ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Ξεπέρασαν κάθε προσδοκία οι εκδηλώσεις μνήμης για την 49η επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο που διοργάνωσε η Ομοσπονδία Κυπριακών Οργανώσεων Αμερικής σε συνεργασία με την Παγκόσμια Συντονιστική Επιτροπή Κυπριακού Αγώνα (ΠΣΕΚΑ) και το Γενικό Προξενείο της Κύπρου στη Νέα Υόρκη, τόσο ως προς την οργάνωση αυτή καθ’ εαυτή, όσο και ως προς την ποιότητα και τα αγωνιστικά μηνύματα τα οποία εξέπεμψε.
Οι εκδηλώσεις έλαβαν χώρα την Κυριακή, 16 Ιουλίου 2023 στην κοινότητα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Πορτ Ουάσινγκτον της Νέας Υόρκης. Ξεκίνησαν με το αρχιερατικό μνημόσυνο για τα θύματα της τουρκικής εισβολής που τέλεσε ο εφημέριος του ναού, π. Ιωάννης Καπόνης και ολοκληρώθηκαν με την καθιερωμένη εκδήλωση μνήμης.
Στις εκδηλώσεις παρέστησαν ο υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Μιχάλης Γιωργάλλας, ο οποίος μίλησε μετά το πέρας του μνημοσύνου (κάνε κλικ στο https://fb.watch/lR3yKnSZGY/ για το βίντεο). Παρέστησαν επίσης οι μόνιμοι αντιπρόσωποι της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ, πρέσβεις Ευάγγελος Σέκερης και Ανδρέας Χρυσάνθου, αντίστοιχα, ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, αντιστράτηγος Δημόκριτος Ζερβάκης, ο Πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη Δημήτριος Παπαγεωργίου, ο γενικός Πρόξενος της Κύπρου στη Νέα Υόρκη, κ. Μιχάλης Φυρίλλας, ο πολιτειακός βουλευτής του Μπρούκλιν και του Στάτεν Άϊλαντ Μιχάλης Ταννούσης και άλλοι εκπρόσωποι της ομογένειας.
Η εκδήλωση μνήμης ξεκίνησε με την προβολή του ντοκιμαντέρ που παρήγαγε η Ομοσπονδία Κυπριακών Οργανώσεων Αμερικής και το οποίο εμπεριείχε μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν την εισβολή, είτε μέσα από το μέτωπο, είτε από τις κατεχόμενες περιοχές.
Εξίσου συγκινητική ήταν και η έκθεση φωτογραφίας που λειτούργησε στον χώρο της εκδήλωσης.
Χαιρετισμούς μεταξύ άλλων απηύθυναν ο υπουργός Άμυνας, Μιχάλης Γιωργάλλας, ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς Δημόκριτος Ζερβάκης, ο γενικός πρόξενος της Κύπρου, Μιχάλης Φυρίλλας, ο πρόξενος της Ελλάδας Δημήτριος Παπαγεωργίου, ο πρόεδρος της ΠΣΕΚΑ και του Παγκυπρίου, Φίλιπ Κρίστοφερ, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Αμερικής, κ. Κυριάκος Παπαστυλιανού και ο πολιτειακός βουλευτής του Μπρούκλιν και του Στάτεν Άϊλαντ Μιχάλης Ταννούσης.
Αν και οι προσφωνήσεις τους διέφεραν ως προς το περιεχόμενο, εν τούτοις εμπεριείχαν πολλά κοινά μηνύματα μεταξύ των οποίων την αποφασιστικότητα για την συνέχιση του αγώνα για την επίλυση του Κυπριακού, την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και την επιστροφή των προσφύγων στις πατρογονικές εστίες.
Η ομιλία του Υπουργού Άμυνας της της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Μιχάλη Γιωργάλλα
«[…] Φριχτό καλοκαίρι για τους ανθρώπους, / μπάσαν τους νεκρούς απ’ την πίσω πόρτα στον Άη Γιάννη, / δεν τους χωρούσαν, λέει, τα φέρετρα.
