Στις 4 Ιουλίου 1919 οι Ολυμπίτες του Yorkville OH ίδρυσαν ερανική επιτροπή με την επωνυμία «Αναγέννησις» με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για την ανέγερση σχολείου στην Όλυμπο και την οικοδόμηση του καμπαναριού της κεντρικής εκκλησίας του χωριού η «Κοίμηση της Θεοτόκου». Όπως συμπεραίνεται από σχετικό δημοσίευμα του 1946 στην Ατλαντίδα, το 1926 η επιτροπή οργανώθηκε σε σύλλογο με την ονομασία «Δήμητρα».
Βαλτιμόρη
Κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και αργότερα, άρχισαν να μετακινούνται οι Ολυμπίτες της Αμερικής από τις ανθρακοφόρες περιοχές της West Virginia, Pennsylvania, Ohio, Indiana και Kentucky προς τις μεγάλες πόλεις και ιδιαίτερα στην Βαλτιμόρη. Εκεί, το 1952, ιδρύθηκε Ολυμπίτικος σύλλογος με την ονομασία «Independent Order of Olympos Brotherhood of America Inc» από τους Γιώργο Β. Βασιλειάδη, Αντώνη Βασιλαράκη, Μιχάλη Καστελοριζιό, Νικόλαο Εμμ. Μαστρομανώλη, Εμμανουήλ Μηχανικό, Εμμανουήλ Μπαλασκά, Αντώνη Ι. Παραγιό, Μιχάλη Πρεάρη, Νικόλαο Σακελλάρη και Κοσμά Χατζηπαπά και εξελέγη το πρώτο ΔΣ με πρόεδρο τον Γεώργιο Β. Βασιλειάδη.
Από την αρχή η Αδελφότητα έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Όλυμπο βοηθώντας στην ανέγερση του Κοινοτικού Μεγάρου, την υδροδότηση του χωριού και τον εξοπλισμό του Σχολείου, του Ιατρείου και την αγορά κοινοτικού λεωφορείου. Επίσης βοήθησε οικονομικά τον Σύλλογο Ολυμπιτών Αττικής η «Δήμητρα» και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου στην Βαλτιμόρη. Όταν, πάλι, η πόλη της Βαλτιμόρης αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα, η Αδελφότητα βοήθησε οικονομικά ένα από τα σχολεία της στα οποία φοιτούσαν αρκετά Ολυμπιτάκια.
Το 1971 η Αδελφότητα απέκτησε λέσχη σε ιδιόκτητο κτήριο και αργότερα μεταστεγάστηκε σε μεγαλύτερο κτήριο το οποίο ξεπλήρωσε το 1978. Η Αδελφότητα έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα πολιτιστικά θέματα και πολλές φορές πήρε μέρος σε φεστιβάλ της Βαλτιμόρης θέλοντας να προβάλει τα ήθη και έθιμα της Ολύμπου στο ευρύτερο Αμερικανικό κοινό.
National Geographic
Η Κάρπαθος και ειδικά η Όλυμπος είναι από τις λίγες περιοχές της Ελλάδας που διατηρούν πολλά χαρακτηριστικά του αρχαίου Ελληνικού και Βυζαντινού πολιτισμού. Γι’ αυτό έγινε το αντικείμενο μελέτης, πολλών αρχαιολόγων, ιστορικών, λαογράφων, γλωσσολόγων, ανθρωπολόγων, κοινωνιολόγων, εθνογράφων και άλλων επιστημόνων που ασχολούνται με την διαμόρφωση του ανθρώπινου πολιτισμού δια μέσου των αιώνων. Τον Δεκέμβρη του 1983 το παγκοσμίου φήμης περιοδικό National Geographic δημοσίευσε πολυσέλιδο άρθρο της συμπατριώτισσας μας Μαρίας Νικολαΐδη που περιγράφει το Πάσχα και την διατήρηση πολλών Βυζαντινών εθίμων στην Όλυμπο.
Το ενδιαφέρον δεν περιορίστηκε μόνο στην Κάρπαθο, έφθασε και στην Αμερική, όπου στη Βαλτιμόρη βρίσκεται η ακμάζουσα Ολυμπίτικη παροικία που εκπροσωπεί ο εκεί Ολυμπίτικος σύλλογος. Έγινε αντικείμενο μελέτης Αμερικανών κοινωνιολόγων και έτυχε μεγάλης προβολής στο τύπο και στη τηλεόραση το «Ελληνικό χωριό στην καρδιά της Βαλτιμόρης».
