Η ομαδική μετανάστευση των Λερίων στην Αμερική, όπως και των άλλων Δωδεκανησίων, άρχισε στις αρχές του 20ου αιώνα. Στις 30 Απριλίου 1902 πέρασαν από το Ellis Island της Νέας Υόρκης τα αδέλφια Δημήτρης και Αικατερίνη Μαραβέλια με προορισμό το Seattle WA, όπου έμενε ο αδελφός τους. Εκτός από το Seattle, αρκετοί από τους νεοφερμένους Λέριους εγκαταστάθηκαν στην Νέα Υόρκη και στην Baltimore MD, και σχεδόν όλοι που ήλθαν στην δεκαετία 1965-75 με τον μεταναστευτικό νόμο του 1965, έμειναν στη Νέα Υόρκη.
Στην αρχή οι Λέριοι της Αμερικής οργάνωσαν ερανικές επιτροπές για να βοηθήσουν το νησί τους με κοινωφελή έργα. Αργότερα, το 1920, ιδρύθηκε στην Βαλτιμόρη ο πρώτος Λεριακός σύλλογος ο οποίος στην δεκαετία του 1930 αναγνωρίστηκε υπό την επωνυμία «American Lerian Association of Baltimore Maryland». Στις 24 Μαρτίου 1946, οι Λέριοι της Νέας Υόρκης ίδρυσαν τον σύλλογο «American Lerians Association ‘Leros’» και ακολούθησε η εκλογή του πρώτου ΔΣ.
Μεταξύ των πρωτοπόρων συγκαταλέγονται: Πέτρος Πρώιος, Παύλος Πρώιος, Αλέκος και Ευδοξία Κωνσταντάρα, Νικήτας Αγγέλου και Κωνσταντίνος Τομάζος. Το έργο των πρωτοπόρων συνέχισαν οι: Φώτης Φυλακούρης, Γεράσιμος Παπαδούλης, Θωμάς Κυριαζής, Γεώργιος Κουφάδης, Μιχάλης Φυλακούρης, Αλέκος Κωνσταντάς, Γιάννης Φυλακούρης, Δημήτρης Φυλακούρης και Αντώνης Φυλακούρης.
Εξ αρχής σκοπός του Συλλόγου ήταν η αλληλοβοήθεια μεταξύ των μελών και η αποστολή χρημάτων στο νησί για την εκτέλεση κοινωφελών έργων. Από το 1946-1987 ο Σύλλογος διέθεσε 53.000 δολάρια για έργα που έγιναν στη Λέρο. Κάθε χρόνο, εκτός από την χοροεσπερίδα και την εκδρομή, ο Σύλλογος οργανώνει και λαμβάνει μέρος σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ο Σύλλογος διατηρεί στενούς δεσμούς με τους τοπικούς παράγοντες του νησιού και συνεχίζει να βοηθά το γεροκομείο στην Λέρο. Δυο φορές, οι τότε δήμαρχοι της Λέρου Γιώργος Ζώρζου (1981) και Ιωάννης Μαυρουδής (1985) παραυρέθηκαν στην χοροεσπερίδα του Συλλόγου. Επίσης το 2004 ήλθε στην Αμερική για την χοροεσπερίδα η Έπαρχος Καλύμνου, Λέρου, Πάτμου, Αστυπάλαιας, Λειψών και Αγαθονησίου Χρυσούλα Σιφουνιού που κατάγεται από την Λέρο.
Το 1979 ο Σύλλογος ίδρυσε τμήμα Νεολαίας, που διαθέτει χορευτικό συγκρότημα και λαμβάνει μέρος σε πολλές Δωδεκανησιακές και ομογενειακές εκδηλώσεις. Το 1950 ο Σύλλογος πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας και το 1970 στην επανίδρυση της, συμμετέχει στις εκδηλώσεις της καθώς και στους εθνικούς αγώνες της Ομογένειας. Από τον Σεπτέμβριο 1979 μέχρι τον Ιανουάριο του 1982 ο Σύλλογος της Νέας Υόρκης εξέδιδε ενημερωτικό δελτίο με τα νέα των συλλόγων και των Λεριακών παροικιών. Επίσης κατά διαστήματα και επετείους του, ο Σύλλογος έκδωσε αναμνηστικά λευκώματα με πλούσιο ιστορικό και λαογραφικό υλικό για την Λέρο και την Λεριακή παροικία στην Αμερική.
