ΧΙΟΣ. (https://www.diakopes.gr/) Μια εξόρμηση στη Χίο επιφυλάσσει διάφορες εκπλήξεις. Γνώριζα ότι το νησί έχει πολύ πράσινο. Δε γνώριζα όμως ότι έχει τόσο ιδιαίτερα μονοπάτια, μέχρι που περπάτησα ένα από αυτά και γνώρισα ανθρώπους που με ενέπνευσαν με το πάθος τους.
Η αλήθεια είναι πως περπατώντας μέσα στο δάσος ξεχνούσα ότι είμαι σε νησί, μέχρι που ξεπρόβαλε σε κάθε μικρό ξέφωτο η θάλασσα να μου θυμίσει την επιβλητική παρουσία της.
Σημαντικό παράγοντα στην τόσο ιδιαίτερη εμπειρία του μονοπατιού έπαιξε η παρουσία του κύριου Γιώργου Χαλάτση, ο οποίος ξύπνησε μέσα μου «το δημοσιογραφικό δαιμόνιο» με όλες αυτές τις γνώσεις και το πάθος για τα μονοπάτια, καθώς και του κύριου Γιώργιου Μισσετζή, ο οποίος ήξερε τα πάντα για την χλωρίδα των μονοπατιών, η οποία ήταν όντως εντυπωσιακή.
Μια ολοκληρωμένη εξόρμηση στο νησί περιλαμβάνει σίγουρα μια απόδραση στα ιστορικά μονοπάτια της.
Εμείς περπατήσαμε το μονοπάτι «Εγρηγόρος – Αγιάσματα». Όπως μας είπε ο κ. Γιώργος, είναι το πρώτο μονοπάτι που άνοιξαν το 2010. Μέχρι τότε ήταν τελείως κλειστό, αλλά σήμερα διατηρείται σε θαυμάσια κατάσταση. Πρόκειται για ένα μονοπάτι μήκους 4 χλμ., πετρόχτιστο, το οποίο καταλήγει στα γραφικά Αγιάσματα. Η θέα που προσφέρει είναι εντυπωσιακή, ενώ περνάει από τα εκκλησάκια του Προδρόμου και της Αγ. Κυριακής και από το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας.
Highlight: Μετά από την πεζοπορία, τα ιαματικά λουτρά στα Αγιάσματα θα απογειώσουν την εμπειρία σας!
Ο κύριος Γιώργος Χαλάτσης γεννήθηκε στο Σταθμό Αγγίστας Σερρών. Από παιδί, όπως μας διηγήθηκε, τριγύριζε στα γήπεδα και στα δάση. Έγινε καθηγητής Φυσικής Αγωγής και ασχολήθηκε με την προπονητική του ποδοσφαίρου. Έζησε 5 χρόνια στο Μόναχο, όπου δίδαξε σε ελληνικό Λύκειο και παράλληλα απέκτησε το γερμανικό δίπλωμα ποδοσφαίρου.
«Γνώρισα τις Άλπεις περπατώντας. Περπάτησα στην Βαυαρία, στην Αυστρία, στο ιταλικό Τυρόλο, στη Νορβηγία, στην Ελβετία. Πριν από 18 χρόνια άρχισα να εξερευνώ τη Χίο, ψάχνοντας τα παλιά μονοπάτια. Υπήρχαν βδομάδες που ξεπερνούσα τα 100 χλμ.»
«Η έρευνά μου βασίστηκε στη μελέτη παλιών χαρτών, περιηγητών, βιβλίων τοπικής ιστορίας ενώ έγιναν φίλοι μου τσοπάνηδες, παλιοί αγωγιάτες, μοναχοί και απλοί άνθρωποι στα χωριά, από τους οποίους έπαιρνα πολύτιμες πληροφορίες. Στη συνέχεια άρχισα να καθαρίζω μονοπάτια, μόνος μου στην αρχή, αλλά σύντομα ήρθαν κοντά μου αρκετοί άλλοι κι έτσι σήμερα έχουμε κάποια μονοπάτια προσβάσιμα. Η έρευνά μου συνεχίζεται και προσδοκώ να εμπλακούν σε αυτή τη προσπάθεια ακόμα περισσότεροι».
