Στην δεκαετία του 1960 άρχισαν να ενηλικιώνονται τα εγγόνια των Καρπάθιων που ήλθαν στην Αμερική στις αρχές του 20ου αιώνα και τα παιδιά αυτών που μετανάστευσαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεγάλωσαν σε περιβάλλον που οι γονείς, οι παππούδες και γιαγιάδες τους μιλούσαν Ελληνικά και ήταν ενεργά μέλη συλλόγων και εκκλησιών. Πολλοί τα καλοκαίρια, όταν ήταν παιδιά, τους έπαιρναν οι γονείς τους στην Κάρπαθο και ορισμένοι έμεναν και τον χειμώνα για να φοιτήσουν στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο. Επίσης στην δεκαετία 1965-75 ήλθαν αρκετοί νέοι για να σπουδάσουν, φέρνοντας μαζί τους τις πολιτιστικές τους εμπειρίες. Συνάμα, η Καρπαθιακή παροικία έστρεψε ομαδικά το ενδιαφέρον της στα γράμματα και στις επιστήμες. Σε φημισμένα πανεπιστήμια σπούδαζε μεγάλος αριθμός Καρπαθίων φοιτητών.
Η Καρπαθιακή Ένωση Νέων
Μέσα απ’ αυτό το περιβάλλον ξεπήδησε η Καρπαθιακή Ένωση Νέων (ΚΕΝ) από τους ίδιους τους νέους. Η αφορμή δόθηκε από μια παρέα νέων που το 1971 επισκέφθηκαν την Κάρπαθο. Με φρέσκες τις καλοκαιρινές τους εντυπώσεις συναντήθηκαν σε χοροεσπερίδα της «Ομόνοιας». Όταν τελείωσε η χοροεσπερίδα πήγαν σε κάποιο Καρπάθικο Diner του New Jersey για να συζητήσουν και τελειώνοντας αποφάσισαν να ξανασυναντηθούν σε μια εβδομάδα. Στη δεύτερη συνάντηση η παρέα μεγάλωσε και εκεί ρίχθηκε η ιδέα να ιδρυθεί σύλλογος νέων. Η πρόταση βρήκε πρόσφορο έδαφος και ορίστηκε οργανωτική επιτροπή.
Σε ένα μήνα συνήλθε η ΓΣ, με πρωταρχικούς σκοπούς: η ανάπτυξη δεσμών φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των νέων, διατήρηση της Καρπαθιακής πολιτισμικής παράδοσης και κληρονομιάς στην Αμερική και η προβολή της στο ευρύτερο ομογενειακό και αμερικανικό κοινό. Τον επόμενο μήνα εξελέγη ΔΣ με πρόεδρο τον Ανδρέα Αλεξιάδη. Δυο μήνες αργότερα η ΚΕΝ οργάνωσε χοροεσπερίδα που σημείωσε οικονομική επιτυχία και πιο πολύ έσμιξε τους νέους και τους γέμισε αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία για την επιτυχία των μελλοντικών σκοπών.
Το 1973, το νέο ΔΣ με πρόεδρο τον Βασίλη Γ. Χαλκιά καθιέρωσε υποτροφία για τον πρώτο τελειόφοιτο του Γυμνασίου Καρπάθου που απένεμε για αρκετά χρόνια. Επίσης οργάνωσε χορευτικό και έγινε μέλος της Καρπαθιακής Ομοσπονδίας.
Waldorf-Astoria
Η πρόοδος της ΚΕΝ συνεχίστηκε το 1974 με πρόεδρο τον Γιάννη Χατζηδημητρίου. Στο Waldorf Astoria της Νέας Υόρκης έγινε η χοροεσπερίδα της ΚΕΝ, από τις πιο πετυχημένες Καρπαθιακές χοροεσπερίδες σε συμμετοχή, πολυτέλεια και πολιτιστικό περιεχόμενο. Την ίδια μέρα κυκλοφόρησε το πρώτο λεύκωμα της ΚΕΝ, με πλούσιο ιστορικό και λαογραφικό περιεχόμενο. Επίσης το Ελληνικό προξενείο ανάθεσε στην ΚΕΝ την οργάνωση και παρουσίαση των χορευτικών συγκροτημάτων στον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου που έγινε στο Waldorf Astoria. Την ίδια χρονιά καθιερώθηκε η συμμετοχή της ΚΕΝ στην Εθνική παρέλαση της Νέας Υόρκης.
