Η στατιστική του Βαρουφάκη μέσα από το δια(σ)τροφικό του … λουκάνικο

Του Δρα Χαράλαμπου Βασιλειάδη*

Παρακολούθησα προχθές μια συνέντευξη του πρώην Υπουργού Οικονομικών κ. Γιάνη. Βαρουφάκη. Ήθελα να ενημερωθώ για το νέο διευρωπαϊκό πολιτικό σχήμα που συμμετέχει. Σε ερώτηση δημοσιογράφου για την άποψη του περί δημοσκοπήσεων … απάντησε με την ίδια ξύλινη και προβλέψιμη γλώσσα, όπως σχεδόν όλοι οι πολιτικοί. Δηλαδή … Αν τους συμφέρουν οι προγνώσεις είναι θέσφατες και μηνύματα μεγάλης νίκης. Διαφορετικά, είναι απλά θολές και κατευθυνόμενες απεικονίσεις (από συμφέροντα, τι άλλο;) … μια στιγμής.

Δεν θα μιλήσω άλλο πολιτικά μιας και βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο αν και το προεκλογικό κλίμα στην πατρίδα μας, επικρατεί από την επομένη κιόλας των εκλογών με ιδιαίτερα χαμηλά … βαρομετρικά. Εξάλλου η πατρίδα μας, εμένα τον ομογενή, μου στερεί τη διευκόλυνση να ασκήσω το πολιτικό μου δικαίωμα στη χώρα κατοικίας μου. Αν βρίσκομαι στην Ελλάδα … είναι εντάξει, Αν όχι, δεν τους κάνω. Έτσι προωθούν καραβάνια ψηφοφόρων-τουριστών με πληρωμένα κόμιστρα. (Προ)εκλογικά τερτίπια.

Λοιπόν στην ερώτηση δημοσιογράφου για τις δημοσκοπήσεις, ο κ. Βαρουφάκης ενέπλεξε την επιστήμη της Στατιστικής με τρόπο απαξιωτικό και ανάρμοστο, λέγοντας: “έχω διδαχθεί και διδάσκω στατιστική … και λέω στους φοιτητές μου ότι η στατιστική είναι σαν το λουκάνικο … αν δεις πως γίνεται δεν θα το πλησιάσεις ποτέ…”. Λοιπόν αυτή η δια(σ)τροφική προσέγγιση του κ. Βαρουφάκη με εκνεύρισε, με θύμωσε, με εξόργισε αλλά και … με προβλημάτισε. Αυτή τη Στατιστική διδάχθηκε; Που; Και με αυτόν τον απαξιωτικό τρόπο την διδάσκει; Αποσκοπώντας σε τι; Να αποτρέψει τους φοιτητές του; Μήπως για αυτό “ανήκει” στο μέτωπο των ευρωπαίων ρεαλιστών ανυπάκουων (ΜέΡΑ); Αλλά, άλλο η ανυπακοή και άλλο η διαστρέβλωση.

Προσωπικά είμαι οπαδός της Στατιστικής, αυτής της εξαιρετικής εφαρμοσμένης μαθηματικής επιστήμης. Τρέφω ιδιαίτερο σεβασμό γιατί αναγνωρίζω την αναγκαιότητα της και την προσφορά της. Κάθε φορά που εμείς οι μηχανικοί έχουμε να σχεδιάσουμε ή να αναλύσουμε ένα σύστημα ή να μελετήσουμε ένα φαινόμενο προσκρούομε στο περιορισμένο των γνώσεων μας και στην αβεβαιότητα (epistemic uncertainty) που προκύπτει από αυτό. Επιπλέον, κάθε φορά επιβεβαιώνουμε  πόσο απαραίτητο είναι να κάνουμε την υπέρβαση μας ώστε να γνωρίζουμε κάτι παραπάνω, ότι τουλάχιστον χρειαζόμαστε. Για παράδειγμα, για να σχεδιάσουμε ένα αρδευτικό σύστημα,  θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να γνωρίζουμε τις παραμέτρους και τις προδιαγραφές του απαιτητικού σήμερα αλλά και του απρόβλεπτου αύριο. Πως θα το πετύχουμε αυτό; Διαισθητικά; Ή ενεργοποιώντας μαγικές πρακτικές; Η μόνη αξιόπιστη και επιστημονικά αποδεκτή προσέγγιση που γεφυρώνει αυτό το κενό είναι η Στατιστική. Αυτό τουλάχιστον γνωρίζω εγώ. 