«Περπάτησα με περισσότερα από 6.000 παιδιά. Μαζί με φίλους κάναμε τον σύλλογο “ΦΙΛΟΙ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ ΧΙΟΥ” που οργανώνει πεζοπορίες και συντηρήσεις μονοπατιών, ενώ σε συνεργασία με την τοπική Αυτοδιοίκηση θα επιδιώξει ευρωπαϊκή πιστοποίηση ασφάλειας και ποιότητας για την μεγάλη της Χίου διαδρομή μήκους 94 χλμ. Η έρευνά μου συνεχίζεται και θα συνεχίζεται».
Τι είναι για εσάς η πεζοπορία/ τα μονοπάτια;
Πεζοπορία σημαίνει για μένα, ο μοναδικός τρόπος να γνωρίσεις ένα τόπο. Μέσα μου κυριαρχούν παιδικά βιώματα, που με καθοδηγούν, κραυγάζοντας, στην αγκαλιά της μάνας φύσης. Η πεζοπορία αλλά και η διάνοιξη ενός ξεχασμένου μονοπατιού είναι ιεροτελεστία για μένα. Νιώθω επίσης ότι ικανοποιώ την επιταγή της μάνας μου, που «πρόσταζε» να είμαι χρήσιμος στους άλλους. Και όταν ένας ακόμα περπατήσει αυτό το μονοπάτι, πόσο μάλλον ένα παιδί, αισθάνομαι ότι επιτελώ το χρέος μου σαν άνθρωπος και δάσκαλος.
Πόσο σημαντική είναι η επαφή μας με τη φύση και τον τόπο μας;
Οι πρόγονοί μας έδειξαν τον δρόμο. Οι Πυθαγόρειοι έκαναν πρωινούς περιπάτους ένας – ένας, σε τόπους στους οποίους συνέβαινε να υπάρχει στον ίδιο βαθμό ησυχία και ηρεμία, και στους οποίους υπήρχαν ιερά δάση και άλλα παρόμοια θέλγητρα της ψυχής, επειδή πίστευαν ότι δεν πρέπει να συναντηθούν με κάποιον πριν από τους περιπάτους, προτού δηλαδή φέρουν την ψυχή τους σε ευστάθεια και προτού βάλουν σε τάξη τις σκέψεις τους. Μόνον ύστερα από τον πρωινό περίπατο συνευρίσκονταν μεταξύ τους. Και όταν έφτανε το δειλινό, εξορμούσαν πάλι σε περιπάτους, όχι όμως ένας – ένας, αλλά δύο – δύο ή τρεις –τρεις, φέρνοντας ξανά στη μνήμη τους τα μαθήματα και ασκούμενοι στις καλές ενασχολήσεις (Ιάμβλιχος).
Πώς είναι η διαδικασία χαρτογράφησης των μονοπατιών; Πώς ξεκινά και ποιες είναι οι δυσκολίες της;
Πρώτο βήμα είναι η συλλογή πληροφοριών για το που ήταν το μονοπάτι. Αυτό είναι πολύ δύσκολο κάποιες φορές, αφού οι παλαιότεροι δεν μπορούν να έρθουν στο βουνό ή αφού δεν βρίσκεται κάποιος που γνωρίζει. Έτσι απαιτείται πολύς χρόνος μοναχικής αναζήτησης. Όταν εντοπιστεί το μονοπάτι βλέπεις αν σώζεται μεγάλο τμήμα του, ώστε να προχωρήσεις μετά στην διάνοιξή του. Πολλές φορές χρειάζεται εμπειρία και συγκέντρωση ώστε να μη παρασυρθείς από καινούργια ίχνη. Μετά αρχίζει η διάνοιξή του και στο τέλος γίνεται η καταγραφή του. Η μεγαλύτερη αγωνία όμως είναι να βρεις ανθρώπους που θα εμπλακούν στη συντήρηση. Εμένα όμως αυτή η διαδικασία με συναρπάζει.
