Της Σκεύης Σταύρου *
ΛΕΚΩΣΙΑ. Με σύνθημα «οφείλουμε να εκφράζουμε την αγάπη προς την πατρίδα έμπρακτα και με σύγχρονους τρόπους» πορεύεται στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές ο υποψήφιος με το Κίνημα Αφύπνιση 2020, Λεωνίδας Λοϊζίδης.
Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης θεατρικών και κινηματογραφικών έργων έχει προσφέρει επί σειράν ετών στην πατρίδα μέσα από την τέχνη του. Με τους Αλ Πατσίνο, Ίθαν Χοκ, Γκλεν Κλόουζ, Λόρα Λίνεϊ, να είναι κάποιοι από αυτούς που καταχειροκρότησαν τις παραστάσεις στην Αμερική.
Ο βραβευμένος από τον Δήμο της Νέας Υόρκης, το Αμερικανικό Κογκρέσο, και όχι μόνο, σκηνοθέτης Λεωνίδας Λοϊζίδης εδώ και περίπου δεκαπέντε χρόνια μεταδίδει τα μηνύματα των αρχαίων Ελλήνων τραγωδών με παραστάσεις τόσο σε σημαντικά θέατρα της Νέας Υόρκης, όσο και με περιοδείες στην Αμερική και στην Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, όμως, με ισχυρό πολιτικό αισθητήριο δηλώνει ενεργά «παρών» να συμβάλει αποτελεσματικά στα όσα βιώνει η Κύπρος. Το εθνικό πρόβλημα, η οικονομική κρίση και η κοινωνικοοικονομική επιβάρυνση που προκύπτει από την πανδημία, η μετανάστευση των νέων και η υπογεννητικότητα αποτελούν θέματα προτεραιότητάς του σε περίπτωση που εκλεγεί τον ερχόμενο Μάϊο.
Γιατί επιλέξατε να κατέλθετε στις βουλευτικές εκλογές με το Κίνημα Αφύπνιση 2020, το οποίο, ως γνωστόν, ίδρυσαν οι κάτοχοι αξιογράφων;
– Η εμπιστοσύνη είναι συνδετικός κρίκος μιας κοινωνίας. Αν δεν εμπιστευόμαστε τους τραπεζίτες μας για την εντιμότητά τους ή τις εποπτικές Αρχές, να πουν την αλήθεια και να στιγματίσουν τους ανέντιμους χρηματιστές, τότε οι αγορές θα «κατα- κουρεύουν». Αυτά ακούγονται γνώριμα μετά την οικονομική κρίση του 2013.
Το σύστημα δεν θα μπορούσε να επιβιώσει επί μακρόν με μια τέτοια κυνική συμπεριφορά. Η σύσταση του κινήματος αυτού προέκυψε από αυθόρμητες συνενώσεις των πολιτών.
Στο μεταίχμιο που βρισκόμαστε το ερώτημα δεν είναι αν θα πάω δεξιά ή αριστερά ή στο κέντρο. Το ζητούμενο είναι να πάμε μπροστά.
Μέχρις στιγμής το κίνημα «Αφύπνιση 2020» κατάφερε να ενοποιήσει κοινωνικές ομάδες σε αγώνα ενάντια σε ένα αναποτελεσματικό κατεστημένο.
– Γιατί οι πολίτες να εμπιστευτούν και να ψηφίσουν τον Λεωνίδα Λοϊζίδη;
– Μέσα από τη συζήτησή μας δεν προτείνω ένα ολοκληρωμένο σύστημα ηθικής. Κάποιες προσωπικές σκέψεις ελπίζω να προσφέρουν βάση για μια ωφέλιμη συζήτηση. Αγάπη για την πατρίδα.
Σίγουρα δεν είναι μια αφηρημένη έννοια που διδάσκεται στα σχολεία. Παλαιότερα το φώναζαν οι πολιτικοί από τα μπαλκόνια, σήμερα από τα παράθυρα των τηλεοράσεων.
