Συνεχίζοντας από το προηγούμενο άρθρο, που αναφέρεται στα γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου όπως τα περιγράφουν οι Ιταλοί, καταγράφουμε τις απόψεις του αντισυνταγματάρχη Arturo Agnesi, που κατηγόρησε ο συνταγματάρχης Francesco Imbriani ότι, μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας με τους Συμμάχους, δεν ήθελε να πολεμήσει εναντίον των Γερμανών. Οι πληροφορίες προέρχονται από δυο αναφορές του Agnesi που βρίσκονται στο ίδιο αρχείο με την αναφορά του Imbriani.
Arturo Agnesi
Ο αντισυνταγματάρχης Agnesi καταγόταν από την πόλη Spoleto της Perugia της Κεντρικής Ιταλίας. Ήταν αξιωματικός καριέρας και υπηρετούσε στην Κάρπαθο ως Διοικητής του τάγματος Siena όταν, στις 6 Σεπτεμβρίου 1943, οι Γερμανοί αποβιβάστηκαν στην Κάρπαθο.
Το βράδυ της 8ης Σεπτεμβρίου ο Agnesi άκουσε και αυτός από το ραδιόφωνο που βρισκόταν στο Διοικητήριο για την ανακωχή, χωρίς να έχουν λάβει επίσημη ανακοίνωση από την Ρόδο.
Στις 8 μ.μ. της 9ης Σεπτεμβρίου πήρε διαταγή από τον συνταγματάρχη Imbriani να μετακινηθεί το τάγμα Siena από τον Αφιάρτη, όπου ήταν στρατοπεδευμένο, στα Πηγάδια. Η διαταγή εκτελέστηκε αμέσως και το τάγμα με πλήρη εξοπλισμό μάχης ξεκίνησε από το στρατόπεδο στις 9 μ.μ. για τα Πηγάδια. Έξη περίπου χιλιόμετρα από το στρατόπεδο ήρθε ένας μοτοσικλετιστής και του παρέδωσε σημείωμα που περιείχε διαταγή από τον Imbriani να επιστρέψει το τάγμα στο στρατόπεδό, αλλά να παραμένει σε επιφυλακή για κάθε ενδεχόμενο.
Το πρωί της 10ης Σεπτεμβρίου ο Agnesi πήγε στην έδρα του Στρατηγείου και διατάχθηκε να μεταφέρει δυο βαριές πυροβολαρχίες μαζί και δύο διμοιρίες πεζικού προς υπεράσπισή τους. Η διαταγή εκτελέστηκε αμέσως. Επίσης τοποθέτησε μια άλλη διμοιρία πεζικού κατά μήκος του δρόμου από τα Πηγάδια προς το αεροδρόμιο, σε περίπτωση που θα χρειαζόταν να αποκλειστεί ο δρόμος. Το υπόλοιπο των στρατευμάτων του τάγματος τοποθετήθηκε στους γύρω λόφους του στρατοπέδου για δική του κάλυψη.
Στις 11 Σεπτεμβρίου ο Imbriani είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον στρατηγό Scaroina, διοικητή της μεραρχίας Regina, που τον διάταζε να παραδοθεί στους Γερμανούς. Ο Imbriani δεν εκτέλεσε την διαταγή και απάντησε ότι θα παραδοθεί μόνο μετά από έγγραφη διαταγή από τον ίδιο τον Διοικητή των νήσων του Αιγαίου ναύαρχο Cambioni.
Το πρωί της 13ης έφτασε από τη Ρόδο ένα υδροπλάνο με ένα αξιωματικό της Διοίκησης Ρόδου που έφερε γραπτή διαταγή από τον ναύαρχο Campioni να παραδοθούν στους Γερμανούς. Μετά τη λήψη της διαταγής, ο Imbriani συγκέντρωσε τους αξιωματικούς στο Διοικητήριο, διάβασε την διαταγή που έλαβε και τους μετέδωσε την εντολή να σταματήσουν οι εχθροπραξίες εναντίον των Γερμανών. Η διαταγή εκτελέστηκε απ’ όλες τις μονάδες με μεγάλη θλίψη. Το τάγμα Siena αφοπλίστηκε από τους Γερμανούς και στις 14 Σεπτεμβρίου διατάχτηκε να μετακινηθεί στο Όθος.
Στις 20 Σεπτεμβρίου το τάγμα μετακινήθηκε στα Πηγάδια για να επιβιβαστεί σε ένα ατμόπλοιο και να μεταφερθεί στην Κρήτη με προορισμό την Ιταλία. Αλλά ενώ το πλοίο βρισκόταν στον κόλπο των Πηγαδίων, βομβαρδίστηκε από πέντε βρετανικά αεροπλάνα. Ο Agnesi τραυματίστηκε από τον βομβαρδισμό στο δεξί χέρι και εισήχθη στο Ιταλικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο, όπου παρέμεινε νοσηλευόμενος μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 1944.