Baltimore Museum
Από τις 30 Ιουνίου μέχρι τις 18 Αυγούστου 1985, το Μουσείο της Βαλτιμόρης, σε μια ολόκληρη πτέρυγα του, φιλοξένησε και πρόβαλε δείγματα Ολυμπίτικης τέχνης και πολιτιστικής παράδοσης. Η έκθεση ήταν το αποτέλεσμα μιας πολύχρονης δουλειάς του Δήμου της Βαλτιμόρης, με την συμμετοχή αμερικανικών πολιτιστικών οργανισμών. Η έκθεση ήταν γνωστή με τον τίτλο «Scattered in Foreign Lands, a Greek Village in Baltimore» (Σκόρπιοι σε ξένες χώρες, ένα Ελληνικό χωριό στην Βαλτιμόρη). Βέβαια η έκθεση δεν θα είχε τόση μεγάλη επιτυχία χωρίς την βοήθεια του Συλλόγου και ολόκληρης της Ολυμπίτικης παροικίας.
Τα εκθέματα διηγούνταν την ζωή των ανθρώπων της Ολύμπου στην Κάρπαθο και στην Βαλτιμόρη. Οι φωτογραφίες περιέγραφαν και ερμήνευαν την πολυδιάστατη Ολυμπίτικη παράδοση. Πολλά προσωπικά και οικιακά αντικείμενα των Ολυμπιτών της Βαλτιμόρης κατάλληλα οργανωμένα συνέκριναν την Ολυμπίτικη ζωή στην Κάρπαθο και πως είχε διατηρηθεί και προσαρμοσθεί στο περιβάλλον της Βαλτιμόρης. Το σπίτι, ο γάμος και το γλέντι στην Όλυμπο και στην Βαλτιμόρη ήταν μερικές από τις πιο αντιπροσωπευτικές δραστηριότητες των Ολυμπιτών που παρουσιάζονταν με ξεχωριστή προσοχή. Πολλά εκθέματα ερμηνεύονταν με άφθαστες μαντινάδες, που έδειχναν το ποιητικό και λαϊκό φιλοσοφικό ταλέντο των Ολυμπιτών.
Επίσκεψη
Η Καρπαθιακή Ομοσπονδία με την συνεργασία του συλλόγου Πηγαδιωτών ο «Ποσειδών» οργάνωσε επίσκεψη στο μουσείο της Βαλτιμόρης. Ενωρίς το πρωί, Σάββατο στις 20 Ιουλίου 1985, το λεωφορείο ξεκίνησε από το Brooklyn, σταμάτησε στο Elizabeth NJ και συνέχισε για την Βαλτιμόρη κατάμεστο από συμπατριώτες μας.
Η διαδρομή ήταν ευχάριστη, πολλές έφτιαξαν εύγεστα Καρπαθιακά ορεκτικά και με αναψυκτικά τα μοίρασαν στους εκδρομείς. Μετά από τρίωρη διαδρομή έφτασαν στο μουσείο της Βαλτιμόρη όπου τους περίμεναν εκπρόσωποι του συλλόγου και άλλοι Καρπάθιοι από την γύρω περιοχή.
Επί μια ώρα απολάμβαναν τα εκθέματα γεμάτα Καρπαθιακή τέχνη και νοσταλγία με ξεναγούς τη Μαρία Νικολαΐδη και Ellaine Eff. Στη συνέχεια το λεωφορείο τους μετέφερε στο Ολυμπίτικης ιδιοκτησίας Captains James Landing Restaurant, όπου το ζεύγος Νικολαΐδη τους πρόσφερε γεύμα που περιλάμβανε και τα φημισμένα καβούρια της Βαλτιμόρης. Το ταξίδι της επιστροφής ήτο γεμάτο ευθυμία όπου τραγουδήθηκαν πολλές αυτοσχέδιες μαντινάδες όπως οι ακόλουθες.
Θα μείνει αλησμόνητη, όλη η φιλοξενία,
που οι Ολυμπίτες δείξανε, στη ξένη πολιτεία.
Καρπάθιοι όλοι είμαστε, όπου και αν βρεθούμε,
ένα νησί λατρεύουμε, περίσσια αγαπούμε.
