ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Ο Αρχιεπίσκοπος πρώην Αμερικής, κ. Σπυρίδωνας επισκεπτόμενος την ιδιαίτερή του πατρίδα τη Ρόδο παραχώρησε συνέντευξη στον Βασίλη Αθανασίου, η οποία δημοσιεύτηκε στην Ροδιακή και δε μάσησε τα λόγια του. Μίλησε για την θυελλώδη τριετία και για τα αίτια της παραίτησής του, για το νέο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, κ. Ελπιδοφόρο και τα προβλήματα που κληρονόμησε και τα οποία τάχθηκε να τα επιλύσει, για το έργο των παροπλισμένων όπως τους χαρακτηρίζει αυτοκεφαλιστές, καθώς επίσης και για το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Η συνέντευξη του πρώην Αρχιεπισκόπου Αμερικής Σπυρίδωνος, αναλυτικά:
Ερώτηση: Σεβασμιότατε, βρίσκεστε ξανά στον τόπο της καταγωγής σας, τη Ρόδο. Γνωρίζουμε, την πάγια συνήθεια σας να προτιμάτε την αφάνεια. Εντούτοις επιτρέψτε μου ένα σύντομο διάλογο για χάρη των αναγνωστών μας. Και πρώτο θα ερωτούσα, φυσικά, για τα αισθήματα που σας προκαλεί η κατά καιρούς επίσκεψη στο νησί μας.
Απάντηση: Κάθε επίσκεψη στη Ρόδο είναι και αλυσίδα ολόκληρη ξεχωριστών συγκινήσεων, καθώς οι μνήμες -και είναι τόσες- αναπόφευκτα ξαναζωντανεύουν επαναφέροντας σε χρόνια παλιά, στις γειτονιές του καιρού εκείνου που έσφυζαν από ζωή, στις αθώες παιδικές συναναστροφές, στα ανέμελα μαθητικά χρόνια. Μια εποχή ωραία που οι έγνοιες της ζωής είχαν παραδώσει στη λήθη και που, σε κάθε επίσκεψη, ξαναπαίρνει σάρκα και οστά.
Θα ‘ταν βέβαια παράληψη να μη τονίσω και την υπερηφάνεια για την μακρά και ένδοξη ιστορία του νησιού μας, ένα αίσθημα που σε κάθε επίσκεψη γίνεται όλο και πιο έντονο. Βλέπετε, δεν την διδαχθήκαμε στα γυμνασιακά θρανία την περίλαμπρη αυτή ιστορία που’ ναι ριζωμένη στα βάθη των αιώνων. Μόνοι την ανακαλύψαμε αργότερα εντρυφώντας σε τούτη ή εκείνη την ιστορική μελέτη. Κι αυτό είναι ίσως που καθιστά το αίσθημα της δίκαιης υπερηφάνειας βαθύτερο ακόμη.
Κάθε επίσκεψη λοιπόν και ένας κόσμος ολόκληρος πλούσιων και μοναδικών συγκινήσεων!
Ερώτηση: Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι ακριβώς μεσολάβησε και παραιτηθήκατε από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Αμερικής πριν είκοσι περίπου χρόνια; Από τότε μέχρι σήμερα εμφανίσθηκαν στον Τύπο διάφορες εκδοχές. Ποιά είναι η ορθότερη;
Απάντηση:Η απάντηση είναι απλή. Στο διάστημα 1996-1999 η διοίκηση του Πατριαρχείου έκρινε πως το μέλλον της Αρχιεπισκοπής θα εξασφαλιζόταν ευκολότερα με την βοήθεια μιας ομάδας ανθρώπων με ειδική επίδοση στα οικονομικά. Η σχετική τοποθέτησή μου, υπαγορευμένη από τη προηγούμενη μακρόχρονη διακονία μου, ήταν διαφορετική. Οι δυο απόψεις αποδείχθηκαν τελικά ασύμβατες. Αυτό οδήγησε αναπόφευκτα στην παραίτησή μου από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο τον Αύγουστο του 1999. Αυτή είναι η ουσία του όλου θέματος.
Ερώτηση: Πού και πώς περάσατε τα επόμενα χρόνια; Δεν σας ακούσαμε ποτέ να απευθύνετε καταγγελτικό λόγο. Πρόκειται ασφαλώς για συνειδητή επιλογή που πρέπει να έχει βαθύτερα αίτια. Είναι έτσι;
Απάντηση: Μετά την Αμερική θεώρησα πως σκοπιμότερο ήταν να κρατήσω αποστάσεις από τα διάφορα κέντρα και παράκεντρα της εκκλησιαστικής εξουσίας. Περιορίσθηκα στη μακρόθεν παρακολούθηση των εξελίξεων. Δεν υπήρχε άλλωστε αποχρών λόγος να κατέλθω στον στίβο των λεκτικών αντιπαραθέσεων και φραστικών συγκρούσεων. Αλλά, όπως είχα καθήκον, δεν απέφυγα σ’ όλο αυτό το διάστημα να διατυπώνω σε όσο το δυνατό θετικότερο τόνο, μέσω δηλώσεων και συνεντεύξεων, τις απόψεις μου για τα κορυφαία εκκλησιαστικά γεγονότα που σημάδεψαν τις τελευταίες δεκαετίες της εποχής μας.