Το 1975, με προέδρους τους Μιχάλη Πελεχρίνη και Αλέκο Αλεξιάδη, η πορεία της ΚΕΝ συνεχίστηκε με καθιερωμένες εκδηλώσεις και την έκδοση του καταστατικού.
Το 1976, με πρόεδρο την Μαρία Χαλκιά, η ΚΕΝ συμμετείχε στις εορταστικές εκδηλώσεις στο Yorktown VA για τα 200 χρόνια της Αμερικανικής ανεξαρτησίας όπου τιμήθηκαν οι μεγάλοι ευεργέτες της Αμερικής Νίκος και Μαίρη Ματθαίου.
Η πορεία της ΚΕΝ συνεχίστηκε με προέδρους τους: Βασίλη Νικολάου (1977-78), Νικήτα Αλεξιάδη (1979), Βασίλη Σκούλο (1980) και Γιάννη Χριστοδούλου & Μαρία Σκούλου (1981).
Το 1986, το χορευτικό συγκρότημα της ΚΕΝ, υπό την καθοδήγηση της Άννας Παπαγεωργίου, πήρε μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια του αγάλματος της Ελευθερίας. Όπως φαίνεται από την ακόλουθη επιστολή, υπήρξε εντυπωσιακή η παρουσίαση του χορευτικού της ΚΕΝ:
Dear Ms. Papageorge,
As we begin to unwind after Harbor Festival ’86, we want to take a moment to express our sincerest thanks for your participation. Your group’s performances and those of the other artists were truly the heart of the Statue of Liberty Centennial and created an eloquent and meaningful tribute to America’s diversity culture. We took great pleasure in working with you and in seeing the joy that your music and dance brought to so many people.
Ethel Raim & Martin Koenig – Directors.
Τον Δεκέμβρη του 1981 η ΚΕΝ, με πρόεδρο τη Μαρία Σκούλου, οργάνωσε στο Meadowlands Stadium στο East Rutherford NJ έκθεση με θέμα την Καρπαθιακή πολιτισμική κληρονομιά.
Στη δεκαετία του 1980 το χορευτικό συγκρότημα της ΚΕΝ αναγνωριζόταν ως ένα από τα πλέον αξιόλογα και προσκαλείτο σε πολλές ομογενειακές και αμερικανικές εκδηλώσεις. Αυτή την εποχή (1986) πρόεδρος της ΚΕΝ ήταν ο Στέλιος Μπέρτος.
Το 1989, η ΚΕΝ με την καθοδήγηση των παλαιών μελών Περικλή και Μαρίας Λαγωνικού, έστρεψε το ενδιαφέρον στην αναβίωση και αναπαράσταση παλαιών Καρπαθιακών εθίμων. Το 1989 και 1990, γιόρτασε το αποκριάτικο έθιμο «Πιπέρι» στο Schuetzen Park στο North Bergen NJ με μεγάλη επιτυχία. Εκτός των εκατοντάδων Καρπαθίων την εκδήλωση παρακολούθησαν αρκετοί ομογενείς και ο ομογενειακός τύπος έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στο έθιμο. Πρόεδρος της ΚΕΝ εκείνη την εποχή ήταν ο Γιώργος Π. Σκευοφύλακας. Την ίδια εποχή η ΚΕΝ πρόσφερε $10.000 και έγινε μέλος του Παγκαρπαθιακού Ιδρύματος.