Να σας πω από προσωπική εμπειρία ότι πατριωτισμός είναι η αυτοθυσία. Ήμουν 10 ετών όταν έβλεπα τον πατέρα μου να υπερασπίζεται τη δημοκρατία και να αντιστέκεται στους εισβολείς το 1974. Αν θέλουμε «με έργα και όχι με λόγια να τιμούμε τους ήρωές μας», όπως προκαλούσε ο Περικλής τους αρχαίους Αθηναίους, οφείλουμε να εκφράζουμε την αγάπη προς την πατρίδα έμπρακτα και με σύγχρονους τρόπους. Μετά λοιπόν τα τραγικά γεγονότα του 2013 και την κατάσταση της οικονομίας μας, μπορούμε άραγε να πούμε ότι τα πολιτικά κατεστημένα αμύνθηκαν περί πατρίς; Μαζί με το αίσθημα της αγάπης υπάρχει η συναίσθηση της ευθύνης.
Ένα υψηλό αίσθημα ευθύνης με ωθεί να βλέπω τις ευκαιρίες που εμφανίζονται ως καθήκον.
Υπευθυνότητα είναι να διερωτώμαι τι μπορώ να κάνω για το κοινωνικό σύνολο.
Κύριε Λοϊζίδη, εξετάζοντας τη διαδρομή σας ως επιτυχημένου σκηνοθέτη ανά τον κόσμο, αναρωτιέμαι πώς μπορείτε να συμβάλετε στην προώθηση του κοινού καλού, όταν δεν έχετε πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα.
– Κατ’ αρχάς αυτό που προσπάθησα να κρατήσω και να εξελίξω σε όλη την επαγγελματική μου πορεία είναι να διατηρήσω την ανεξαρτησία της σκέψης μου. Η απόστασή μου από κάθε ομάδα συμφερόντων ή πολιτικής παράταξης ενίσχυσαν την προσπάθειά μου.
Δεύτερον, από νεαρός έμαθα να εκφράζω τις απόψεις μου δημοσίως, ώστε να μπορούν να αναλογιστούν οι πολιτικοί και το εκλογικό σώμα.
Τρίτον, εκφράζοντας αυτές τις απόψεις τίμια και ανοιχτά, τις πλείστες φορές διατύπωνα ρητά αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται, αλλά δεν τολμούν να εκφράσουν δημοσίως.
Έτσι, παρουσιάζοντας τον εαυτό μου και απαντώντας στην πολύ εύστοχη ερώτηση, ο Λεωνίδας παρότι δεν ενεπλάκη προσωπικά στην πολιτική, εντούτοις εδώ και πολλές δεκαετίες διαβάζει και ενημερώνεται ανελλιπώς για τα όσα απασχολούν το τόπο σε κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό επίπεδο.
«Η Ύβρις επιφέρει Νέμεσιν»
Είστε ένα αγαπητό πρόσωπο, ιδιαίτερα στις μεγάλες πατρίδες. Ποια η εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό;
– Καθώς θαυμάζω τη σοφία των αρχαίων οφείλω να παραδεχτώ ότι βρισκόμαστε ενώπιον του παραδείγματος «η Ύβρις επιφέρει Νέμεσιν».
Οι επιτυχίες δεν πρέπει να μας κάνουν να λησμονούμε ή να υποτιμούμε μια σειρά από πρόσφατα σφάλματα, που διέσυραν ανεπανόρθωτα το κύρος της πατρίδας μας. Δίχως αμφιβολία, οι αντιπρόσωποί μας έσφαλαν. Συν τοις άλλοις δεν έχουν ποτέ την ταπεινοφροσύνη να πουν ότι έσφαλαν. Αρκούνται στα προεκλογικά τους φραστικά πυροτεχνήματα. Ντροπιασμένοι σήμερα οι Κύπριοι πολίτες έχουν πλέον αρκετό χρόνο για να σκεφτούν και να αποφασίσουν πως δεν είναι αυτή η Κύπρος που έμαθαν να πιστεύουν και την οποία εξακολουθούν να αγαπούν.
