Με το 3ο δημοσίευμα συνεχίζουμε την καταγραφή των Καρπαθιακών δίστιχων που σχετίζονται με την ξενιτιά και τους Καρπάθιους της Αμερικής.
Νίκος Κωνσταντινίδης
Ένας από τους πρωτοπόρους Καρπάθιους μετανάστες της Αμερικής ήταν ο Νίκος Κωνσταντινίδης από το Όθος που δούλεψε για πολλά χρόνια στα ανθρακωρυχεία και στα εργοστάσια. Έγραψε αρκετά δίστιχα που αναφέρονται στην ζωή των Καρπάθιων της Αμερική, στους καημούς της ξενιτιάς και στην νοσταλγία για την επιστροφή στην πατρίδα. Το «παράπονο του μετανάστη» που ακολουθεί γράφτηκε το 1976, την χρονιά που συμπλήρωσε μισό αιώνα μετανάστης στην Αμερική και προέρχεται από δική του δημοσίευση.
Το παράπονο του μετανάστη
– Πενήντα χρόνια κλείσανε πανάθεμα την ώρα,
που ξενιτεύτηκα κι εγώ μα μετανιώνω τώρα.
– Πενήντα χρόνια ξενιτιά τι ’ναι το διάφορό μου,
ξένος με ξένους έζησα σαν ξένος τον καιρό μου.
– Πενήντα χρόνια ξενιτιά το διάφορο μου ποιο ’ναι;
η νοσταλγία κι οι καμοί τα σωθικά μου τρώνε.
– Περνούν οι μέρες άχαρες και σκοτεινές οι νύχτες,
γιατί καταδικάστηκα σαν τους βαρυποινίτες.
– Κάθε πρωί και καθ’ αργά κάνω τη προσευχή μου,
να βοηθούν οι άγιοι για την επιστροφή μου.
Στον τόπο που γεννήθηκα τον ήλιο πρωτοείδα,
και στη ψυχή μου ρίζωσε μια λέξη: η Πατρίδα.
Λάμπρος Σταματιάδης
Ο Λάμπρος Σταματιάδης από το Απέρι υπήρξε από τους πρωτοπόρους Καρπάθιους μετανάστες στην Αμερική. Το 1929, μετά από χρόνια στην Αμερική, επισκέφθηκε την Κάρπαθο και εντυπωσιάστηκε από τις αλλαγές που προκάλεσε η εισροή δολαρίων από την Αμερική. Έτυχε να βρίσκεται στην Κάρπαθο Αποκριές και έγραψε το «Φερμάνι της Καθαροδευτέρας», από το οποίο προέρχονται τα δίστιχα που ακολουθούν.
Το Φερμάνι της Καθαροδευτέρας
– Πουλήσα’ τα ζευγάρια τους και τ’ άλατρα τα κάψα,
γιατί σαν βρέχει ειν’ κρυά κ’ ωσάν θερίζου κάψα.
– Σπολάτι της Αμερικής που ’χει πολλά σπαρμένα,
κι έρχονται τ’ αλεύρια της κι είναι κοσκινισμένα.
– Στέλλου’ σας τις επιταγές, τις παίρνετε στα χέρια,
κείνες πετού και φεύγουσι ωσάν τα περιστέρια.
– Κι οι άνδρες σας στην ξενιτιά χρόνια πολλά θ’ αργήσου,
δεν ημπορούσι πλιο να ’ρθούν μήε να σας φιλήσου.
– Κάτω η πολυτέλεια κι η ψωροπερηφάνια,
πάρετε νέοι τ’ άλατρα, κορίτσια τα δραπάνια.
Η παραγγελιά της μάνας
Εκτός από τον Λάμπρο, όλα σχεδόν τα αδέλφια του μετανάστεψαν στην Αμερική. Η μάνα τους από την Κάρπαθο, η Βαγγελούλα Κάτρου-Σταματιάδη, σ’ ένα της γράμμα έγραψε:
-Στην ώρα του θανάτου μου, εσάς θε να ζητήσω,
για να σας δώσω τις ευχές, τα μάτια μου να κλείσω.
Longing for homeland – 3rd
By Manolis Cassotis
With this 3rd article we continue the recording of the Karpathian couplets related to foreignness and the Karpathians in America (all couplets that follow are in free translation).
Nikos Konstantinidis
One of the pioneers Karpathian immigrants to America was Nikos Konstantinidis from Othos who, for many years, worked in the coal mines and factories. He wrote several couplets that refer to the life of the Karpathians in America, the miseries of being abroad and the nostalgia for returning to the homeland. The following “complaint of the immigrant” was written in 1976, the year that he marked half a century immigrant in America and comes from his own publication.
Immigrant’s complaint
– Fifty years passed, damn the hour,
I immigrated, and now I regret it.
– Fifty years immigrant, what I gained?
stranger among strangers, I lived my life.
– Fifty years of estrangement, what is my difference?
nostalgia and pain are eating me away.
– The days pass joyless and the nights dark,
as if I was condemned like a criminal.
– Every morning and every night I pray,
may the saints help for my return.
-In the place where I was born, and I first saw the sun,
a word took root in my soul: Homeland.
Lambros Stamatiadis
Lambros Stamatiadis from Aperi was one of the pioneers Karpathian immigrants to America. In 1929, after years in America, he visited Karpathos and was impressed by the changes caused by the influx of dollars from America. He happened to be in Karpathos at “Clean Monday” (Halloween) and wrote the “Fermani (Sultan’s order) of Clean Monday”, from which the following couplets come.
Τhe “Fermani (Sultan’s order) of Clean Monday”
– They sold their bulls and burned their plows, because
when they plow is cold and when they are reaping is hot.
– Thanks to America that has plenty of wheat,
and her flour comes already sifted.
– They send you the checks, and when you get,
they fly and flee like doves.
– Your husbands abroad, will take years to return,
they cannot come back to see and kiss you.
– Down with luxury and the cheap pride,
young men take the plows, and girls the scythes.
Mother’s message
Besides Lambros, almost all his siblings immigrated to America. Their mother from Karpathos, Vageloula Katrou-Stamatiadis, wrote in one of her letters:
– At the hour of my death, I will ask of you,
to give you my blessing, before I close my eyes.