Την επομένη, με ένα μηχανοκίνητο ψαροκάικο τον μετέφεραν στην Κρήτη, όπου τον κράτησαν σε στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου. Κάθε τρεις μέρες του έδιναν μια μικρή κονσέρβα ιταλικού βοδινού κρέατος και κάθε βδομάδα ένα καρβέλι σκληρό γερμανικό ψωμί 1500 γραμμαρίων.
Στις 4 Μαρτίου 1944 τον μετέφεραν στην Αθήνα και στις 18 Μαρτίου δραπέτευσε από την φυλακή και μπόρεσε να επιστρέψει στην Ιταλία, όπου προσχώρησε στις δυνάμεις της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (στην Βόρειο Ιταλία υπό τον Μουσολίνι).
Στην Ιταλία έφτασε στις 10 Απριλίου 1944 και τέθηκε Διοικητής του Τάγματος Εργασίας (Fuenza) της Ravenna, το οποίο όμως δεν ίδρυσε ο ίδιος. Στις 15 Ιουνίου 1944 μαθαίνοντας από το ραδιόφωνο ότι οι Σύμμαχοι κατέλαβαν το Spoleto και μη φοβούμενος πλέον αντίποινα εναντίον της οικογένειάς του που κατοικούσε εκεί, εγκατάλειψε την έδρα του τάγματος Fuenza και στις 16 Ιουνίου έφτασε στο Spoleto.
The Italians in Karpathos during the war years – Lieutenant Colonel Arturo Agnesi
By Manolis Cassotis
Continuing from the previous article on the events of WWII as described by the Italians, this article records the views of Lt. Col. Arturo Agnesi who was accused by Col. Francesco Imbriani of not wanting to fight against the Germans after Italy surrendered to the Allies. The information comes from two Agnesi reports that are in the same file as the Imbriani report.
Arturo Agnesi
Lt. Col. Agnesi was from the city of Spoleto in Perugia, Central Italy. He was a career officer and was serving in Karpathos as Commander of the Siena battalion when, on September 6, 1943, the Germans landed on Karpathos.
On the evening of the 8th of September, Agnesi also heard from the radio stationed at the Headquarters about the armistice, but they had not yet received an official announcement from Rhodes.
At 8 p.m. on September 9 he received an order from Colonel Imbriani to move the Siena battalion from Afiarti, where it was encamped, to Pigadia. The order was immediately carried out and the battalion in full battle gear started from the camp at 9 p.m. for Pigadia. About six kilometers from the camp a motorcyclist came and handed him a note containing an order from Imbriani to return the battalion to the camp but to remain alert.
On the morning of September 10, Agnesi went to Headquarters and was ordered to move two heavy artillery guns together and two platoons of infantry to their defense. The order was executed immediately. He also placed another platoon of infantry along the road from Pigadia to the airport in case the road needed to be blocked. The remainder of the battalion’s troops were placed on the surrounding hills of the camp for cover.
On September 11, Imbriani received a telephone call from General Scaroina, commander of the Regina division, ordering him to surrender to the Germans. Imbriani did not carry out the order and replied that he would surrender only after a written order from the Commander of the Aegean Islands himself, Admiral Cambioni.
On the morning of the 13th, a seaplane arrived from Rhodes with an officer of the Rhodes Command who brought a written order from Admiral Campioni to surrender to the Germans. After receiving the order, Imbriani assembled the officers in the Command post, read them the order and conveyed to them to stop hostilities against the Germans. The order was carried out by all units with great sadness. Siena battalion was disarmed by the Germans, and on September 14th was ordered to move to Othos.
On September 20 the battalion returned to Pigadia to board a steamer to be transported to Crete bound for Italy. But while the ship was in the bay of Pigadia it was bombed by five British planes. Agnesi was wounded by the shelling in the right arm and was admitted to the Italian Military Hospital where he remained hospitalized until January 30, 1944.
The next day he was taken to Crete in a motorized fishing boat where he was held in a prisoner of war camp. Every three days he was given a small tin can of Italian beef and every week a 1500-gram loaf of hard German bread.
On March 4, 1944 he was taken to Athens and on March 18th he escaped from prison and was able to return to Italy where he joined the forces of the Socialist Republic (in Northern Italy under Mussolini).
He arrived in Italy on April 10, 1944 and was appointed Commander of the Labor battalion (Fuenza) of Ravenna, which he did not found himself. On June 15, 1944, learning from radio that the Allies had captured Spoleto and no longer fearing reprisals against his family residing there, he left the headquarters of the Fuenza battalion and on June 16 arrived in Spoleto.