Η σύνθεση του παρόντος ΔΣ έχει ως εξής: πρόεδρος Τάκης Ρίζος, 1ος αντιπρόεδρος Σούλης Ελενής, 2ος αντιπρόεδρος Βασίλης Σιφουνιός, γραμματέας Ρόζυ Καμιτσή–Φυλακούρη, βοηθός Γραμματέα Μαρία Μαυράκη Ελενής, ταμίας Νίκος Φυλακούρης, βοηθός Ταμία Μανώλης Πολυχρονίδης, δημόσιες Σχέσεις Μανώλης Παπάζογλου και Αδαμαντία Μαρή, σύμβουλοι Νικόλας Αράπης, Γιώργος Σιφουνιός, Αντώνης Ελενής, Χρήστος Αράπης, Τομ Ταμπασόπουλος, Γιάννης Αράπης.
Δεν πέρασε πολύς χρόνος από την ίδρυση του Συλλόγου της Νέας Υόρκης και οι Λέριοι του Seattle ίδρυσαν την Λεριακή αδελφότητα «American Lerian Association of Seattle Washington». Επίσης, γύρω στην δεκαετία του 1970, ιδρύθηκε στον Huston ο Σύλλογος των Λερίων του Τέξας, με πλούσια πολιτιστική και φιλανθρωπική δράση. Μεταξύ των συλλόγων υπήρχε ευγενής άμιλλα, αλλά, και στενή συνεργασία, με πάντα τον ίδιο σκοπό: την βοήθεια προς το γενέθλιο νησί. Εκδόθηκαν από κοινού τα πρώτα αναμνηστικά λευκώματα, αντάλλαζαν γνώμες και σκέψεις, που συντέλεσαν στην ανάπτυξη στενών σχέσεων μεταξύ των Λερίων της Αμερικής.
Dodecanese societies in America – 10th Leros
By Manolis Cassotis
The massive migration of the Lerians to America, like the other Dodecanese, began at the beginning of the 20th century. On April 30, 1902, the siblings Dimitris and Ekaterini Maravelia passed through Ellis Island, New York, bound for Seattle WA, where their brother lived. In addition to Seattle, several of the newly arrived Lerians settled in New York and Baltimore MD, and almost all who came in the decade 1965-75 with the immigration act of 1965 stayed in New York.
At first the Lerians of America organized fundraising committees to help their island with community projects. Later, in 1920, the first Lerian association was founded in Baltimore, which, in the 1930s, was recognized under the name “American Lerian Association of Baltimore Maryland”. On March 24, 1946, the Lerians of New York founded the “American Lerians Association ‘Leros’” and the first Board of Directors was elected. Among its pioneers are: Petros Proios, Pavlos Proios, Alekos and Eudoxia Konstandara, Nikitas Angelou and Konstantine Tomazos. The work of the pioneers was continued by: Fotis Phylakouris, Gerasimos Papadoulis, Thomas Kyriazis, George Koufadis, Michael Phylakouris, Alekos Konstantas, John Phylakouris, Dimitrius Phylakouris and Anthony Phylakouris.
From the beginning, the aim of the Association was the mutual assistance between its members and sending money to the island for the execution of public projects. From 1946-1987 the Association allocated 53,000 dollars for works done in Leros. Every year, apart from the prom and the excursion, the Association organizes and takes part in various cultural events. The Association maintains close ties with the local leaders of the island and continues to help the nursing home for the elders in Leros. Twice, the then mayors of Leros George Zorzou (1981) and John Mavroudis (1985) attended the Association’s prom. Also in 2004, the Prefect of Kalymnos, Leros, Patmos, Astypalea, Lipsi and Agathonisi, Chrysoula Sifouniou, who comes from Leros, came to America for the prom.
In 1979 the Association founded the Youth Longe, which has a dance group and takes part in many Dodecanese and Greek American community events. In 1950 the Association took the lead in establishing the Dodecanese Federation and in 1970 in its re-establishment, it participates in its and many other Greek American events. From September 1979 to January 1982 the New York Association published a newsletter with the news of the Lerian communities and societies. Also, at intervals and on its anniversaries, the Association published commemorative albums with rich historical and folklore material about Leros and the Lerian community in America.
The composition of the current Board of Directors is as follows: president Takis Rizos, 1st vice-president Soulis Elenis, 2nd vice-president Vassilis Sifounios, secretary Rozy Kamitsi-Filakouris, assistant secretary Maria Mavraki Elenis, treasurer Nikos Phylakouris, assistant treasurer Manolis Polychronidis, public relations Manolis Papazoglou and Adamantia Mari, members Nikolas Arapis, George Sifounios, Anthony Elenis, Christos Arapis, Tom Tabasopoulos, John.
Not long after the founding of the New York Association, the Lerians of Seattle founded the Lerian brotherhood “American Lerian Association of Seattle Washington”. Also, around the 1970s, the Texas Lerian Association was founded in Huston, with rich cultural and philanthropic activity. Between the societies was noble competition, but also close cooperation, with always the same goal: helping the native island. The first commemorative albums were published together, they exchanged opinions and thoughts, which contributed to the development of close relations between the Lerians of America.
