Γράφει ο Δημήτρης Ελέας *, **
Ο ιδανικότερος τίτλος θα έπρεπε να είναι: «Πώς προέκυψε και πώς λειτουργεί το Κολέγιο των Εκλεκτόρων στις ΗΠΑ, που και οι απλοί Αμερικανοί αδυνατούν πλήρως να κατανοήσουν».
Θα ανατρέξουμε εμμέσως σε τρία κείμενα, το «Σύνταγμα των ΗΠΑ» (1787), το βιβλίο του Χάουαρντ Ζιν, «Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών» (1980), αλλά και το βιβλίο του Paul Johnson, «A History of the American People» (1997 — για να το γράψει χρειάστηκαν 32 χρόνια!). Kαι να τι καίριες ιδέες διαπιστώνουμε:
Το Κολέγιο των Εκλεκτόρων θα μπορούσε να είναι κληροδότημα της Άγριας Δύσης, δεν είναι όμως. Είναι ένα «βαρύ κληροδότημα» της εποχής της δουλείας, και όχι μόνο. Καθώς οι διάφορες Πολιτείες στέκονταν στα πόδια τους, υπήρχαν και θεμελιώδεις διαφορές. Οι πανάξιοι Founding Fathers είχαν μελετήσει την εμπειρία της αρχαίας Ελλάδας, όπου ο κάθε πολίτης είχε μία ψήφο. Άρα, όταν σκέφτονταν πώς θα συντάξουν τα ιδρυτικά κείμενα της Αμερικής, το γεγονός της ψήφου έπρεπε ουσιαστικά να είναι το εξής: ένας πολίτης ίσον μία ψήφος, καθώς αυτός είναι και ο κανόνας της δημοκρατίας.
Στον αμερικανικό Νότο, οι δούλοι δεν είχαν δικαίωμα ψήφου. Οι πολιτειακοί άρχοντες και «οι στοχαστές του Νότου της εποχής» (αν μπορεί να ειπωθεί κάτι τέτοιο) ήθελαν μεν οι δούλοι να μετρούνται και να λαμβάνονται υπόψη ως μέρος του γενικού πληθυσμού για να αυξάνει και η δύναμη της κάθε Πολιτείας, μα όχι και να ψηφίζουν. Επιπροσθέτως, οι Founding Fathers ήθελαν επίσης να βρεθεί και ένας συμβιβασμός μεταξύ της εκλογής του Προέδρου από το Κογκρέσο —ήταν μία ιδέα— και της εκλογής του από τη λαϊκή ψήφο. Έπαιξε επίσης ρόλο ότι, τον 17ο αιώνα που όλα αυτά σχεδιάστηκαν, ο πιο γρήγορος τρόπος μεταφοράς μιας πληροφορίας ήταν το άλογο.
Πώς θα μπορούσαν να λυθούν τα ζητήματα αυτά; Με εκλέκτορες, δηλαδή τον θεσμό/σώμα του Κολεγίου των Εκλεκτόρων.
Σε κάθε Πολιτεία οι εκλέκτορες είναι ένας αριθμός ανάλογος του πληθυσμού, καθώς συγκροτείται από τον αριθμό των βουλευτών της (representatives) και τον αριθμό των γερουσιαστών της (senators, δύο σε κάθε Πολιτεία). Oι βουλευτές και οι γερουσιαστές κάθε Πολιτείας δεν μπορούν να είναι οι ίδιοι εκλέκτορες. Καθεμία από τις Πολιτείες ξεκινά με τρεις εκλέκτορες. (Μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1961, και η District of Columbia, όπου βρίσκεται η Ουάσιγκτον, απέκτησε επίσης τρεις εκλέκτορες). Οι δύο γερουσιαστές και «η αφετηρία των τριών εκλεκτόρων» που είναι και το μίνιμουμ εγγυόνται την ισοτιμία των Πολιτειών. Το σύνολο δε των εκλεκτόρων είναι 538, και από αυτούς οι 438 είναι οι βουλευτές και οι 100 είναι οι γερουσιαστές. (Σαν παράδειγμα, η Καλιφόρνια έχει 54 εκλέκτορες, η Αριζόνα 11, η Αλάσκα 3).
H αποδοχή του συστήματος των εκλεκτόρων σαν ένα σταθερό σύστημα εκλογής Προέδρου έχει μεγάλη ιστορία και βαρύτητα. Και, παρότι παράδοξο, το Κολέγιο αυτό βοήθησε πραγματικά στο να υπάρχει σταθερότητα, αλλά και στο να μεγαλώνει η Αμερική (…αγοράζοντας περιοχές από τη Γαλλία, τη Ρωσία, και αλλού, και εν καιρώ, να εξελιχθεί στην υπερδύναμη του 21ου αιώνα. Είναι η ηγέτιδα δύναμη της Δύσης. Οι εκλογές των ΗΠΑ απασχολούν κάθε γωνιά του πλανήτη).
Η District of Columbia και όλες οι Πολιτείες, εκτός από δύο, έχουν επιλέξει το πλειοψηφικό σύστημα στο πώς θα κατανέμονται οι εκλέκτορες. Δηλαδή, το κόμμα που κερδίζει στην Πολιτεία —με το κλασικό 50+1 των ψήφων— παίρνει και όλους τους εκλέκτορες. Οι δύο Πολιτείες που «πάνε αντίθετα στο ρεύμα» είναι η Νεμπράσκα και το Μέιν. Εδώ, η κατανομή των εκλεκτόρων γίνεται αναλογικά, δηλαδή ανάλογα με το ποσοστό του κάθε κόμματος. Συνήθως όμως, οι εκλέκτορές τους μοιράζονται κάπου στη μέση.