Κι ο πιτσιρικάς – πήχτρα το αίμα στα ρούχα του – / άνοιγε λάκκους, / τον χτυπούσε ο ήλιος ανελέητα / στους κροτάφους, στη μνήμη, / βαθιά ως το μέλλον. / Τον ήξερες αλλιώτικα / τον κυπριώτικο ήλιο […]».
Με τους στίχους του Κύπριου λογοτέχνη Λεύκιου Ζαφειρίου από το ποίημα «15.7.1974» ανακαλούμε στη μνήμη στιγμές από την πολυτάραχη ιστορική διαδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο μαύρος Ιούλης του 1974 είναι για τον λαό μας ένας εφιαλτικός ολέθριος σταθμός στην ιστορία και στον χρόνο. Ήταν μια φρικτή, μελανή στιγμή απόλυτης καταστροφής και απύθμενης συμφοράς για την πατρίδα μας.
Ο εμφύλιος διχασμός, η προδοσία, το αδελφοκτόνο υποκινούμενο πραξικόπημα και η βάρβαρη τουρκική εισβολή τραυμάτισαν την πατρίδα μας, πλήγωσαν τον λαό μας και καθόρισαν και καθορίζουν την πορεία μας στο μέλλον ακόμα και σήμερα.
Μνημονεύοντας τα θύματα αυτής της οδυνηρής περιόδου, αποτίουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης.
Ταυτόχρονα δηλώνουμε ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα για να κτίσουμε την ελεύθερη πατρίδα που αξίζει στον λαό μας και για την οποία έδωσαν τη ζωή τους οι ηρωικοί πεσόντες και μαχητές της Κύπρου.
Το χρέος μας προς την πατρίδα, μας επιβάλλει να κρατήσουμε άσβεστη τη μνήμη των αδελφοκτόνων γεγονότων του μαύρου Ιούλη του 1974. Ποτέ πια στο μέλλον η διχόνοια, η προδοσία, το μίσος και οι δόλιες μεθοδεύσεις των ξένων να μην μπουν ανάμεσα μας.
Η θλιβερή επέτειος της 15ης Ιουλίου τεκμηριώνει ότι η εκδούλευση στους ξένους, η διάσπαση και ο φανατισμός μόνο κακά φέρνουν.
Η θλιβερή αυτή επέτειος μας διδάσκει ότι η ελευθερία και η δημοκρατία είναι θεμελιώδη αγαθά που πρέπει να διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού.
Συναισθανόμενοι, λοιπόν, το μέγεθος της προδοσίας, επιστρέφουμε νοητά στη 15η Ιουλίου, την απαρχή της κυπριακής τραγωδίας, που ολοκληρώθηκε με την τουρκική εισβολή, πέντε ημέρες αργότερα.
«Ένα αχ σα στεναγμός / ένα αχ οργή και σίδερο / στα φυλλοκάρδια του καλοκαιριού. / […] / Με τόσες μνήμες άδικες / στα δάχτυλα μιας μέρας / που τη φοβόμασταν πριν έλθει / με τόσες μνήμες άδικες / που τις προσμέναμε να ’ρθουν».
Ο Κύπριος δημοσιογράφος και λογοτέχνης Άνθος Λυκαύγης, στο ποίημά του αναφέρεται στην αδικία, στον πικρό στεναγμό, στον θάνατο που έσπειρε η αδελφοκτόνος διαμάχη, στον παραλογισμό του διχασμού, και στον εφιάλτη που εκείνο το καταραμένο καλοκαίρι, απλώθηκε πάνω από τη Λευκωσία και κάλυψε ολόκληρη την Κύπρο. Οι εμφύλιες διενέξεις, που αποτελούν δυστυχώς συχνό φαινόμενο της ελληνικής ιστορίας, σαν κατάρα κατασπάραξαν τα σωθικά της Κύπρου, άνοιξαν διάπλατα τις πόρτες ει ανώτερο αντίπαλο.
Αν και αντίκρυσαν κατάματα την προδοσία, την ανεπάρκεια και την εγκληματική αδιαφορία, στάθηκαν με γενναιότητα απέναντι στον εισβολέα και πολέμησαν μέχρι τέλους για τα ιερά και τα όσια της πατρίδας μας.