Η ΚΕΝ συνέχισε στην αναβίωση και αναπαράσταση παλαιών Καρπαθιακών εθίμων όπως του Καρπάθικου γάμου και των «Εφτά», και συνέβαλε στην οργάνωση της εορτής των Παγκαρπαθιακών υποτροφιών και του Παγκαρπαθιακού μνημόσυνου. Πρόεδρος της ΚΕΝ αυτή την εποχή ήταν ο Φραγκιός Διάκος.
Meadowlands Stadium
Στις 26 και 27 Δεκεμβρίου 1981 το Meadowlands Stadium στο East Rutherford NJ φιλοξένησε έκθεση της ΚΕΝ με θέμα την Πολιτισμική Κληρονομιά της Καρπάθου. Ο χώρος και η επιμελημένη εργασία ανέβασαν την έκθεση σε υψηλό επίπεδο που ξεπερνούσε τις συνηθισμένες εκδηλώσεις των ομογενειακών συλλόγων. Μια οκτάμηνη καλά οργανωμένη δουλειά στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. O ζήλος, η ακούραστη ευγενική προθυμία και η χαρούμενη διάθεση τους υποδήλωναν τη σεμνή τους περηφάνια για την καταγωγή τους.
Καθώς ο επισκέπτης έμπαινε στην έκθεση, στον προθάλαμο αντίκριζε ένα πελώριο χάρτη της Καρπάθου, πάνω στον οποίο είχαν σημειωθεί τα δώδεκα χωριά της, με φωτογραφίες μεγάλων διαστάσεων. Δεξιά και αριστερά του νησιού, δυο πελώριες μακέτες ενός Καρπάθιου και μιας Καρπαθιάς, με τοπικές παραδοσιακές ενδυμασίες, συμπλήρωναν ένα αρμονικό σύνολο. Τους επισκέπτες καλωσόριζαν νέοι και νέες με τοπικές ενδυμασίες προσφέροντας τους το καλλιτεχνικό πρόγραμμα, Καρπαθιακά έντυπα και αναμνηστικά αντικείμενα.
Ιστορία
Στην κυρία αίθουσα βρισκόταν το τμήμα που παρουσίαζε την ιστορία της Καρπάθου. Με σχεδιαγράμματα και επεξηγήσεις δινόταν μια εικόνα της Ιστορίας του νησιού από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι πρόσφατα. Ιδιαίτερη εντύπωση προξενούσαν οι μεσαιωνικοί χάρτες που παρουσίαζαν την Κάρπαθο σε περίεργο σχήμα. Εξίσου εντυπωσιακός ήταν ο λεπτομερής ιταλικός στρατιωτικός χάρτης. Υπήρχαν και ανάγλυφοι χάρτες, ακόμη και χάρτες της NASA παρμένοι από το διάστημα.
Στο επόμενο τμήμα παρουσιαζόταν η αρχαιολογία του νησιού. Φωτογραφίες των αρχαιολογικών τόπων της Καρπάθου, του Δωρικού ψηφίσματος και άλλων αρχαιολογικών αντικειμένων που βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο του Λονδίνου συμπλήρωναν τον αρχαιολογικό πλούτο των εκθεμάτων.
Λαϊκός πολιτισμός
Σε άλλο τμήμα παρουσιάζονταν οι παραδοσιακές ενδυμασίες του νησιού με τα εξαρτήματα τους, με επεξηγήσεις για την εξέλιξη, χρήση και σημασία τους. Νέες ντυμένες με τοπικές ενδυμασίες αναπαριστούσαν την ενδυματολογία μιας άλλης εποχής.
Στο τμήμα της λαϊκής τέχνης, ο επισκέπτης έβλεπε διάφορα λαϊκά σκεύη και αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν στη Κάρπαθο. Οι ονομασίες των και οι επεξηγήσεις έδιναν μια εικόνα της αγροτικής ζωής του νησιού πριν από ένα αιώνα. Σε άλλο τμήμα εκθέτονταν τα λαϊκά όργανα, λύρα, λαούτο και τσαμπούνα. Παρουσιαζόταν ο τρόπος κατασκευής της λύρας, πως από ένα άμορφο ξύλο γινόταν ένα γλυκόηχο όργανο, και αναπαριστάνονταν οι λαϊκοί χοροί της Καρπάθου.