Τι έχετε να πείτε για τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους;
– Πρέπει να περάσουμε από την αδράνεια στη δράση. Ζούμε σε καιρούς επικίνδυνους. Τίποτε άλλο δεν θα φέρει αποτέλεσμα. Ο Θουκυδίδης διατύπωσε αυτήν την ιδέα στον Επιτάφιο: «Αμαθία μεν θράσος, λογισμός δε όκνον φέρει». Ως εκ τούτου το μόνο ερώτημα που τίθεται είναι: Πόσο ακόμα πόνο και πόση δυστυχία πρέπει να υπομείνουμε προτού φτάσουμε στη στιγμή των συμβιβασμών; Ποτέ άλλοτε δεν ήταν μεγαλύτερη η ανάγκη ύπαρξης ανδρών και γυναικών με όραμα. Έτσι, λοιπόν, καταλήγοντας, κρίνω αναγκαίο να ληφθούν κάποιες δύσκολες αποφάσεις.
Αν καταφέρετε και εκλεγείτε κ. Λοϊζίδη…
– Οι εκλεγμένοι που θα κληθούν να πάρουν αυτές τις αποφάσεις δεν πρέπει να στηρίζονται στη θεωρούμενη δημοτικότητά τους αλλά στις ίδιες τους τις πεποιθήσεις. Έτσι, ως χώρα μικρή που είμαστε, πρέπει να επιδεικνύουμε μεγάλη προσοχή σε αυτά που λέμε και κάνουμε.
«Εγκληματική η αποκαρδίωση του μυαλού των νέων»
Ποια η άποψή σας για τους νέους; Μπορείτε να τους εμπνεύσετε και να αλλάξετε αυτό το περιβάλλον απαξίωσης της πολιτικής;
– Οι νέοι άνθρωποι χάνονται για την πολιτική. Δεν εμπλέκονται. Άρα δεν εκφράζονται, άρα μπορεί και να μην ψηφίζουν καθόλου. Αντιμετωπίζουν την πολιτική και αυτούς που την εκπροσωπούν με περιφρόνηση κι αδιαφορία.
Αυτό συμβαίνει σε πολλούς νέους και θα έλεγα όχι μόνο νέους. Βλέπουμε άλλωστε αυτές τις μέρες και τις μαζικές διαμαρτυρίες.
Προσοχή, δεν μέμφομαι αυτήν τη συμπεριφορά. Απλώς τονίζω ότι εκείνοι που έχουν αναλάβει το καθήκον να τους αντιπροσωπεύσουν, έχουν «προδώσει» τις αξίες και τα ιδανικά των νέων μας.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι ο μεγαλύτερος χαμένος δεν είναι ο νέος που μηδενίζει πλέον τα πάντα, αλλά η ίδια η κοινωνία. Το να αποκαρδιώνεις το μυαλό ενός νέου, σκοτώνοντας τις δυνατότητές του, είναι για μένα περισσότερο από εγκληματικό. Ο μόνιμος άνεργος που οδηγείται σε πλήρη απώλεια του αυτοσεβασμού του. Και τονίζω ότι η κοινωνία μας δημιούργησε το μεγαλύτερο τμήμα των νέων που σήμερα καταφεύγουν από απόγνωση στις διαδηλώσεις. Για μένα, ως δημιουργό επί τριάντα χρόνια, δεν υπάρχει μεγαλύτερη αμαρτία από το να βλέπω, για παράδειγμα, να χάνονται τα ταλέντα των νέων.
Η αδιαφορία των νέων – η φάση επώασης όπως την χαρακτηρίζετε, πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;
– Η αλλαγή που χρειάζεται ο τόπος μας είναι επιτακτική. Και, μπαίνοντας στην πολιτική, προσδοκώ ότι, αν κάνω το χρέος μου καλά, θα αποχωρήσω στο τέλος της σταδιοδρομίας μάλλον πτωχός παρά πλούσιος.