Κυρίες και κύριοι,
Μπροστά στην προσφορά των ηρωικώς πεσόντων υπερασπιστών της Κύπρου μας, οφείλουμε να αναλογιστούμε και τη δική μας ευθύνη, το δικός χρέος και καθήκον έναντι της ιστορίας μας.
Οι αδάμαστες ηρωικές ψυχές όσων παιδιών μας χάθηκαν μέσα στην κόλαση και τη φωτιά του πολέμου παρευρίσκονται σήμερα εδώ, νοερά, μαζί μας.
Στις 20 Ιουλίου 1974, πέντε ημέρες μετά την παραφροσύνη του πραξικοπήματος, η Τουρκία, εισέβαλε παράνομα στις βόρειες ακτές της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατά παράβαση του καταστατικού χάρτη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ονομάζοντας τη βίαιη στρατιωτική επιχείρησή της ως «ειρηνευτική επέμβαση» για προστασία των Τουρκοκυπρίων.
Ο τούρκικος στρατός δεν σεβάστηκε τίποτα. Κατά παράβαση κάθε στρατιωτικής ηθικής, οι Τούρκοι αττίλες ρήμαξαν και λεηλάτησαν τις πόλεις και τα χωριά μας και έσπειραν αδιακρίτως τον θάνατο, τον όλεθρο και την καταστροφή.
Οι χιλιάδες νεκροί και τραυματίες, ο ξεριζωμός από τις πατρογονικές εστίες και η προσφυγιά, το δράμα των αγνοουμένων και των εγκλωβισμένων μας, η σύληση των χώρων λατρείας, η καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ο μαζικός εποικισμός και εκτουρκισμός των κατεχόμενων περιοχών μας, με στόχο την εξάλειψη του ελληνικού στοιχείου, συνθέτουν μεταξύ άλλων, την τραγική εικόνα της καταστροφής που συντελείται μέχρι σήμερα στα κατεχόμενα εδάφη μας.
Σήμερα εδώ η μνήμη σε μια πορεία ιστορικής αναδρομής επιστρέφει στις μελανές σελίδες του παρελθόντος και στις ζοφερές μέρες του Ιουλίου και Αυγούστου του 1974.
Ψηλαφίζει τις ανεπούλωτες ακόμα πληγές μας, επιμετράει τον αβάσταχτο πόνο και γίνεται μάρτυρας σε όλες εκείνες τις περιπτώσεις που η δύναμη ψυχής και η τόλμη των ηρωικών παλικαριών μας συνήργησαν με την φρόνηση και το ήθος και γέννησαν ηρωικά παραδείγματα αντρειοσύνης που μας κάνουν περήφανους.
Στις μάχες που διεξήχθησαν στη Μια Μηλιά, στην Κυθραία, στο Συγχαρί, στην Κλεπίνη, στη Λάπηθο, στην Κερύνεια, στον Λωρόβουνο, στον Κουτσοβέντη, και αλλού, οι υπερασπιστές της ελευθερίας της Κύπρου, επέδειξαν απαράμιλλο θάρρος πληρώνοντας βαρύτατο φόρο αίματος στον αγώνα προάσπισης των ιερών και οσίων του Ελληνισμού στο νησί μας και έγραψαν χρυσές σελίδες ανδρείας και μαχητικότητας στις δέλτους του Έθνους.
Στα αυτιά των μαχητών της Κύπρου και της Ελλάδας ηχούσε η προστακτική ρίμα του Παλλικαρίδη, του τελευταίου απαγχονισθέντα μαθητή την περίοδο της ΕΟΚΑ.
Για σένα Κύπρος μάνα μου, / Πατρίδα σκλαβωμένη, / Θα δώσω από το αίμα μου κάθε σταλαγματιά, / Για να σε δω ελεύθερη και χιλιοδοξασμένη, / Δεν τα διστάσω Κύπρος μου να πέσω στη φωτιά.
Σήμερα, μνημονεύουμε και εκφράζουμε την απέραντη ευγνωμοσύνη μας σ’ όλους αυτούς τους γνωστούς και άγνωστους πολεμιστές του 1974.
