ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Τα στοιχεία της έρευνας του «Greek Diaspora Project» του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης βρέθηκαν στο επίκεντρο της ημερίδας με θέμα τις σχέσεις της Διασποράς με την Γενέτειρα σε περιόδους αβεβαιότητας (Greek Homeland-Diaspora Relations in Times of Uncertainty: Towards New Modes of Engagement) που διοργάνωσε το απόγευμα της Παρασκευής, 13ης Μαΐου 2022 στο Σπίτι της Ελλάδας, ο γενικός Πρόξενος, Δρ. Κωνσταντίνος Κούτρας.
Η ημερίδα ήταν υβριδική και συμμετείχαν ο Δρ. Όθων Αναστασάκης, Διευθυντής του Κέντρου Σπουδών για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και Συντονιστής του Greek Diaspora Project, ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος του Ελληνικού Συμβουλευτικού Συμβουλίου του ίδιου Κέντρου και μέσω της πλατφόρμας Zoom ο λέκτορας Μανώλης Πρατσινάκης, ερευνητής στο Τμήμα Πολιτικών και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συνεργάτης στο Κέντρο Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Παραβρέθηκαν και προέβησαν σε παρεμβάσεις ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιατρικού Συλλόγου Νέας Υόρκης, Δρ. Παναγιώτης Μανώλας, η πρόεδρος της Atlantic Bank, Νάνσυ Παπαϊωάννου, ο τέως πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Μάρκος Δρακωτός, ο πρόεδρος των Νέων Επαγγελματιών του Επιμελητηρίου, Ιωάννης Παπασπανός, η αντιπρόεδρος του Red Apple Group, Ευτυχία Πυλαρινού – Πάιπερ, ο συνθέτης και ερμηνευτής, Περικλής Κανάρης, το στέλεχος επιχειρήσεων, Αλέξανδρος Λαφάρας και ο καθηγητής κοινωνιολογίας του Κολλεγίου του Κουίνς, Δρ. Νίκος Αλεξίου, η διευθύντρια του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Αλεξάνδρα Μητσάκη Την ημερίδα παρακολούθησαν επίσης η μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, πρέσβης Μαρία Θεοφίλη, ο Πρόξενος, Δημήτριος Παπαγεωργίου, η διευθύντρια του Γραφείου Δημόσιας Διπλωματίας, Μαίρη Βαξεβανίδου και εκπρόσωποι των ομογενειακών μέσων ενημέρωσης.
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Κούτρας καλωσόρισε τους παρισταμένους, παρουσίασε τους ομιλητές της ημερίδας και εστίασε την προσοχή του στην σπουδαιότητα της έρευνας των σχέσεων της Διασποράς με την γενέτειρα, οι οποίες έχουν έρθει πιο έντονα στο προσκήνιο λόγω της μεγάλης φυγής των Ελλήνων επιστημόνων και ειδημόνων λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης και του καθεστώτος των μνημονίων στην γενέτειρα.
Η έρευνα αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω και των επερχόμενων εκλογών στην γενέτειρα όπου για πρώτη φορά οι Έλληνες του εξωτερικού – παρά τους όποιους περιορισμούς που ανακύπτουν από την εφαρμογή του νόμου – θα ψηφίσουν από τον τόπο διαμονής τους.
Ο Δρ. Όθων Αναστασάκης, αναφέρθηκε στις διαφορές που υφίστανται μεταξύ της διασποράς στην Ευρώπη και στην Αμερική και μεταξύ άλλων τόνισε: «Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο ευρωπαϊκό περιβάλλον και το αμερικανικό. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, δεν έχουμε μεγάλη ανάγκη από την εκκλησία και τις κοινότητες να μας φέρουν κοντά, καθώς τα ταξίδια στην Ελλάδα είναι πιο εύκολα. Ακόμη και για την ψήφο, μπορούν να μπουν σε ένα αεροπλάνο και να ταξιδέψουν, συνδυάζοντάς το με επίσκεψη. Επίσης η Βρετανία δεν σκοπεύει σε αφομοίωση, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και αυτό είναι προφανές».
Ενδιαφέροντα ήταν και τα στοιχεία τα οποία παρέθεσε ο Μανώλης Πρατσινάκης και τα οποία εστιάστηκαν στην δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα που χαρακτηρίζεται ως δεκαετία των μνημονίων.
Την περίοδο από το 2010 έως και το 2019, όπως ανέφερε ο κ. Πρατσινάκης εγκατέλειψαν την Ελλάδα για το εξωτερικό περίπου 550.000 Έλληνες, εκ των οποίων παραμένουν εκεί, χωρίς να έχουν επιστρέψει, μεταξύ 350.000 και 450.000.
Η πλειονότητα αυτών υπολογίζεται ότι βρέθηκε στην Γερμανία (150.000) και την Αγγλία (130.000), ενώ για τις υπόλοιπες χώρες τα νούμερα είναι αρκετά χαμηλότερα: 20.000 υπολογίζονται στην Ολλανδία, 13.500 στην Ελβετία, 13.000 σε Σουηδία και ΗΠΑ, 12.500 στην Αυστραλία και 11.000 στο Βέλγιο. Παράλληλα, αναφέρθηκε ότι οι μετανάστες αυτοί δεν ήταν απαραίτητα άνεργοι, αφού χωρίς εργασία την περίοδο που εγκατέλειψαν την Ελλάδα ήταν περίπου το 50%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Αναφερόμενος στην σύνθεση αυτού του μεταναστευτικού ρεύματος τόνισε ότι δεν μπορεί να θεωρηθούν όλοι ότι ανήκουν στο κύμα Brain Drain αφενός μεν διότι οι νέοι μετανάστες δεν ήταν απαραίτητα υψηλού μορφωτικού επιπέδου, αφ’ ετέρου δε η μετανάστευση καταρτισμένων Ελλήνων δεν ήταν κάτι το πρωτοφανές, αλλά συνέχεια μιας γενικότερης τάσης αναζήτησης καλύτερης τύχης και επαγγελματικής καταξίωσης που διακατείχε τους σπουδαγμένους Έλληνες και δη τα ανήσυχα πνεύματα.
«Η κρίση ήταν καταλυτική για να εντείνει ένα φαινόμενο που ήδη υπήρχε, την μαζική μετανάστευση από νέους καταρτισμένους πολίτες. Το brain drain δεν είναι φαινόμενο της κρίσης, αλλά μια παλιά κατάσταση που εντάθηκε κατά την διάρκεια της κρίσης», επεσήμανε μεταξύ άλλων ο κ. Πρατσινάκης.
Η εν λόγω έρευνα έφερε έντονα στο προσκήνιο το θέμα της αναγκαιότητας καταγραφής των Ελλήνων του εξωτερικού.