To Κολέγιο των Εκλεκτόρων «έχει πάει αντίθετα» στη λαϊκή ψήφο μόνο 5 φορές (έχουν διεξαχθεί 59 προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ). «Αντίθετα» σημαίνει να υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ του τι θέλει/ψηφίζει ο λαός στις 50 Πολιτείες συν την District of Columbia και τι τελικά δίνει η καταμέτρηση του Κολεγίου των Εκλεκτόρων που αποφασίζει ποιος θα είναι ο Πρόεδρος. Το 2016 είχαμε μία τέτοια αναντιστοιχία, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ εκλέχτηκε Πρόεδρος, ενώ η Χίλαρι Κλίντον κέρδισε τη λαϊκή ψήφο.
Ας προστεθεί και μία άλλη διαπίστωση εδώ: οι Αμερικανοί ψηφοφόροι —που δεν πολυκατανοούν και οι ίδιοι πώς λειτουργεί το Κολέγιο των Εκλεκτόρων— δεν ψηφίζουν στις 5 Νοεμβρίου απευθείας για πρόεδρο, αλλά «λένε στην Πολιτεία τους» πως να ψηφίσει εκείνη για πρόεδρο. Oι εκλέκτορες «δεν υποχρεούνται» να ακολουθήσουν αυτό που τους είπαν οι πολίτες: εάν το επιθυμούν, ο νόμος τούς επιτρέπει να αλλάξουν γνώμη. Οι 538 εκλέκτορες θα συνεδριάσουν εντός του Δεκεμβρίου για να «εκλέξουν» τον Πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο.
Στις εκλογές υπάρχουν Πολιτείες που παραδοσιακά ψηφίζουν τους Ρεπουμπλικανούς και άλλες τους Δημοκρατικούς. Οι αμφίρροπες Πολιτείες είναι συνολικά εφτά και είναι οι δικοί τους εκλέκτορες που κάνουν τη διαφορά. Σαν παράδειγμα, αμφίρροπες είναι η Πενσιλβάνια με 19 εκλέκτορες, το Μίσιγκαν με 15, το Ουισκόνσιν με 10… Και φτάνεις στο ισχυρότερο γραφείο του κόσμου όταν συγκεντρωθούν 270 εκλέκτορες. Θρίλερ. Μα, τελευταία, υπάρχει η ελπίδα πως θα κόψει το νήμα για πρώτη φορά μία γυναίκα…
- O Δημήτρης Ελέας είναι πολιτικός επιστήμονας, συγγραφέας και ερευνητής που ζει στη Νέα Υόρκη. Είναι τακτικός αναγνώστης του site, Aναμνήσεις. Το e-mail του είναι: dimitris.eleas@gmail.com.
- Πηγή ΑthensVoice
B”H Kudos to my colleague, fellow political scientist, for so well attempting to explain to our compatriots in the Greek community the seemingly Rube Goldberg contraption that is our federal electoral system. We always must keep in mind that our leap into representative government was an act of faith prompted by the wisdom of philosophers who cautioned about demagogues and the fickleness of public opinion; always aware that the ancient Athenian scheme for direct democracy had numerous exceptions —- women, helots, no provision for naturalization —- and lasted briefly. Our system recognizes popular will in the election of the House, while the Senate (changed by amendment) was elected by state legislatures. Further, the chief magistrate had the additional hurdle of appealing to small states (in population and electoral college votes), as well as the populous states with a bumper crop of such electors. The winner takes all is modified, as was mentioned, in Maine and Nebraska where electors are allotted according to a presidential candidate’s victory in individual House districts (perhaps an idea to further discuss and adopt in other states as being, well, more representative)! The bundle of compromises that created our Federal Government is to be viewed not as weakness but as our lasting strength for nearly 250 years. Emerging from Philadelphia’s Constitutional Convention that momentous summer of 1787, 55 delegates sequestered and not to disclose their deliberations until the task’s completion, Benjamin Franklin was accosted by a resident eager to learn what our Founders had designed. The oldest, arguably most celebrated polymath of the century, Ben Franklin answered: “a republic, if you can keep it.” His words ring through the ages, and with periodic tumult we have met the challenge and prevailed; may we, on November 5th, with Providence watching, live up to the expectation of our American ancestors, “to preserve, defend, and protect the Constitution of the United States.” Amen. With fraternal affection, Asher 🙏🇺🇸🎶😊
Η Διακριση των Εξουσιων σε Νομοθετικη Εκτελεστικη καο Δικαστικη εξασφαλιζει την συνεχιση της Δημοκρατιας και τον αποκλεισμο εμφανισης Δικτατορων. Επιτρεπει ομως την συνεχη παρεμβαση διαφορων παραγοντων σε ζητηματα που αφορουν το συνολο του Λαου με αποτελεσμα την παραλυση της Διοικησης.
Παραδειγμα ειναι η παντελης ελλειψη σιδηροδρομων υψηλων ταχυτητων ενω η Κινα εχει ηδη δίκτυο ανω των 24χιλ χιλιομετρων οπου τα τρενα κινουνται με πανω απο 200 μιλ την ωρα μεταφεροντας επιβατες και εμπορευματα φθηνα, και ανετα. Η τεχνολογια MAG LEV αναπτύχτηκε στις ΗΠΑ αλλα η ασυμφωνια Δήμων Πολιτειων και Ομοσπονδιακης Κυβερνησης εμποδιζει ακομη την εφαρμογη της.