Πρόσφατα η Αδελφότητα γιόρτασε τα πενήντα χρόνια από της ιδρύσεως της, με την έκδοση καλλιτεχνικού λευκώματος με πλούσιο ιστορικό και λαογραφικό περιεχόμενο. Μέσα από τα σπλάχνα της Αδελφότητας γεννήθηκε και δρα στην Βαλτιμόρη και σύλλογος Νέων Ολυμπιτών.
Το 1975, ο Σύλλογος Ολυμπιτών με την συνεργασία των τοπικών Δωδεκανησιακών συλλόγων «Διαγόρας» Ροδίων και «Άγιος Ιωάννης» Χαλκιτών γιόρτασαν την 27η επέτειο της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με πολιτιστικό πρόγραμμα και κάθε χρόνο συμμετέχουν στην Εθνική παρέλαση. Επίσης ο Σύλλογος Ολυμπιτών Βαλτιμόρης συμμετέχει σε αρκετές κοινές πολιτιστικές εκδηλώσεις με τους Καρπαθιακούς συλλόγους στο New Jersey.
Νέα Υόρκη
Το 1964 στην Νέα Υόρκη, με πρωτοβουλία των Μιχάλη Καστελοριζιού, Κοσμά Παλαιού, Βασίλη Ν. Διακαντώνη, Γιώργου Κ. Παλαιού και Βασίλη Ν. Κοντονικόλα ιδρύθηκε η Αδελφότητα Ολυμπιτών «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος – Βρυκούς». Αργότερα μετονομάστηκε σε «Πρόοδος» και εξέλεξε το πρώτο ΔΣ με αξιωματούχους: πρόεδρος Μιχάλης Καστελοριζιός, γραμματέας Γιώργος Παλαιός και ταμίας Βασίλης Διακαντώνης. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα πολλαπλασιάστηκαν τα μέλη του Συλλόγου και άρχισε η οργάνωση χοροεσπερίδων και άλλων εκδηλώσεων για να φέρει πιο κοντά τους Ολυμπίτες της Νέας Υόρκης.
Στην ίδια περιφέρεια, το 1969, οι Ολυμπίτες του Διαφανίου ίδρυσαν την «Ζωοδόχος Πηγή», η οποία υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά σωματεία της Καρπαθιακής Ομοσπονδίας. Αργότερα, το 1973, οι δυο σύλλογοι ενώθηκαν με την επωνυμία «Σύλλογος Ολυμπιτών η Ζωοδόχος Πηγή Διαφανίου». Την ίδια εποχή οι Ολυμπίτες της Νέας Υόρκης άρχισαν να μετακομίζουν από το Brooklyn στην Jamaica, όπου μεταφέρθηκε η έδρα του Συλλόγου και απέκτησε λέσχη σε ιδιόκτητο κτήριο. Οι Ολυμπίτικοι σύλλογοι της Αμερικής συνεχίζουν την παράδοση των πρώτων ερανικών επιτροπών και βοηθούν την Όλυμπο και το Διαφάνι με έργα κοινής ωφέλειας.
Karpathian Societies in America – Olympos
By Manolis Cassotis
On July 4, 1919, the Olympitans of Yorkville OH established a fundraising committee called “Rebirth” to raise money for the construction of a school in Olympus and the construction of the bell tower of the village’s main church, “The Dormition”. As concluded from a relevant publication of 1946 in Atlantis, in 1926 the committee was organized into a society with the name “Demitra”.
Baltimore
During WWII and later, America’s Olympitans began to move from the coal-bearing regions of West Virginia, Pennsylvania, Ohio, Indiana, and Kentucky to the big cities, especially Baltimore. There, in 1952, an Olympitan society was founded under the name “Independent Order of Olympos Brotherhood of America Inc”, called “Dimitra”, by George V. Vassiliadis, Anthony Vassilarakis, Michael Kastellorizios, Nicholas Emm. Mastromanolis, Emmanuel Mehanikos, Emmanuel Balaskas, Anthny J. Paragios, Michael Prearis, Nicholas Sakellaris and Kosmas Hatzipapas and the first Board of Directors was elected with George V. Vassiliadis as president.
From the beginning, “Dimitra” showed a special interest in Olympos by helping to build the Community Hall, the water supply of the village and the equipment of the School, the Clinic and the purchase of a community bus. “Dimitra” also financially helped the Olympian Society of Attica and the church of Saint Nicholas in Baltimore. When, again, the city of Baltimore was facing financial problems, “Dimitra” financially helped one of its schools where several Olympitans children attended.