Στο τμήμα της Καρπαθιακής αρχιτεκτονικής, φωτογραφίες έδιναν στον επισκέπτη μια εικόνα από την πλούσια και ιδιόμορφη λαϊκή αρχιτεκτονική του νησιού. Δυο μικρογραφίες με ακριβείς λεπτομέρειες αναπαρίσταναν το εσωτερικό και το εξωτερικό του Καρπάθικου σπιτιού. Σε άλλο τμήμα παρουσιάζονταν τα ήθη και τα έθιμα της Καρπάθου, όπως ο γάμος, τα «εφτά» του νεογέννητου, τα πανηγύρια και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις.
Καρπαθιακή διασπορά
Πάνω σ’ ένα παγκόσμιο χάρτη, σημειώνονταν οι παλαιές και νέες Καρπαθιακές παροικίες. Στον χάρτη της Αμερικής υπήρχαν 43 πολιτείες και 800 περίπου πόλεις, προάστια και χωριά που κατοικούν ή κατοικούσαν οι Καρπάθιοι. Ένα σχεδιάγραμμα παρουσίαζε την εξέλιξη του πληθυσμού της Καρπαθιακής παροικίας της Αμερικής από το 1872, όπως και την επαγγελματική τους εξέλιξη από εργάτες ανθρακωρυχείων σε επιστήμονες.
Σε άλλο τμήμα εκθέτονταν οι δραστηριότητες και τα επιτεύγματά των συλλόγων, όπου υπήρχαν τα λάβαρα και τα βραβεία που έλαβαν.
Βιβλιογραφία
Στο τελευταίο τμήμα παρουσιάζονταν βιβλία, περιοδικά, λευκώματα, εφημερίδες και περικοπές αρχαίων, μεσαιωνικών και νεότερων συγγραφέων για την Κάρπαθο. Ένα τμήμα ήταν αφιερωμένο στον Εμμανουήλ Μανωλακάκη με τις εργασίες του, το δίπλωμα του από το αρχαιολογικό ινστιτούτο του Βερολίνου και τη φωτογραφία του, και ένα άλλο στον Μιχαήλ Μιχαηλίδη – Νουάρο με την φωτογραφία και τα ιστορικά και λαογραφικά του έργα. Στο ίδιο τμήμα παρουσιάζονταν νεότεροι Καρπάθιοι και ξένοι συγγραφείς.
Τοπία και σκηνές
Στην αίθουσα προβολών παρουσιάζονταν ντοκιμαντέρ για την Όλυμπο και διαφανείς φωτογραφίες με τοπία και σκηνές από τη ζωή της Καρπάθου. Στο εστιατόριο, που βρισκόταν πλάι, προσφέρονταν παραδοσιακά φαγητά και γλυκά. Σε ανάμνηση της έκθεσης εκδόθηκε λεύκωμα στην Αγγλική με θέματα γύρω από την ιστορία και λαογραφία της Καρπάθου και τη Καρπαθιακή παροικία της Αμερικής. Η συμμετοχή Αμερικανών από τα γειτονικά πανεπιστήμια υπήρξε αξιοσημείωτη και ο τοπικός αμερικανικός τύπος έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στην έκθεση. Αρκετοί Καρπάθιοι ήλθαν από μακρινές πόλεις. Πολλοί δάκρυζαν κρυφά και φανερά.
Η σύνθεση της επιτροπής που οργάνωσε την έκθεση είχε ως εξής: πρόεδρος Ανδρέας Αλεξιάδης, αξιωματούχοι Βασίλειος Σκούλος & Μαρία Σκούλου, μέλη Ρίκα Κωνσταντινίδη, Νικήτας Ν. Αλεξιάδης, Ντίνα Σκούλου, Δέσποινα Σκούλου, Τίνα Νικολαΐδη, Κωστής Φράγκος και Φανή Αλεξιάδη.