Ερώτηση: Πώς βλέπετε την κατάσταση στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής σήμερα; Γράφονται και ακούγονται πολλά. Ποιες είναι οι δικές σας εκτιμήσεις;
Απάντηση: Γράφονται πολλά και ακούγονται περισσότερα. Η αλήθεια είναι ότι η Αρχιεπισκοπή Αμερικής ευτύχησε επιτέλους να αποκτήσει αρχιεπίσκοπο νέο, δραστήριο και ικανό να αντιμετωπίσει τα πολλά και περίπλοκα προβλήματα της Εκκλησίας της Αμερικής.
Συσσωρευμένα από δεκαετίες, τα προβλήματα αυτά εμφανίζονται σήμερα υπό οξύτερη μορφή, ζητώντας λύση άμεση, αν πρόκειται να επιζήσει η Ορθόδοξη Εκκλησία και ο Ελληνισμός της Αμερικής. Από τη συνεχή αφομοίωση του ελληνικού στοιχείου, τη συρρίκνωση των ελληνικών σχολείων, τη σχετικοποίηση της ορθόδοξης θεολογίας, την αδιάκοπη επαγγελματικοποίηση της ιεροσύνης μέχρι και τα τελευταία πρωτοφανή οικονομικά σκάνδαλα, όλα αυτά θα αποτελέσουν τώρα αντικείμενο φροντίδας του νέου Αρχιεπισκόπου.
Και όπως δείχνει το ευοίωνο ξεκίνημα της ποιμαντορίας του, ο νέος αρχιεπίσκοπος, πλούσιος σε χαρίσματα, δεν υστερεί σε οραματισμό και «πολιτική βούληση» προκειμένου να αναλάβει μια γενναία πρωτοβουλία αναμόρφωσης και ανανέωσης που θα αναχαιτίσει, έστω και εν μέρει, την παρακμιακή ολίσθηση της Αρχιεπισκοπής, ορατή εδώ και χρόνια ακόμη και δια γυμνού οφθαλμού.
Ερώτηση: Κυκλοφορούν συχνά φήμες για απόσπαση και ανεξαρτοποίηση της Αρχιεπισκοπής της Αμερικής από το Πατριαρχείο. Πόσο βάσιμα είναι τα φημολογούμενα;
Απάντηση: Πρόκειται για ευσεβή πόθο πολλών ορθοδόξων της Αμερικής, κληρικών και λαϊκών, ελληνοαμερικανών και μη, που έχοντας για βάση κοινωνικο-πολιτικά κυρίως κριτήρια, προπαγανδίζουν την αυτοκεφαλία ως πανάκεια για κάθε αρνητική εξέλιξη και κάθε είδος σκανδάλου στο χώρο της Εκκλησίας.
Πιστεύοντας σε μια “Αμερικανική Ορθοδοξία”, εργάζονται με ζήλο για την πλήρη αποξένωση των ορθοδόξων της Αμερικής από τον κόσμο της προέλευσής τους και την οριστική αποκοπή από τις φυσικές τους ρίζες, εκκλησιαστικές και εθνικές.
Πολλοί θεωρούν τους θιασώτες της αυτοκεφαλίας ακίνδυνους πλέον, καθώς στερούνται σημαντικών οικονομικών πόρων που θα τους επέτρεπαν να οργανωθούν αρτιότερα και να αναλάβουν συστηματική προπαγάνδα για την προσέλκυση νέων οπαδών. Πάντως το έργο των παροπλισμένων σήμερα “αυτοκεφαλιστών”, αν και υποτονικό, συνεχίζεται επίμονα με την ελπίδα για ένα “καλλίτερο” αύριο…
Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε την κρίση που ξέσπασε μεταξύ του Πατριαρχείου Κων/πόλεως και της ρωσικής εκκλησίας, με αφορμή το “Ουκρανικό”;
Απάντηση: Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως Μητέρα Εκκλησία της Ουκρανίας, είναι το μόνο αρμόδιο όργανο που –με βάση την παράδοση, τα ιστορικά δεδομένα, τα στοιχεία της εν τόπω διαμορφωμένης σήμερα κατάστασης, καθώς και τη φωνή του ουκρανικού λαού– είχε τη δυνατότητα να σταθμίσει ανεπηρέαστα τα πράγματα, προκειμένου να εξεύρει την προσφορότερη λύση για το καλό της τοπικής Εκκλησίας της Ουκρανίας, της ίδιας της Εκκλησίας της Ρωσίας και σύνολης της Ορθοδοξίας.