In 1971 the society acquired a clubhouse in a privately owned building and later moved to a larger building which was paid off in 1978. “Dimitra” took a special interest in cultural matters and many times took part in Baltimore festivals wanting to promote the morals and customs of Olympos to the wider American community.
National Geographic
Karpathos and especially Olympos is one of the few regions of Greece that preserves many characteristics of the ancient Greek and Byzantine civilization. That is why it became the object of study by many archaeologists, historians, folklorists, linguists, anthropologists, sociologists, ethnographers and other scientists who deal with the formation of human culture through the centuries. In December 1983, the world-renowned National Geographic magazine published a multi-page article by our compatriot Maria Nicolaidis describing Easter and the preservation of many Byzantine customs in Olympos.
The interest was not limited only to Karpathos, it also reached America, where in Baltimore there is a thriving Olympitan community represented by the society “Dimitra”. The “Greek village in the heart of Baltimore” became the subject of a study by American sociologists and received great publicity in the press and on television.
Baltimore Museum
From June 30 to August 18, 1985, the Baltimore Museum, in an entire wing, hosted and displayed samples of Olympos art and cultural tradition. The exhibition was the result of many years of work by the City of Baltimore, with the participation of American cultural organizations. The exhibition was known by the title “Scattered in Foreign Lands, a Greek Village in Baltimore”. Of course, the exhibition would not have been such a great success without the help of “Dimitra” and the entire Olympian community.
The exhibits told the life of the people of Olympos in Karpathos and in Baltimore. The photographs described and interpreted the multidimensional Olympian tradition. Many personal and household items of Baltimore Olympians properly organized compared Olympian life in Karpathos and how it had been preserved and adapted to the Baltimore environment. Home, marriage and feasting in Olympos and Baltimore were some of the most representative activities of the Olympians which were presented with special attention. Many exhibits were interpreted with unfathomable “mandinades”, showing the poetic and popular philosophical talent of the Olympians.
Visit
The Karpathian Federation with the cooperation of the Pygaditan society “Poseidon” organized a visit to the Baltimore museum. Early in the morning, Saturday July 20, 1985, the bus left Brooklyn, stopped in Elizabeth NJ and continued to Baltimore packed with Karpathians.
The trip was pleasant, many women made delicious Karpathian appetizers and with refreshments distributed to the travelers. After a three-hour drive they arrived at the Baltimore museum where representatives of “Dimitra” and other Karpathians from the surrounding area were waiting for them.
For an hour they enjoyed the exhibits full of Karpathian art and nostalgia with guides Maria Nikolaidis and Ellaine Eff. The bus then took them to the Olympian-owned Captains James Landing Restaurant, where the Nicolaidis treated them to a meal that included the famous Baltimore crabs. The return journey was full of merriment where many improvised “mandinades” were sung such as the following (in free translation).
It will be unforgettable, all hospitality,
which the Olympians showed, in a faraway state.
We are all Karpathians, wherever we are,
an island we adore, and love too much.
Recently, “Dimitra” celebrated the fiftieth anniversary of its foundation, with the publication of an artistic album with rich historical and folkloric content. From “Dimitra” was born and operates in Baltimore and the Youth Olympians Society.
In 1975, “Dimitra” with the cooperation of the local Dodecanese societies “Diagoras” of Rhodes and “Saint John” of Halkians celebrated the 27th anniversary of the Integration of the Dodecanese with a cultural program and every year they participate in the National parade. Also, “Dimitra” participates in several joint cultural events with the Karpathian societies in New Jersey.
New York
In 1964 in New York, on the initiative of Michael Kastelorizios, Kosmas Palaios, Vassilis N. Diakantonis, George K. Palaios and Vassilis N. Kontonikolas, the society of Olympians “Saint John Prodromos of Vrykous” was founded. It was later renamed “Progress” and elected the first Board of Directors with officials: president Michael Kastelorizios, secretary George Palaios and treasurer Vassilis Diakantonis. Within a short period of time, the members of the society multiplied and with dances and other events began to bring closer the Olympians of New York.
In the same region, in 1969, the Olympians of Diafani founded “Zoodochos Pigi”, which was one of the founding associations of the Karpathian Federation. Later, in 1973, the two societies were united under the name “Olympian Association Zoodochos Pigi of Diafani”. At the same time the Olympians of New York began to move from Brooklyn to Jamaica, where the headquarters of the Association moved and acquired a clubhouse in a privately owned building. The Olympian societies of America continue the tradition of the first fundraising committees started and continue to assist Olympos and Diafani with community service projects.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ.
