Οι συνεχιζόμενες προσπάθειες και η αφοσίωση των αποδήμων στην υπόθεση της επίλυσης του Κυπριακού, με φόντο την 50η επέτειο από την τουρκική εισβολή και συνεχιζόμενη κατοχή του νησιού, η ενεργοποίηση των νέων της διασποράς, αλλά και ο κοινός βηματισμός Λευκωσίας και Αθήνας, ήταν στο επίκεντρο των αναφορών των ομιλητών κατά την εναρκτήρια τελετή του Παγκοσμίου Συνεδρίου Κυπρίων Διασποράς, στη Λευκωσία.
Τις εργασίες του συνεδρίου κήρυξε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, ενώ μίλησαν επίσης ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος, οι επικεφαλής της ΠΟΜΑΚ, ΠΣΕΚΑ και ΝΕΠΟΜΑΚ, Ανδρέας Παπαευριπίδης, Φίλιπ Κρίστοφερ και Χρίστος Τούτον, αντίστοιχα, ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Κώτσηρας, η Πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου και ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος.
Στο καλωσόρισμά του ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος επεσήμανε πως η εκτίμηση της κυπριακής πολιτείας προς όλους τους απόδημους είναι δεδομένη αλλά και πως η έκφραση της επιβάλλεται, τονίζοντας πως η αφοσίωση και η αγάπη των αποδήμων για την Κύπρο μετουσιώνεται σε πράξη ανιδιοτελούς συνεισφοράς καθοδηγούμενη από τη δέσμευση τους για διασφάλιση των συμφερόντων της Κύπρου.
Ο Υπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως μετά την πρόσφατη επανένταξή της Υπηρεσίας Κυπρίων Αποδήμων και Επαναπατρισθέντων στις δομές του Υπουργείου Εξωτερικών, η προσοχή έχει στραφεί στη δημιουργία ενός ανανεωμένου πλαισίου συνεργασίας. Στόχος του Υπουργείου, όπως εξήγησε, «είναι ενίσχυση των δεσμών, η βελτιστοποίηση της συνεργασίας και η αναμόρφωση του τρόπου λειτουργίας και επικοινωνίας».
«Το Κέντρο, η Λευκωσία, οι διπλωματικές μας αποστολές, τα οργανωμένα σύνολα της διασποράς μας σε μια κοινή γραμμή με ενιαίο μήνυμα και με ένταση της απήχησης του» ανέφερε, υποδεικνύοντας πως ακριβώς αυτό είναι που έχει τεθεί ως αντικειμενικός σκοπός.
Και πρόσθεσε πως η συνδρομή της Πολιτείας στην Ομογένεια κι η υποβοήθηση της δράσης της αποτελούν το σημείο αναφοράς, εξηγώντας πως βασικό βήμα είναι η ενεργοποίηση των νέων της διασποράς. «Με σύγχρονους τρόπους επικοινωνίας, με ανανεωμένη μεθοδολογία μηνύματος, με το βλέμμα στο μέλλον καθοδηγούμενοι από την ιστορία μας» είπε, υποδεικνύοντας πως οι νέοι αποζητούν τη διατήρηση της σύνδεσης με τις ρίζες τους και παράλληλα οικοδομούν την ενσωμάτωση τους στις χώρες όπου γεννήθηκαν και διαβιούν.
Στο καλωσόρισμα του ο Κωνσταντίνος Κόμπος αναφέρθηκε ακόμη στο περίγραμμα του πλάνου που έχει διαμορφωθεί, το οποίο, όπως εξήγησε, θα μπει σε διαβούλευση τις επόμενες ημέρες μαζί με τους απόδημους, έτσι ώστε να οριστικοποιηθεί με έτος έναρξης του 2025.
Ευχαρίστησε τέλος όλους τους συμμετέχοντες στο Συνέδριο για την πολύτιμη βοήθεια την οποία παρέχουν στον τόπο μας απ’ όπου κι αν βρίσκονται μέσα σε δύσκολες και αντίξοες, όπως είπε, συνθήκες, «βοήθεια η οποία ειδικά τη φετινή χρονιά με τα 50χρονα της μαύρης επετείου της εισβολής θυμίζει σε όλους ότι η δύναμη την οποίαν αντλούμε ως Πολιτεία σε μεγάλο βαθμό στηριζόταν όλα αυτά τα χρόνια από εσάς και για τούτο σας είμαστε παντοτινά ευγνώμονες».
