Απόψεις: Η πικρή αλήθεια για την Παιδεία και το Συνταξιοδοτικό Ταμείο των Εκπαιδευτικών

Γράφει ο Δρ. Γεώργιος Μελικόκης *

«Εγκαρτερείτε και κοιτάξτε εμπρός καλύτερες μας περιμένουν μέρες», Αυρίλιος

Είμαστε περιούσιος λαός και τούτο γιατί η γλώσσα μας είναι μοναδική και ομιλείται για χιλιαδες χρόνια χωρίς αλλαγές και τροποποιήσεις. Από τα Ομηρικά χρόνια μέχρι σήμερα παρ’ όλες τις κοσμογονικές αλλαγές η Ελληνική γλώσσα δεν έπαψε να καθοδηγεί ολόκληρη την Ανθρωπότητα. Το δεύτερο σκέλος η Ορθόδοξη πίστη μας πάνω από δυο χιλιάδες χρόνια παραμένει αναλείωτη και ζωντανή και εδώ η Ελληνική γλώσσα επικράτησε τόσο στα Ευαγγέλια όσο και στις αρχές του Χριστιανισμού.     

Οι Έλληνες από τα παλιά χρόνια μετανάστευσαν και σήμερα μεταναστεύουν σε όλα τα σημεία του κόσμου. Μαζί τους έφερναν και φέρνουν τα δυο αυτά στοιχεία τη γλώσσα και τη θρησκεία για να ξεχωρίσουν στην καινούρια πατρίδα. Η Αμερική δεν αποτέλεσε εξαίρεση και από τα πρώτα βήματα στη θετή τους πατρίδα θεμελείωσαν ναούς και σχολεία όπου μπορούσαν και όσο μπορούσαν σε πόλεις που συγκέντρωνε πολλούς ομογενείς. Ο ιερατικός προϊστάαμενος και ο δάσκαλος έγιναν δυο σημαντικοί παράγοντες στην κάθε κοινότητα.

Τα χρόνια περνούν τα μεταναστευτικά ρεύματα μεγαλώνουν, αλλά ταυτόχρονα αυξάνονται οι αναγκες για καλύτερη οργάνωση τόσο των σχολείων όσο και των κοιονοτήτων. Έτσι το 1922 δημιουργήθκε η Ιερά Αρχιεπισκοπή για να αναλάβει τη διοίκηση των κοινοτήτων διάσπαρτες σ’ ολόκληρη την χώρα.

Στο πρώτο Καταστατικό / Σύνταγμα η παιδεία έμεινε αυτοδιοίκητη και αυτοσυντήρητη και ότι η Αρχιεπισκοπή θα έχει απλώς την επιτήρηση, ενώ έδωσε περισσότερη φροντίδα για τις κοινότητες. Η κατάσταση αυτή έφερε δυσκολίες στις κοινότητες για την αποζημείωση των δασκάλων με αποτέλεσμα να μην πληρώνονται αρκετά και χωρίς ιατροφαρμακευτική ασφάλιση και σύνταξη. Τα χρόνια περνούν και οι δάσκαλοι να εργάζονται χωρίς κανείς να ενδιαφερθεί να τους προσφέρουν μια αξιοπρεπή διαβίωση.    

Το 1931 Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής ενθρονίστηκε ο κ. Αθηναγόρας ο μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης. Τον ίδιο χρόνο ο  Σύλλογος δασκάλων συνεδρίασε υπό την αιγίδα του Σεβασμιωτάτου για τα φλέγοντα προβλήματα του κλάδου.

Ο Αστέριος Αστερίου γράφει: «Τα Ελληνικά μας σχολεία στην Αμερική τι είναι-τι πρέπει να είναι» και συνεχίζει: «…της συνεδρίασης προήδρεψεν ο Σεβασμιώτατος κ. Αθηναγόρας, όστις και ήνοιξεν την συνεδρίασην δια θαυμασιωτάτης προσφωνήσεως προς τους δασκάλους τους σωτήρες τούτους της Ελληνικής φυλής…»

Παρέστη επίσης ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος εν Νέα Υόρκη κ. Παρασκευόπουλος όστις προσεφώνησε μετά τον Αρχιεπίσκοπον, «υπομνήσας ότι ο διδάσκαλος δημιουργεί το έθνος».