Ευγνωμονούμε τους μαχητές των Μονάδων Πεζικού, που κατέθεσαν μέχρι και την τελευταία ικμάδα των δυνάμεών τους στα πεδία των μαχών.
Μνημονεύουμε τους θρυλικούς Καταδρομείς, που δαμάζοντας τις δύσβατες βουνοκορφές του Πενταδακτύλου, τον Λωρόβουνο, τον Κουτσοβέντη, την Άσπρη Μούττη και τον Άγιο Ιλαρίωνα, έκαναν πράξη το «Ο Τολμών Νικά» και έγραψαν με χρυσά γράμματα το όνομά τους στις δέλτους της ιστορίας
Ευχαριστούμε τους μαυροσκούφηδες των Τεθωρακισμένων, που έδειξαν σε όλους πως η δόξα αποκτάται με την τόλμη και αποφασιστικότητα.
Ευγνωμονούμε και τους πεσόντες Πυροβολητές, που πάλεψαν γενναία στην προσπάθεια απόκρουσης της τουρκικής επιθετικότητας.
Μνημονεύουμε τους ήρωες σκαπανείς του Μηχανικού, που στην Λάπηθο, στον Καραβά και στην Αμμόχωστο, βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή στρώνοντας ναρκοπέδια εκτεθειμένοι στην τουρκική αεροπορία και υλοποιώντας καταστροφές δρομολογίων.
Ευχαριστούμε τους Διαβιβαστές που έπεσαν επιτελώντας το καθήκον και την αποστολή τους στις επικοινωνίες με τα πενιχρά και προβληματικά μέσα που διέθεταν.
Τιμούμε ξεχωριστά, ευχαριστούμε και μνημονεύουμε τους ένδοξους μαχητές της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου και της Α΄ Μοίρας Καταδρομών.
Τα τέκνα της Ελλάδος που ως γνήσιοι απόγονοι των Μακεδονομάχων και Πινδομάχων, αλλά και όλων των ηρώων του Έθνους επέδειξαν απαράμιλλο θάρρος, πληρώνοντας βαρύτατο φόρο αίματος και στολίζοντας με τη μεγαλοσύνη τους και την απαράμιλλη θυσία τους το πάνθεο των ηρώων του Έθνους.
Συμπατριώτισσες και Συμπατριώτες
Μνημονεύοντας σήμερα όλα αυτά τα παλικάρια που πολέμησαν ή χάθηκαν μέσα στις φλόγες του πραξικοπήματος και της εισβολής και τους δίνουμε την υπόσχεση.
Ότι δεν ξεχνούμε την προδοσία και το έγκλημα και θα δικαιώσουμε τη θυσία και τον αγώνα τους.
Ότι δεν πρόκειται να υποταχθούμε και να παραδοθούμε όπως δεν υποτάχθηκαν και δεν παραδόθηκαν εκείνοι.
Ότι δεν εκχωρούμε τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας και δεν θα επιτρέψουμε τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ότι δεν αποδεχθούμε διχοτομική λύση που θα εδραιώνει τα τετελεσμένα της εισβολής και θα μετατρέπει την Κύπρο σε προτεκτοράτο της Τουρκίας.
Ότι θα συνεχίσουμε στον δρόμο της ευθύνης και της αξιοπρέπειας μέχρι να ξημερώσει η πολυπόθητη εκείνη μέρα που δεν θα πηγαίνουμε στα κατεχόμενα εδάφη μας, ως επισκέπτες, που δεν θα πηγαίνουμε στις εκκλησίες μας ως περιηγητές, αλλά θα ξαναζήσουμε εκεί, μόνιμα ριζωμένοι στους τόπους των προγόνων μας.
Dear compatriots, Ladies and gentlemen,
As we approach the tragic days that we will commemorate the 49th anniversary of the Turkish invasion to Cyprus, back in July 1974, we pledge that we will remember our people who lost their lives, continue the search for our missing persons, and pay tribute to all those who fought against the brutal invader.
For 49 years, Cyprus and its people are experiencing the tragic consequences of the Turkish invasion every day.
We are experiencing:
– The unjust loss of hundreds of people and the violent uprooting of tens of thousands of families.