O Πρόεδρος της ΠΟΜΑΚ Ανδρέας Παπαευριπίδης στον χαιρετισμό του σημείωσε ότι η φετινή παρουσία στην πατρίδα, 10 μέρες από την 50η μαύρη επέτειο τους γεμίζει «θλίψη και πόνο».
«Αγώνες 50 χρόνων χωρίς δικαίωση, αλλά κανένας μας δεν ξεχνά και τίποτα δεν ξεχνιέται», είπε σημειώνοντας ότι το επιβάλλει η ιστορικής μας μνήμη και το χρέος να παραδώσουμε μια Κύπρο ελεύθερη στις επόμενες γενιές».
Σημείωσε ότι, ως Κύπριοι της διασποράς μεταφέρουν το μήνυμα ότι οι αγώνες τους θα συνεχιστούν πιο δυναμικοί.
Ο κ. Παπαευριπίδης εξέφρασε την ευχή όπως η σχετική κινητικότητα που παρατηρείται τελευταία στην προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών, να αποφέρει καρπούς και να βασίζεται στις πρόνοιες των ψηφισμάτων των ΗΕ.
Την απογοήτευσή του εξέφρασε στη δική του ομιλία ο Πρόεδρος της ΠΣΕΚΑ, Φίλιπ Κρίστοφερ, για το ότι, 50 χρόνια μετά, «και μετά από όλες μας τις προσπάθειες», υπήρξε αποτυχία και δεν έγινε εφικτό να επιστρέψει ούτε ένας πρόσφυγας στο σπίτι του.
Ο κ. Κρίστοφερ συνεχάρη την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη που στοχεύει όπως είπε, η Κύπρος να γίνει η λύση στην περιοχή και να είναι τα συμφέροντά της στην ίδια γραμμή με αυτά των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ.
Επί 50 χρόνια διαπραγματευόμαστε προσπαθώντας να φτάσουμε σε μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, είπε ο κ. Κρίστοφερ, σημειώνοντας ότι καταλαβαίνει ότι είναι ψήφισμα των ΗΕ, «αλλά η ουσία είναι αυτό που κάναμε, υποβιβάσαμε το Κυπριακό από πρόβλημα εισβολής και κατοχής σε δικοινοτικό πρόβλημα».
Είναι καιρός να επαναφέρουμε το Κυπριακό ως πρόβλημα παράνομης εισβολής και κατοχής, είπε.
O Πρόεδρος της ΝΕΠΟΜΑΚ, Χρίστος Τούτον, ευχαρίστησε όλους όσοι αγωνίζονται για το τέλος της κατοχής τα τελευταία 50 χρόνια, σημειώνοντας ότι ο αγώνας συνεχίζεται.
Είπε ότι κανένα μέλος της ΝΕΠΟΜΑΚ, δεν είχε γεννηθεί κατά την εισβολή αλλά ότι δεν είχε σημασία πού και πότε γεννήθηκε κάποιος, αφού αν κατάγεται από την Μόρφου, την Κερύνεια, ή το Βαρώσι, έχουν ακούσει για τον πόνο και τα δεινά.
Ο κ. Τούτον είπε ακόμη ότι «το όνειρό μας είναι μια ελεύθερη ενωμένη Κύπρος όπου οι Κύπριοι ζουν και ευημερούν μαζί» και ότι κάνουν λάθος όσοι λένε ότι μετά από 50 χρόνια η διχοτόμηση είναι αναπόφευκτη. Όταν μιλά με νέους Κύπριους, είπε, λένε ότι θέλουν ένα πιο λαμπρό μέλλον και αναγνωρίζουν τις ευκαιρίες που θα έφερνε η επανένωση του νησιού. Αναφέρθηκε στην κυπριακή διασπορά στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου σε ορισμένες περιοχές Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι συνυπάρχουν ειρηνικά. Η Κύπρος είναι διχασμένη λόγω εισβολής και κατοχής και όχι λόγω διαφωνιών μεταξύ του λαού της, σημείωσε, προσθέτοντας ότι η Τουρκία πρέπει να σταματήσει τις προσπάθειές της για διχοτόμηση του νησιού και να αφήσει τους Κύπριους να καθορίσουν το μέλλον τους.