Γιατί κάποιος να επιλέξει τα μονοπάτια της Χίου; Ποια η ιδιαιτερότητά τους;
Η Χίος για μένα είναι πέντε νησιά σε ένα, πέντε διαφορετικοί τόποι, κυρίως από πλευράς ανάγλυφου αλλά και από οικονομικής και κοινωνικής πλευράς. Στα βόρεια π.χ. το τοπίο είναι ορεινό, σκληρό, το ίδιο και οι άνθρωποί του. Στα νότια όλα είναι πιο ήπια. Η πεζοπορία δεν είναι απλά μια αθλητική δραστηριότητα. Είναι για τους περισσότερους μια συνεδρία αυτογνωσίας και ίσως… ψυχοθεραπείας. Οι εικόνες τρέφουν την ψυχή και στη Χίο η εναλλαγή του τοπίου προσφέρει στον περιηγητή μεγάλες συγκινήσεις.
Υπάρχουν επίσης πολλοί τοπικοί μύθοι που συνδέονται με μονοπάτια π.χ. το μονοπάτι του όρους Πελινναίου όπου έγινε και η μονομαχία της θεάς Άρτεμις με τον Ωρίωνα, τα χνάρια του Δρίμακου (πρώτος κοινωνικός επαναστάτης της ανθρωπότητας, αρχηγός των σκλάβων της Χίου τον 6ο αιώνα π.Χ.), η Ελληνόστρατα (το αρχαιότερο μονοπάτι του Αιγαίου), η στράτα του Ανήλιου βασιλιά, η στράτα του Ξεχειμωνιού κ.α.
Τεράστιο ενδιαφέρον έχουν οι μοναδικοί στην Ευρώπη πετρόχτιστοι οθωμανικοί δρόμοι καθώς και διαδρομές με γεωλογικό ενδιαφέρον (Αμμωνίτες Κορακάρη 230 εκατομμυρίων ετών – οι παλαιότεροι της Ευρώπης -, θυμιανούσικη πέτρα κ.α.), οι ασκητικές στράτες. Το μονοπάτι του Ομήρου, καθώς και τα μονοπάτια με τις ορχιδέες και τους αγριολαλάδες (αυτοφυείς τουλίπες).
Μοιραστείτε μαζί μας μια ιδιαίτερη εμπειρία που έχετε βιώσει σε κάποια πεζοπορική εξόρμησή σας
Σκέφτομαι να γράψω βιβλίο με τα περιστατικά που μου έτυχαν στις εξορμήσεις μου και στην επαφή μου με τους ανθρώπους της υπαίθρου, τους αυθεντικούς ανθρώπους.
Νυχτώθηκα μια φορά ακόμα σε κάποιο μονοπάτι στα βόρεια. Βγήκα στην άσφαλτο και ένας τσοπάνης περνούσε με το αμάξι του.
– «Hello» μου λέει.
– «Έλληνας είμαι» του λέω.
Σάστισε… Έλληνας ! Με περιμάζεψε και προσφέρθηκε να με πάει στο διπλανό χωριό, όπου είχα αφήσει και το αμάξι μου. Στη διαδρομή με κοίταζε στα κλεφτά, με αρκετή δόση απορίας…
– «Δεν έχεις αυτοκίνητο;»
– «Έχω» του απαντώ.
– «Και πας με τα πόδια;»
– «Ναι» του λέω.
– «Το κάνεις συχνά αυτό;» με ρωτά με ύφος συμπόνιας για την ψυχική μου κατάσταση…
– «Ναι ναι» του απαντώ.
– «Κυνηγός δεν είσαι, τουφέκι δεν κρατάς.»
– «Δεν σκοτώνω πουλάκια. Μου αρέσει να περπατώ» απαντώ.
– «Νά ‘ρχεσαι βρε Χριστιανέ μου να λαλείς τις αίγες, να σου δίνω και καμιά μουζήθρα».
Ανακαλύψτε περισσότερες δράσεις και διαδρομές στην ιστοσελίδα Φίλοι Μονοπατιών Χίου.