– The continued illegal military occupation of more than one-third of the land of the Republic of Cyprus.
– The violation of fundamental freedoms and fundamental rights of all refugees.
– We are experiencing the Illegal Turkish colonization.
– The missing persons, the fate of whom has not been clarified yet.
– The destruction of our cultural and religious heritage.
Ladies and Gentlemen,
Today we count forty-nine tragic summers.
But we also count forty-nine years in which the Cypriot people have not compromised, not given up, NOT FORGOTTEN.
My presence here today signals our government’s strong interest and desire to maintain our close ties and close relationship.
We remain committed in supporting our thriving Cypriot diaspora in the US.
We highly value your immense contribution to both the country where you live and work, as well as for the fact that you have never forgotten your roots, your heritage, and our beloved Cyprus homeland.
I want to express my sincere thanks and appreciation for your efforts to inform and enlighten not only the political establishment but also all the American society about the plight of our island and our efforts to bring an end to its illegal division and illegal Turkish military occupation.
We are proud to see that your efforts, over the years, are successful and have brought positive results.
We now have a thriving and enhanced bilateral cooperation between Cyprus and the United States.
Cyprus and US relations have never been stronger.
We have achieved strides in our Defence cooperation over the past years.
We aim of achieving a robust and strategic defence and security partnership mutually beneficial for our countries.
We are proud that this cooperation contributes to the security and stability of the eastern Mediterranean, the Middle East and the Gulf.
The lifting of the anachronistic US arms embargo to Cyprus was a milestone decision, one decision that your efforts also played a role, and will lead to more enhanced cooperation with the US.
Dear compatriots,
On behalf of the Government and the people of Cyprus, I want to express our most sincere appreciation for the active and positive role that the United States has maintained within the Security Council on the Cyprus problem, as well as for the efforts toward the solution of our problem.
We count on US support and on you conveying this message, as we work to resume negotiations for a comprehensive settlement.
As we stand here today, we indeed feel that our nation is great, not defined by our size, but by our people, home, and our diaspora.
All of you, η Ομογένεια μας, you are the pillar on which we can rely – and dear compatriots, today Cyprus needs you, perhaps more than ever before.
Our vision is to re-establish the whole of Cyprus, from Paphos to Apostolos Andreas, from Famagusta to Kyrenia, as a place of peace, prosperity, stability and security that will offer protection and equal prospects of prosperity to all its legal residents making it a reliable partner for Europe in the Eastern Mediterranean.
Κυρίες και κύριοι,
[…] Γνώμες, καρδιές, όσοι Έλληνες, / ό,τι είστε, μην ξεχνάτε, / δεν είστε από τα χέρια σας / μονάχα, όχι.
Χρωστάτε και σε όσους ήρθαν, πέρασαν, / θα ’ρθούνε, θα περάσουν. / Κριτές, θα μας δικάσουν / οι αγέννητοι, οι νεκροί […].
Ο μεγάλος μας ποιητής Κωστής Παλαμάς, στο ποίημά του μας υπαγορεύει την ουσία της προσφοράς προς την πατρίδα. Για τα δίκαια της πατρίδας, για τα δίκαια του λαού μας, για τους νεκρούς και τις επόμενες γενιές. Έχουμε βαριά ευθύνη απέναντι στην πατρίδα και την ιστορία μας.
Αυτό μας υποβάλλει το απλήρωτο χρέος απέναντι στους ήρωές μας και γι’ αυτό μας καλεί για τόσα χρόνια η θυσία τους.
Αυτή την κληρονομιά κουβαλάμε και προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε την υποχρέωση να κινηθούμε, μέχρι την πολυπόθητη μέρα της απελευθέρωσης της πατρίδας μας.
Μέχρι που θα έρθει η ευλογημένη ώρα που θα διαλαλήσουμε το χαρμόσυνο μήνυμα ότι η κατοχή πέθανε και η Κύπρος μας είναι λεύτερη.
Αιωνία ας είναι η μνήμη όλων των ηρώων της πατρίδας μας και είθε ο μεγαλοδύναμος να εισακούσει τις προσευχές και τις παρακλήσεις μας για τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοούμενων αδελφών μας.