Στον δικό του χαιρετισμό, ο Έλληνας Υφυπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κώτσηρας, είπε μεταξύ άλλων, πως Ελλάδα και Κύπρος, αλληλέγγυες και ενωμένες με δεσμούς αδερφικούς, σέβονται το Διεθνές Δίκαιο και προκρίνουν τον κοινό εθνικό στόχο μιας δίκαιης, οριστικής και αμοιβαία αποδεκτής λύσης του κυπριακού ζητήματος, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σημειώνοντας πως η αμέριστη υποστήριξη προς τον Κυπριακό Ελληνισμό και η προσήλωση της Ελλάδας στη διαφύλαξη του άρρηκτου μετώπου της με την Κυπριακή Δημοκρατία είναι δεδομένη.
Ο Έλληνας ΥΦΥΠΕΞ επεσήμανε πως η διαιώνιση του σημερινού status quo, ή η δημιουργία δύο κρατών στην Κύπρο, δεν αποτελούν αποδεκτές λύσεις, ούτε για την Ελλάδα, ούτε για την Ευρώπη, τονίζοντας πως το Κυπριακό είναι ένα διεθνές ζήτημα παράνομης εισβολής και κατοχής και η επίλυσή του ήταν και παραμένει ύψιστη εθνική προτεραιότητα.
Ο κ. Κώτσηρας ανέφερε, ακόμη, πως ένα άλλο σημαντικό θέμα που ενώνει τις δύο χώρες είναι αυτό της Διασποράς, υπογραμμίζοντας πως η προσφορά των οργανώσεων της Διασποράς στην υπεράσπιση των εθνικών διεκδικήσεων είναι αδιαμφισβήτητη. Πρόσθεσε πως ο αγώνας για την αφύπνιση της διεθνούς κοινότητας και την οριστική λήξη του παράνομου τετελεσμένου που επέβαλε ο Αττίλας, περνά και μέσα από τη Διασπορά, μέσα από τους Έλληνες και τους Κύπριους Αποδήμους.
Ο Έλληνας αξιωματούχος ανέφερε, επίσης, πως η ελληνική Κυβέρνηση εκπόνησε και έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το Στρατηγικό Σχέδιο για τον Απόδημο Ελληνισμό 2024-2027, με βασική επιδίωξη την ενδυνάμωση των δεσμών του μητροπολιτικού κέντρου με την ελληνική Διασπορά, την ουσιαστική και αμφίδρομη επικοινωνία μαζί της, καθώς και την ενίσχυση του ελληνικού στοιχείου ανά τον κόσμο. «Επενδύουμε σε μια εθνικά κεφαλαιώδη σχέση με τη Διασπορά και εκείνη με τη σειρά της ενισχύει τον Ελληνισμό, ενισχύει τη φωνή μας, ενισχύει τη φωνή της Κύπρου», είπε και κατέληξε λέγοντας πως 50 χρόνιας κατοχής είναι πολλά αλλά κανείς δεν ξεχνά.
Στον δικό του χαιρετισμό ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος αφού απηύθυνε προς τους απόδημους όπου κι αν βρίσκονται και ζουν τον εγκάρδιο χαιρετισμό της Εκκλησίας, σημείωσε πως η ετήσια πραγματοποίηση του συνεδρίου των Κυπρίων αποδήμων, καταθέτει την έντιμη μαρτυρία της άσβεστης αγάπης τους προς την Κύπρο, του ιερού πόθου τους για σωτηρία της Κύπρου από τις επιβουλές του Τούρκου εισβολέα και του αμέριστου ενδιαφέροντος τους για την εθνικο-θρησκευτική επιβίωση του λαού μας στη γη των πατέρων του.
