Συνεχίζουμε με τις Καρπαθιακές Προσωπογραφίες στην Αμερική.
Νίκος Ματσάκης (1914-2009)
Τον Απρίλιο του 1914, γεννήθηκε στο Canonsburg PA ο Νίκος Δημητρίου Ματσάκης, κι ήταν από τα πρώτα Καρπαθόπουλα που γεννήθηκαν στην Αμερική. Μόλις έγινε έξι χρονών ο πατέρας του τον έστειλε στην Κάρπαθο για να μάθει Ελληνικά στο σχολείο του χωριού. Αργότερα πήγε στην Κύπρο και συνέχισε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Παγκύπριο Γυμνάσιο όπου είχε συμμαθητή τον μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Μεταξύ τους αναπτύχθηκαν αισθήματα φιλίας και αλληλοεκτίμησης που είχαν καταλυτική σημασία στην μετέπειτα εθνική και φιλανθρωπική δράση του Νίκου Ματσάκη.
Μετά το πέρας των σπουδών του επανήλθε στην Αμερική και εγκαταστάθηκε στο St. Louis. Παράλληλα με την εργασία του, παρακολουθούσε μαθήματα Οδοντιατρικής, ενώ τ’ απογεύματα δίδασκε στο Ελληνικό σχολείο της πόλης. Με το τέλος των σπουδών του συνέπεσε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και επιστρατεύθηκε μαζί με 200 άλλους Καρπάθιους και εκατομμύρια Αμερικανούς. Υπηρέτησε στο Υγειονομικό σώμα της Αμερικανικής αεροπορίας μέχρι το τέλος του πολέμου και αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του ταγματάρχη.
Στην δεκαετία του 1950, όταν η Ελληνική κυβέρνηση έφερε το Κυπριακό στα Ηνωμένα Έθνη, ο Ματσάκης ίδρυσε την «Justice for Cyprus Committee of Greater Saint Louis» την οποία υπηρέτησε ως πρόεδρος πάνω από μισό αιώνα. Μετά την απόκτηση της ανεξαρτησίας της, η Κυπριακή κυβέρνηση διόρισε τον Ματσάκη επίτιμο πρόξενο της Κύπρου στο St. Louis. Υπό την ιδιότητα του προέδρου της Επιτροπής και του προξένου, όταν οι περιστάσεις το επέβαλλαν, επιδιδόταν σε συνεχή και επίμονο αγώνα, υπερασπιζόμενος τις ελληνικές θέσεις και τα αιτήματα της Μεγαλονήσου.
Βρισκόταν σε συνεχή επικοινωνία με τους ομοσπονδιακούς γερουσιαστές και βουλευτές του Missouri. Κάθε μήνα οι εφημερίδες του St. Louis δημοσίευαν άρθρα και επιστολές του Ματσάκη και με το μηνιαίο Δελτίο της «Justice for Cyprus …» ενημέρωνε Έλληνες και Αμερικάνους, κρατώντας επίκαιρο το θέμα της Κύπρου. Κάθε φορά που ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ή Έλληνας και Κύπριος υπουργός και πρεσβευτής περνούσαν από το St. Louis, ο Νίκος Ματσάκης φρόντιζε και οργάνωνε τιμητική εκδήλωση για να ακουστούν οι Ελληνικές θέσεις επί του Κυπριακού στο ευρύτερο αμερικανικό κοινό.
Το 1974, μετά την απόβαση του Αττίλα στην Κύπρο, εκτός από την πολιτική υποστήριξη, η Οργάνωση πρόσφερε ανεκτίμητη οικονομική και φιλανθρωπική βοήθεια στους δοκιμαζόμενους Κυπρίους. Σε εκατοντάδες ανέρχονται τα παιδιά που η Τουρκική εισβολή άφησε ορφανά και η «Justice for Cyprus …» τα υιοθέτησε.
Η εθνική δράση του Ματσάκη δεν περιορίστηκε στο Κυπριακό αλλά επεκτάθηκε και σε άλλα Εθνικά θέματα. Μαζί με την σύζυγο του χρηματοδότησαν την έδρα των Ελληνικών σπουδών στο Washington University του St. Louis. Το 1980, μεταξύ των 150 επιφανών ομογενών που κάλεσε ο πρόεδρος Carter στο Λευκό Οίκο για να συζητήσει θέματα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής που αφορούσαν στην Ελλάδα και στην Κύπρο ήταν ο Ματσάκης.
Στις 9 Μαρτίου 1991, το American Hellenic Institute τίμησε εξέχουσες προσωπικότητες της Αμερικής που βοήθησαν στην επίλυση Ελληνικών θεμάτων. Ανάμεσα στους γερουσιαστές Frank Feighan και George Gilman ήταν ο Νίκος Ματσάκης. Έτσι, αγωνιζόμενος, άφησε την τελευταία του πνοή το 2009.
Karpathian Personalities in America Nick Matsakis (1914-2009)
By Manolis Cassotis
We continue with the Karpathian Personalities in America.
Nick Matsakis (1914-2009)
In April 1914 Nick Dimitriou Matsakis was born in Canonsburg PA and was one of the first Karpathians born in America. As soon as he turned six, his father sent him to Karpathos to learn Greek at the village school. Later he went to Cyprus and continued his high school studies at the Pancyprian Gymnasium where he had the later Archbishop Makarios as a classmate. Feelings of friendship and mutual respect developed between them which were of catalytic importance in the later national and philanthropic activity of Nick Matsakis.
After completing his studies, he returned to America and settled in St. Louis. Alongside his work, he studied Dentistry, while in the afternoons he taught at the Greek church school in the city. WWII coincided with the end of his studies, and he was drafted along with 200 other Karpathians and millions of Americans. He served in the US Air Force Medical Corps until the end of the war and was discharged with the rank of major.
In the 1950s, when the Greek government brought the Cyprus issue to the United Nations, Matsakis founded the “Justice for Cyprus Committee of Greater Saint Louis” which he served as chairman for over half a century. After gaining independence, the Cypriot government appointed Matsakis honorary consul of Cyprus in St. Louis. In the capacity of the president of the “Justice for Cyprus …” and consul of Cyprus, when the circumstances required it, he engaged in a continuous and persistent struggle, defending the Greek positions and the demands of Cyprus.
He was in constant communication with Missouri’s federal senators and congressmen. Every month the newspapers of St. Louis published articles and letters by Matsakis and with its monthly Bulletin “Justice for Cyprus…” informed Greeks and Americans, keeping the issue of Cyprus current. Every time, when Archbishop Makarios or a Greek and Cypriot minister and ambassador passed through St. Louis, Matsakis took care of and organized an honorary event for the Greek positions on the Cyprus issue to be heard by the wider American public.
In 1974, after the landing of Attila in Cyprus, in addition to political support, the “Justice for Cyprus…” offered invaluable financial and philanthropic assistance to the trying Cypriots. There were thousands of children orphaned and displaced by the Turkish invasion and “Justice for Cyprus…” adopted hundreds of them.
Matsakis’ national action was not limited to the Cyprus issue but extended to other national issues as well. Together with his wife, they funded the chair of Greek studies at Washington University in St. Louis. In 1980, Matsakis was among the 150 prominent Greek Americans invited by President Carter to the White House to discuss issues of American foreign policy concerning Greece and Cyprus.
On March 9, 1991, the American Hellenic Institute honored prominent Americans who helped resolve Hellenic issues. Among Senators Frank Feighan and George Gilman was Nick Matsakis. Thus, contending, he left his last breath in 2009.