Αρκετές εισηγήσεις έγιναν που κάλυψαν όλα τα θέματα που αφορούσαν τον διδασκαλικό κόσμο. Ο Αστέριος Αστερίου γράφει; «Η βελτίωσης θα επέλθει γενικώς εάν οι διδάσκαλοι εξιθώσει προς τους ιερείς εις τε την εκτίμηση του κοινού, α και εις τας απολαβάς, το οποίον τελευταίον θα συνεπάγη την ανάγκην και το πρώτον κατά τον Αμερικανικόν τρόπον σκέπτεσται, δια του δολλαρίου, όστις τρόπος  και όπερ δολλάριον διέπει τα πάντα ενταύθα . Πρέπει ο διδάσκαλος να καταστεί ο πρώτος μετά του ιερέως κοινωνικός παράγων». 

Μετα από όλα αυτά θα περίμενε κανείς ότι πολλά πράγματα θα αλλάξουν ειδικά ένα Γραφείο Παιδείας για σωστή οργάνωση και διοίκηση των σχολείων και της παιδείας γενικά.  Παρ’ όλα που ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος αναφέρθηκε στην οργάνωση ενός συγκεντρωτικού συστήματος και ομοιομορφία στα σχολεία όλων των τύπων και προέβη στην ίδρυση του Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Συμβουλίου που λειτούργησε δημιουρκικά για πολλά χρόνια και καταργήθηκε λίγα χρόνια πριν την αποχώρηση του Μακαριστού κ. Ιακώβου και οι επόμενοι Ιεράρχες δεν ενδιαφέρθηκαν  για την επανίδρυσή του.

Το 1944  ιδρύεται η Ακαδημία του Αγίου Βασιλείουε που αργότερα ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος την έκλεισε και μεταφέρθηκε στη Θεολογική Σχολή ως Ελληνικό Κολλέγιο.

Έτσι τα σχολεία παρέμειναν ανεξάρτητα να διοικούνται από τις κοινότητες και τις σχολικές επιτροπές. Να τι αποκαλύπτει σε μια εμπεριστατωμένη έρευνα ο κ. Νίκος Νικολιδάκης, εκπαιδευτικός πρώην Συντονιστής Επαίδευσης Νέας Υόρκης και Σικάγου.

«Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής δεν έχει ούτε την οικονομική δυνατότητα μήτε την παιδαγωγική ικανότητα να δημιουργήσει ένα συγκεντρωτικό σύστημα εκπαίδευσης, που έρχεται σε αντίθεση με την κοινή γνώμη ότι τα σχολεία μας διοικούνται από την Αρχιεπισκοπή».

Τα χρόνια περνούν, τα μεταναστευτικά κύματα αυξάνονται, καινούριες εκκλησίες χτίζοναι και παροικιακά σχολεία ανοίγουν, αλλά η κατάσταση παραμένει η ίδια και η αδιαφορία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής ευδιάκριτη. 

Κάποια προσπάθεια εκ μέρους του μακαριστύ Αρχιεπισκόπου Ιακώβου για συνταξιοδότηση δεν τελεσφόρησε.

Ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος κ Σπυρίδων ο πλέον κατάλληλος για την Ομογένεια, δεν πρόλαβε τα υλοποιήσει τα σχέδιά του για την παιδεία, αντικαταστάθηκε. Την έδρα της Αρχιεπισκοπής ανέλαβε ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος  κ. Δημήτριος.  Όλοι πίστεψαν ότι είναι ο Θεόσταλτος Αρχιερέας, γιατί τα τελευταία χρόνια υπήρξαν προβλήματα.

Τα σχολεία προσπαθούν να κρατηθούν ανοιχτά, ο Διευθυντής Παιδείας εξαίρετος επιστήμων και άνθρωπος αείμνηστος κ. Χατζηεμμανουήλ και μετέπειτα ο Δρ. Κλαδόπουλος δεν κατάφεραν πολλά γιατί τα ενδιαφέροντα των υπευθύνων ήταν σε άλλους τομείς.