Αναφέρθηκε ακολούθως στο Κυπριακό κάνοντας λόγο για κρισιμότητα των στιγμών που διέρχεται το εθνικό πρόβλημα με την Τουρκία να παραμένει αμετακίνητη στην άρνηση της να αποσύρει τα στρατεύματα της εισβολής και τους εποίκους και να επιτρέψει στους πρόσφυγες με επιστρέψουν στις πατρογονικές τους εστίες και ακόμα να παγιώνει με κάθε τρόπο τα τετελεσμένα και να απεργάζεται τη μόνιμη τουρκοποίηση του τόπου μας.
Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος επανέλαβε προς τους συνέδρους-αποδήμους τη θέση της Εκκλησίας πως «θα πρέπει να τοποθετήσουμε το πρόβλημα στις ορθές του διαστάσεις ως πρόβλημα εισβολής και κατοχής και να αξιώσουμε ανυποχώρητα για μας ό,τι απολαμβάνουν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι και όλος ο ελεύθερος κόσμος».
«Κατάντησα να γίνομαι ενοχλητικός αλλά δεν θα σταματήσω να επαναλαμβάνω ότι πρέπει να επιμείνουμε ανυποχώρητα και για ελεύθερη διακίνηση, ελεύθερη εγκατάσταση, απόκτηση περιουσίας σε όλη την έκταση της πατρίδας μας και εφαρμογή της δημοκρατικής αρχής ‘ένας άνθρωπος μια ψήφος’ για τους γηγενείς κατοίκους της Κύπρου» ανέφερε, υποδεικνύοντας πως σε αυτό θα χρειαστεί η άμεση εμπλοκή και όλων των αποδήμων και των οργανώσεων για διαφώτιση της κοινής γνώμης αλλά και των κυβερνήσεων των χωρών στις οποίες ζουν και δραστηριοποιούνται.
Διαβεβαίωσε παράλληλα ότι η Εκκλησία δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχτεί τα τετελεσμένα της εισβολής ούτε και μία κακή λύση η οποία θα στηρίζεται σε «ρατσιστικά κριτήρια και διαχωρισμούς», μια λύση, όπως είπε, η οποία «δεν θα διασφαλίζει την εθνικο-θρησκευτική επιβίωση του λαού μας, αλλά αντίθετα θα θέτει σε κίνδυνο την πατρίδα μας».
Δεν πρόκειται ακόμα να αποδεχθεί μία λύση «η οποία θα καθιστά δεύτερης κατηγορίας τον λαό μας. Είμαστε Ευρωπαίοι πολίτες και δικαιούμαστε αλλά και απαιτούμε να έχουμε και να απολαμβάνουμε όλα μας τα ανθρώπινα δικαιώματα και όλες τις βασικές πολιτικές ελευθερίας που έχουν και οι άλλοι συμπολίτες μας στην Ευρώπη» είπε, υποδεικνύοντας πως παρόλο που ο αγώνας αυτός είναι και δύσκολος και σκληρός «δεν έχουμε όμως άλλη επιλογή».
Στην εκδήλωση το παρόν τους έδωσαν μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, Βουλευτές και η Ευρωπαία Επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου, Ευρωβουλευτές, εκπρόσωποι κομμάτων, εκπρόσωποι κατεχόμενων δήμων, και πρέσβεις ξένων χωρών, μεταξύ άλλων.
Των ομιλιών προηγήθηκε καλλιτεχνικό πρόγραμμα το οποίο επιμελήθηκε η Αλέξια Βασιλείου και περιελάμβανε προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Τελετή Μετάβασης», που έγινε στην κατεχόμενη Αμμόχωστο από τις Αλέξια Βασιλείου και Βαλεντίνα Καραντώνη και μουσικές αφηγήσεις και τραγούδια από την Αλέξια που αφηγούνταν την ιστορία της Κύπρου στο πέρασμα των αιώνων. Μεταξύ άλλων ερμήνευσε την «Τηλλυρκώτισσα» και το τραγούδι «Της ξενιτιάς». Την Αλέξια συνόδευαν οι μουσικοί Ρόδος Παναγιώτου και Βασίλης Χαραλάμπους.