Αυτό το στοιχείο στην κυπριακή κοινωνία αν παραβιαστεί, αμέσως το παρατηρητικό μάτι της νεολαίας θα το δει.
Άρα λέτε πως οι ηγεσίες δημιουργούν τις νέες εποχές και όχι το αντίστροφο.
– Οι μεγάλοι ηγέτες χαρακτηρίζουν πράγματι την απαρχή νέων εποχών. Πιστεύω επίσης ότι η χρονική συγκυρία είναι επίσης κρισιμότατη. Κατά τη γνώμη μου η απάντηση βρίσκεται στο μέσον. Δεν υπάρχουν ιδέες, γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες και αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει. Πριν από λίγες ημέρες, 1η του μήνα, γιορτάζαμε! Οφείλουμε στη μνήμη ανθρώπων τέτοιου αναστήματος να ξαναφτιάξουμε την πατρίδα μας! Και να προσπαθήσουμε να διακρίνουμε ποιοι ενδιαφέρονται για τις επόμενες γενιές και ποιοι για τις επόμενες εκλογές. Μόνο έτσι θα σταματήσει η φυγή – διαρροή νέων ανθρώπων στο εξωτερικό. Μόνο έτσι θα πείσουμε τους ταλαντούχους και επιτυχημένους ανθρώπους της διασποράς να επιστρέψουν στην πρώτη τους πατρίδα.
Απευθυνόμενος στους νέους μας τι έχετε να τους πείτε;
– Η αγορά εργασίας είναι σκληρή και ανταγωνιστική. Δεν επιβιώνουν πάντα οι καλύτεροι, αλλά οι πιο ανθεκτικοί. Να θυμάστε ότι, όταν τα πράγματα γίνονται ζόρικα… οι ζόρικοι συνεχίζουν.
Απευθύνομαι σήμερα σ’ εσάς με ένα ισχυρό μήνυμα: Τολμήστε! Διεκδικήστε με ήθος, θάρρος, παρρησία το προσωπικό σας μέλλον. Σας καλώ να δηλώσετε «παρών» στην προσωπική σας ιστορία για την ιστορία της χώρας.
«Θέλω την πατρίδα μου ελεύθερη!»
Ολοκληρώνοντας, αλλά και ενόψει της Άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό, δεν μπορώ να μη ρωτήσω τη θέση σας στο εθνικό μας ζήτημα….
Στα 57 μου χρόνια έχω να πω ότι, για να χτίσεις γέφυρες, χρειάζεσαι δυο πυλώνες. Γέφυρα με έναν πυλώνα ακροβατεί. Χωρίς τη γενέθλια γη των πατεράδων μας είναι αδύνατο να βρεις τον εαυτό σου και την ψυχή σου. Θα είμαστε πάντα χαμένοι. Κυνηγημένοι.
Τα σκληρά σύνορα όχι μόνο θα μας ταπεινώνουν διαχρονικά, αλλά κυρίως θα βάζουν σύνορα στο μυαλό και στη σκέψη μας.
Ως πολίτης οραματίζομαι ένα κράτος σταθερό, που θα εγγυάται πάνω απ’ όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη, όπως άλλωστε επιτάσσουν μέχρι σήμερα και όλα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Η στέρηση πρόσβασης στη γη των πατεράδων μας και των παππούδων μας αποτελεί παραβίαση του αναπόσπαστου θεμελίου της ανθρώπινης ύπαρξης. Από το 1974 μέχρι σήμερα υπάρχει κατάφωρη κατάχρηση και παραβίαση των δικαιωμάτων των Κύπριων πολιτών.
Στο ερώτημά σας, λοιπόν, η απάντησή μου είναι ότι θέλω την πατρίδα μου ελεύθερη.
- Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Σημερινή» της Κύπρου
