Μεταξύ των δεκάδων μοναστηριών, και παρεκκλησιών που υπάρχουν στους Λειψούς, ξεχωριστή θέση κατέχει η «Παναγία του Χάρου». Στην εικόνα της Παναγίας αντί να εικονίζει την Θεομήτορα βρεφοκρατούσα ή γλυκοφιλούσα το Θείο βρέφος στην αγκαλιά της, παρουσιάζει την Θεοτόκο να κρατά στην αριστερή της αγκάλη τον «Υιόν» της νεκρό, προσηλωμένο στο Σταυρό. Χίλια χρόνια πρέπει να πάμε πίσω για να βρούμε την ιστορία του μοναστηριού.
Το 1088 μ.Χ. όταν το νησί ονομαζόταν «Λεψίαι» και μετέπειτα «η Λειψώ», παραχωρήθηκε στο Όσιο Χριστόδουλο μαζί με το ιερό νησί της Πάτμου με χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Αλεξίου του Α΄ του Κομνηνού. Το νησί χρησιμοποιούταν ως «Μετόχι» της Ιεράς Μονής Πάτμου όπου, το 1600 ο Ηγούμενος επέτρεψε σε πέντε μοναχούς από το Άγιο Όρος να ασκητεύουν σ’ αυτό. Οι ασκητές έκτισαν το εξωμονάστηρο με αρχιτεκτονική καστρομονάστηρου, λόγω της πειρατείας που αυτή την εποχή λυμαίνεται το Αιγαίο.
Τα χρόνια περνούν και φθάνουμε στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Μια «γειτόνισσα» της Παναγίας τροφοδοτούσε με λίγο λάδι το καντήλι της Παναγίας, παρά την πείνα και τις ελλείψεις που υπήρχαν στο νησί.
Στις 25 Μαρτίου 1943, η μικρότερη από τις κόρες της οικογένειας πήγε να προσευχηθεί και τοποθέτησε στην εικόνα της Παναγίας έξι κρινάκια. Τα κρινάκια μαράθηκαν και με την πάροδο του χρόνου ξεράθηκαν. Μα, μπαίνοντας ο Αύγουστος, τα αποξηραμένα κρινάκια άρχισαν να αποκτούν πράσινες ραβδώσεις και ίχνη χυμού. Στις 23 Αυγούστου, που το μοναστήρι γιόρταζε τα Εννιάμερα της Κοιμήσης της Θεοτόκου, οι κρίνοι είχαν ξανανθίσει με δώδεκα κάτασπρα μπουμπούκια σε πλήρη ανθηρότητα. Ενώ, συνήθως, το κάθε θαύμα γίνεται μια φορά, το θαύμα της «Παναγίας του Χάρου» συνεχίζει να επαναλαμβάνεται από το 1943 μέχρι σήμερα.
Κάθε χρόνο εκατοντάδες προσκυνητές έρχονται στους Λειψούς για να προσκυνήσουν και να γιορτάσουν τα Εννιάμερα της Παναγίας, αρκετοί Λειψιώτες έρχονται από την Αμερική και Αυστραλία. Η γιορτή αρχίζει με λιτανεία από το λιμάνι των Λειψών και όταν φθάσει στο εξωμονάστηρο ακολουθεί η Θεία λειτουργία και οι εορταστικές εκδηλώσεις.
Τέλη Αυγούστου 2003 βρέθηκα στους Λειψούς στο Συμπόσιο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου και μου δόθηκε η ευκαιρία να προσκυνήσω και να δω τα κρινάκια που είχαν ξανανθίσει.
«The Holy Mother of ‘Death’» in Lipsi
By Manolis Cassotis
Among the dozens of monasteries and chapels that exist in Lipsι, the “Our Lady of ‘Death’” holds a special place. In the icon of the Virgin Mary, instead of depicting the Mother of God baby-loving or sweet-loving the Divine infant in her arms, it shows the Mother of God holding her dead “Son” in her left arm, fixed on the Cross. We must go back a thousand years to find the history of the monastery.
In 1088 AD when the island was called “Lepsiai” and later “Leipso”, it was granted to Saint Christodoulos together with the holy island of Patmos with a Certificate of the emperor Alexius 1st Komnenos. The island was used as the “Metohi” of the Holy Monastery of Patmos where, in 1600, the Abbot allowed five monks from Mount Athos to practice asceticism there. The ascetics built the chapel with the architecture of a castle-monastery, due to the piracy that plagued the Aegean at that time.
The years pass and reach WWII. A “neighbor” of the monastery supplied a little oil to the lamp of Panagia, despite the hunger and shortages that existed on the island.
On March 25, 1943, the youngest of the family’s daughters went to pray and placed six lilies on the icon of the Virgin Mary. The lilies withered and over time dried up. But, as August came, the dried lilies began to acquire green streaks and traces of juice. On August 23, when the monastery celebrated the Nine Days of the Dormition of the Virgin, the lilies had bloomed again with twelve white buds in full bloom. While, usually, each miracle happens once, the miracle of “Our Lady of ‘Grace’” continues to be repeated from 1943 until today.
Every year hundreds of pilgrims come to Lipsi to worship and celebrate the Nine Days of the Virgin Mary, several Lipsians come from America and Australia. The celebration begins with a litany from the port of Lipsi and when it arrives at the monastery, the Divine Liturgy and festivities follow.
At the end of August 2003, I was in Lipsi at the Symposium of the Dodecanese House of Letters and Arts, and I was given the opportunity to worship and see the lilies that had blossomed again.