Επίσης η Στατιστική δεν είναι μήτε αίωρη … ούτε μετέωρη. Βασίζεται σε δύο πυλώνες. Ο πρώτος είναι τα Δεδομένα (οι όποιες μετρήσεις, πληροφορίες, μελέτες, αναλύσεις, χάρτες, ιστορικά δεδομένα, κ.ο.κ.) και ο άλλος είναι οι Πιθανότητες (θεωρεία και πρακτική). Η σύζευξη αυτών των δύο αποτελεί το θεμέλιο κορμό της Στατιστικής.

Επομένως αντί της δια(σ)τροφικής προσέγγισης του “λουκάνικου” του κ. Βαρουφάκη, θα πρότεινα μια άλλη. Καθόλου εκκεντρική μα καθόλα παραστατική. Λοιπόν, κ. Βαρουφάκη για να απολαύσεις ή για να προσφέρεις ένα εύγεστο γαστρονομικό έδεσμα, χρειάζεσαι, πρώτα από όλα, καλά υλικά, δηλαδή τα κατάλληλα υλικά κατόπιν επιλογής και διαλογής και που βέβαια θα πρέπει να είναι αγνά και φρέσκα. Δεύτερον χρειάζεσαι μια καλή συνταγή που να “παντρέψει” αρμονικά αυτά τα υλικά  σε μια γευστική πανδαισία. Τρίτον χρειάζεσαι έναν καλό μάγειρα, πες σεφ, για να ενσωματώσει τα υλικά μέσα από μια συνταγή και να τελειοποιήσει το πιάτο. Λοιπόν, κ. Βαρουφάκη, τα υλικά είναι τα Δεδομένα, η συνταγή είναι οι Πιθανότητες, και το προϊόν, η γευστική πανδαισία, είναι η Στατιστική. Ο σεφ βέβαια είναι ο στατιστικολόγος. Και το έδεσμα …δεν είναι κουτόχορτο.

Αυτή η προσέγγιση εμπνέει το φοιτητή. Αυτή η προσέγγιση εξυψώνει τη Στατιστική. Αυτή η προσέγγιση είναι πραγματική και, το βασικότερο, συμβάλλει στο να παραχθεί ένα αποτέλεσμα-προϊόν που, εκτός από απαραίτητο, δεν φοβίζει κανένα ακόμη και όσους που πιθανόν αμφισβητούν την προσέγγιση ή το αποτέλεσμα.

Και αναρωτιέμαι… Αν ένας επιστήμονας δεν γνωρίζει και δεν σέβεται το γνωστικό του αντικείμενο (με να το παραποιεί, να το υπονομεύει και να το μηδενίζει), παρόλα που το έχει διδαχθεί και το διδάσκει, πως μπορεί αλήθεια ως πολιτικός να αποδώσει και να προσφέρει στα κοινά δεδομένου ότι ασχολείται με κάτι που δεν το έχει διδαχθεί και δεν το έχει διδάξει; Και μάλιστα, ως Υπουργός Οικονομικών, με μηδενική εμπειρία και σε μια κρισιμότατη καμπή της ελληνικής οικονομίας; Αυτό ας το κρίνουν οι ψηφοφόροι…

• Ο Δρ. Χαράλαμπος Βασιλειάδης είναι καθηγητής περιβαλλοντολογίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια και πρόεδρος του Ιερού Ιδρύματος “Παναγία Σουμελά” Ποντίων Αμερικής και Καναδά.

-Advertisement / Διαφήμιση-