Με το πέρασμα των χρόνων τα σχολεία αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα. Η άρνηση της Αρχιεπισκοπής για οικονομική οδήγησε στην μετάλλαξη του Ημερήσιου Σχολείου «Σωτήριος Έλληνας» της κοινότητας της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μπρούκλιν σε Charter School (Hellenic Classic Charter School).

Ο νέος Διευθυντής στο Γραφείο Παιδείας δεν κατάφερε πολλά. Καμία μέριμνα για καλυτέρυση των καταστάσεων. Τα περισσότερα σχολεία άνοιξαν τις πόρτες σε αλλόφυλους αλλοεθνείς και αλλόθρησκους με την ελπίδα ότι θα έρουν καλύτερες μέρες.   

Δυστυχώς η κατάσταση χρόνο με το χρόνο χειροτέρευε από αδιαφορία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και είναι απορίας άξιον πως ένας διανοούμενος Ιεράρχης, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος, άφησε την Ελληνική Παιδεία στο έλεος του Θεού. Τα ημερήσια σχολεία άρχισαν το ένα μετό το άλλλο να κλείνουν και οι Αρμόδιοι της Αρχιεπισκοπής  να ισχυρίζονται ότι έμαθαν από τις εφημερίδες το κλείσιμο των σχολείων.

Έξι σχολεία έκλεισαν από τα δώδεκα που υπήρχαν στη Νέα Υόρκη μεσα σε λίγα χρόνια

Η ενθρόνιση του νέου Αρχιεπισκόπου προ πενταετίας αναπτέρωσε την ελπίδα για καλύτερες μέρες, άλλωστε και το όνομά του, Ελπιδοφόρος,  μας κάνει να ελπίζουμε. Από τα πρώτα του βήματα έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την Ελληνική Παιδεία.

Το Γραφείο Παιδείας αναδιοργανώνεται ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και απαιτήσεις των καιρών. Τον ίδιο χρόνο ορίζεται το πρώτο Συνέδριο που έλαβε μέρος στο σχολείο του Φλάσινγκ οπου παρακολούθησαν αρκετοί εκπαιδευτικοί από διαφορες περιοχές της χώρας Συζητήθηκαν πολλά εκπαιδευτικά θέματα.

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος ανακοίνωσε ότι κανένα σχολείο δεν πρόκειται να κλείσει και ότι θα ανοίγουμε σχολεία. Επίσης ανακοίνωσε την επανίδρυση του Ανωτάτου Συμβουλίου Ελληνικής Παιδείας καθώς και Ταμείο Παιδείας. Όλα αυτά με έκαναν να γράψω «Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου». Πολλά συντελέστηκαν στα χρόνια που πέρασαν, χρόνια δημιουργίας και προκοπής.

Στο ετήσιο Συνέδριο του Νοεμβρίου 2023, καινούρια έκπληξη μας επεφύλαξε ο Σεβασμιώτατος με την ανακοίνωσή του όπως παρακολούθησα το βίντεο του Συνεδρίου που μου έστειλε ο κ. Δημήτρης Τσάκας από τις «Αναμνήσεις». «ιδρύεται ταμείο συνταξιοδότησης για τους εκπαιδευτικούς». 

Ένα διδασκαλικό όνειρο πολλών δεκαετιών θα βοηθήσει και θα συνδράμει στην καλύτερη λειτουργία των σχολείων μας με προσοντούχους και ταλαντύχους εκπαιδευτικούς. Η γλώσσα, η Ορθόδοξη πίστη μας και ο Ελληνικός πολιτισμός εισέρχονται σε μια καινούρια εποχή με τη φροντίδα του Αρχιεπισκόπου μας κ. Ελπιδοφόρου, που έφερε την  ελπίδα που φώλιασε στις καρδιές μας.    

• Ο Δρ. Γεώργιος Μελικόκης είναι παιδαγωγός, μελος του Ανωτάτου Συμβουλίου Παιδείας και συνάμα αντιπρόεδρος Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών και Πολιτιστικών Συλλόγων ΗΠΑ