Karpathian Societies in America – Karpathian Youth Union
By Manolis Cassotis
In the 1960s, the grandchildren of the Karpathians who came to America in the early 20th century and the children of those who immigrated after WWII began to come of age. They grew up in an environment where their parents, grandparents spoke Greek and were active members of societies and churches. Many, when they were children, were taken by their parents to Karpathos in the summer and some stayed in the winter to attend elementary and high school. Also, in the decade 1965-75, many young people came to study, bringing with them their cultural experiences. At the same time, the Karpathian community turned its interest to letters and sciences. Many Karpathian students studied in famous universities.
Karpathian Youth Union
Out of this environment, the Karpathian Youth Union (KEN) emerged from the young people themselves. The occasion was given by a group of young people, who in 1971 visited Karpathos. Fresh from their summer impressions, they met at “Omonoia’s” party. When it was over, they went to a Karpathian Diner in New Jersey to talk and after that they decided to meet again in a week. At the second meeting the group grew and there the idea of founding a youth society was born. The proposal found favorable ground and an organizing committee was appointed.
In one month, the General Assembly met, with primary objectives: the development of bonds of friendship and cooperation between young people, preservation of the Karpathian cultural tradition and heritage in America and its promotion to other Greek Americans and all Americans in general. The following month, the Board of Directors was elected with Andreas Alexiades as president. Two months later, KEN organized a party that was a financial success and more than that, it brought the young people together and filled them with self-confidence and optimism for the success of future goals.
In 1973, the new Board of Directors chaired by Vassilis G. Halkias established a scholarship for the first graduating student of the Karpathos High School which was awarded for several years. Also organized a dance team and became a member of the Karpathian Federation.
Waldorf-Astoria
The progress of KEN continued in 1974 with John Hatzidimitriou as president. At the Waldorf Astoria in New York, KEN’s dance party took place, one of the most successful Karpathian in terms of participation, luxury and cultural content. On the same day, the first album of KEN was released, with a rich history and folklore. Also, the Greek Consulate entrusted KEN with the organization and presentation of the dance teams at the October 28th celebration held at the Waldorf Astoria. In the same year, the participation of KEN in the National parade of New York was established.
In 1975, with Michael Pelechrinis & Alekos Alexiades as presidents, the course of KEN continued with established events and the issuance of the statute.
In 1976, with Maria Halkias as president, KEN participated in the festivities in Yorktown VA for the 200 years of American independence where the great benefactors of America Nick and Mary Matthew were honored.
The course of KEN continued with its presidents: Vassilis Nikolaou (1977-78), Nikita Alexiadis (1979), Vassilis Skoulos (1980) and John Christodoulou & Maria Skoulos (1981).
In 1986, KEN’s dance group, under the guidance of Anna Papageorge, took part in the celebrations for the 100 years of the Statue of Liberty. As can be seen from the following letter, the presentation of KEN’s dance team was impressive:
Dear Ms. Papageorge,
As we begin to unwind after Harbor Festival ’86, we want to take a moment to express our sincerest thanks for your participation. Your group’s performances and those of the other artists were truly the heart of the Statue of Liberty Centennial and created an eloquent and meaningful tribute to America’s diversity culture. We took great pleasure in working with you and in seeing the joy that your music and dance brought to so many people.
Ethel Raim & Martin Koenig – Directors.
In December 1981, KEN, chaired by Maria Skoulos, organized an exhibition on the Karpathian cultural heritage at the Meadowlands Stadium in East Rutherford NJ.
In the 1980s, KEN’s dance group was recognized as one of the most notable and was invited to many Greek American and American events. At that time (1986) the president of KEN was Stelios Bertos.
In 1989, KEN, under the guidance of old members Pericles and Maria Lagonikos, turned their attention to the revival and representation of old Karpathian customs. In 1989 and 1990, celebrated the “Pepperi” Halloween custom at Schuetzen Park in North Bergen NJ with great success. Apart from the hundreds of Karpathians, the event was attended by several Greek Americans and the press gave great publicity to the custom. The president of KEN at that time was George P. Skeufylakas. At the same time, KEN donated $10,000 and became a member of the Pan-Karpathian Foundation.
