριστο περιβάλλον με Ελληνική μουσική, Κερκυραϊκούς χορούς, παιχνίδι και ξεγνοιασιά.

Αυτός είναι ο βασικός στόχος του συλλόγου μας. Κάθε χρόνο βρισκόμαστε εδώ όπως και στις άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις μας και με αυτό τον τρόπο κάνουμε πράξη την διατήρηση της εθνικής μας κληρονομιάς.

Ευχαριστούμε και τους δύο για τον πολύτιμο χρόνο σας να μας μιλήσετε και το σύλλογο για τη φιλοξενία. 

Θεόφιλος Κατέχης και Γιάννης Κατέχης: Και ‘μείς ευχαριστούμε για τη δυνατότητα προβολής του συλλόγου μας και την ωραία κουβέντα για θέματα που δεν απασχολούν μόνο εμάς αλλά σύσσωμη την ομογένεια.

Ακολουθήσε τρικούβερτο Κερκυραϊκό γλέντι μέχρι αργά το απόγευμα…