Αναμενόμενο ήταν η λύση που δόθηκε να μην είναι εναρμονισμένη με τους σλαβοφιλικούς στόχους και τα φιλόδοξα πρωτοκαθεδριακά σχέδια της ρωσικής Εκκλησίας. Δεν αμφιβάλλω παρά ταύτα ότι, η ρωσική Εκκλησία, απομονωμένη όλο και περισσότερο εντός της πανορθόδοξης οικογένειας, θα συνειδητοποιήσει, αργά ή γρήγορα, το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει.
Ερώτηση: Κατά καιρούς, λόγω της διακύμανσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, γίνεται λόγος για μεταφορά του Πατριαρχείου σε άλλη χώρα. Συγκεκριμένα αναφέρεται η Ελλάδα ή η Ελβετία ή η Αμερική. Έχετε άποψη επί του θέματος;
Απάντηση: Το Πατριαρχείο είναι θεσμός αιωνόβιος και οι θεσμοί αυτού του είδους δεν καταλύονται ούτε μεταφέρουν την έδρα τους λόγω περιστασιακών δυσχερειών ή αντιξοοτήτων πολιτικού χαρακτήρα.
Ορισμένοι, βέβαια, έχοντας την αίσθηση ότι το Πατριαρχείο βρίσκεται στα προτελεύτεια, υποστηρίζουν την ανάγκη της μεταφοράς του. Η μεταβολή αυτή ίσως μάλιστα να διευκόλυνε ορισμένα πράγματα από πρακτικής πλευράς. Ίσως ακόμη και να εξυπηρετούσε τα αδιαφανή σχέδια άλλων παραγόντων. Αλλ’ αυτό για τον πατριαρχικό θεσμό θ’ αποτελούσε όχι πλέον το προοίμιο αλλά τον επίλογο του τέλους.
Πάντως, η ευχή συνόλου του λαού της Εκκλησίας δεν επιδέχεται παρερμηνεία: το Πατριαρχείο, παγιωμένο εκεί στον ιερό τόπο όπου το έταξε η Ιστορία και η ευσέβεια των πιστών, να συνεχίσει να εκπέμπει γαλήνια το ευεργετικό του φως όπως ο φάρος πάνω στον ψηλό θαλασσόδαρτο βράχο.
Ερώτηση: Αν μπορούσατε να γυρίσετε το ρολόι πίσω, τι θα κάνατε διαφορετικά και τι θα αποφεύγατε;
Απάντηση: Όταν, ως υπεύθυνος άνθρωπος και δη κληρικός, καλείσαι να πάρεις σοβαρές και δύσκολες αποφάσεις, όσο σκληρές και δύσληπτες και αν θεωρηθούν από τους μη υπεύθυνους, τις παίρνεις χωρίς δισταγμό και με πεποίθηση αναλαμβάνοντας την ευθύνη τους μέχρι τέλους. Χώρος για ύστερες σκέψεις και αναθεωρήσεις δεν υπάρχει.
Ο πρώην Αμερικής Σπυρίδων
Ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Σπυρίδων, κατά κόσμο Γεώργιος Παπαγεωργίου, αφού μαθήτευσε στην Αστική Σχολή και αργότερα στο Βενετόκλειο Γυμνάσιο της Ρόδου, φοίτησε στη συνέχεια στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης από όπου αποφοίτησε αριστούχος το 1966. Έκαμε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και αργότερα, με υποτροφία του Πατριαρχείου, συνέχισε τη μετεκπαίδευσή του στη Γερμανία. Υπηρέτησε στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (Γενεύη), γραμματεύς του Ορθοδόξου Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ της Ελβετίας, προϊστάμενος της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της Ρώμης, εκτελεστικός γραμματεύς της Μικτής Επιτροπής για το Θεολογικό Διάλογο με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και πρόεδρος της Μικτής Επιτροπής για το Θεολογικό Διάλογο με τη Παγκόσμια Λουθηρανική Ομοσπονδία. Εκπροσώπησε κατά καιρούς το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε διάφορες εκκλησιαστικές αποστολές. Εκλέχθηκε το 1985 Επίσκοπος Απαμείας, το 1991 Μητροπολίτης Ιταλίας και το 1996 Αρχιεπίσκοπος Αμερικής. Παραιτήθηκε από τον αρχιεπισκοπικό θώκο της Αμερικής τον Αύγουστο του 1999 και έκτοτε ιδιωτεύει. Σχετικό αρχειακό υλικό, πλούσιο και εντυπωσιακό, μπορεί ο αναγνώστης να βρει στο διαδίκτυο (http://www.archbishopspyridon.gr).
Πηγή:www.dimokratiki.gr