KEN continued to revive and represent old Karpathian customs such as the Karpathian wedding and the “Seven” (newborn) and contributed to the organization of the Pan-Karpathian scholarship award event and the Pan-Karpathian memorial service. The president of KEN at that time was Frangios Diakos.
Meadowlands Stadium
On December 26 and 27, 1981 the Meadowlands Stadium in East Rutherford NJ hosted the KEN exhibition on the Cultural Heritage of Karpathos. The space and the curated work raised the exhibition to a high level that exceeded the usual events of Greek American societies. An eight-month well-organized work was crowned with absolute success. Their zeal, tireless politeness, and cheerful disposition indicated their humble pride in their ancestry.
As the visitor entered the exhibition, in the vestibule he saw a huge map of Karpathos, on which its twelve villages were marked, with large photographs. To the right and left of the island, two huge models of a Karpathian man and a Karpathian woman, with local traditional costumes, completed a harmonious whole. The visitors were welcomed by young men and women in local costumes offering them the artistic program, Karpathian publications and souvenirs.
History
In the main hall was presented the history of Karpathos. With plans and explanations, an image of the history of the island from ancient times to recent times was given. A special impression was made by the medieval maps that presented Karpathos in a strange shape. Equally impressive was the detailed Italian military map. There were also relief maps, even NASA maps taken from space.
The archeology of the island was presented in the next section. Photographs of the archaeological sites of Karpathos, the Doric resolution and other archaeological objects found in the London archaeological museum, complemented the archaeological wealth of the exhibits.
Folk culture
In another section, the traditional costumes of the island were presented with their accessories, with explanations of their evolution, use and importance. Young women dressed in local costumes represented the clothing of another era.
In the folk-art section, the visitor could see various folk utensils and objects used in Karpathos. Their names and explanations gave a picture of the rural life of the island a century ago. In another section, the folk instruments, lyre, lute and tsambouna were exhibited. The way of making the lyre was presented, how a sweet-sounding instrument was made from a shapeless piece of wood, and the folk dances of Karpathos were represented.
In the Karpathian architecture section, photographs gave the visitor an image of the island’s rich and peculiar folk architecture. Two meticulously detailed miniatures represented the interior and exterior of the Karpathian house. In another section, the traditions and customs of Karpathos were presented, such as the wedding, the “seven days” of the newborn, festivals and other social events.
Karpathian diaspora
On a world map, the old and new Karpathian communities were marked. On the map of the USA there were 43 states and about 800 cities, suburbs and villages inhabited or were inhabited by the Karpathians. A chart showed the evolution of the population of the Karpathian in America by state since 1872, as well as their professional development from coal miners to scientists.
In another section the activities and achievements of societies were exhibited, where were the banners and awards they received.
Bibliography
In the last section, books, magazines, journals, newspapers and clippings of ancient, medieval and modern authors about Karpathos were presented. One section was dedicated to Emmanuel Manolakakis with his works, his diploma from the archeological Institute of Berlin and his photograph, and another to Michael Michaelidis-Nouaros with his photography and historical and folklore works. Younger Karpathians and foreign authors were presented in the same section.
Landscapes and scenes
Documentaries about Olympus and transparent photographs of landscapes and scenes from the life of Karpathos were shown in the screening room. The restaurant, located next door, offered traditional food and sweets. In commemoration of the exhibition, a booklet was published in English, with topics related to the history and folklore of Karpathos and the Karpathian community of America. The participation of Americans from neighboring universities was remarkable and the local American press gave great publicity to the exhibition. Several Karpathians came from distant cities. Many were secretly and openly weeping.
The composition of the committee that organized the exhibition was as follows: chairman Andreas Alexiades, administrators Vassilis Skoulos & Maria Skoulos, members Rika Konstantinidis, Nikitas N. Alexiadis, Dina Skoulos, Despina Skoulos, Tina Nikolaidis, Kostis Fragos and Fani Alexiadis.
