Με το παρόν 10ο δημοσίευμα συνεχίζουμε με Καρπαθιακά δίστιχα που το πέρασμα του χρόνου δεν τα απαλείφει και διατηρούνται ζωντανά.
“Μῆνιν ἄειδε θεὰ …”
Με το «Μῆνιν ἄειδε θεά …» αρχίζει η Ιλιάδα όπου ο αοιδός υμνεί τον θυμό του Αχιλλέα. Ο θυμός ή η «μάνητα», όπως την μεταφράζει ο Καζαντζακης, δεν λείπει και από τα παραδοσιακά τραγούδια της Καρπάθου.
Κάποτε σ’ ένα χωριό της Καρπάθου είχε δημιουργηθεί διένεξη μεταξύ δυο οικογενειών που δεν έλεγε να ξεχαστεί. Αλλά μετά από 20 χρόνια γινόταν συγγενικός γάμος και των δυο οικογενειών που, παρά τον θυμό, έπρεπε να παρευρεθούν και οι δύο οικογένειες.
Είχε τελειώσει η στέψη και οι καλεσμένοι πήγαν στην αυλή της εκκλησία όπου τους προσφέρθηκε το γαμήλιο φαγητό και ακολούθησε το καθιερωμένο «καθιστό γλέντι», και προτού αρχίσει ο χορός τραγουδιστήκαν παραδοσιακές μαντινάδες.
Κάποιος από τη μεριά της μιας οικογένειας, επηρεασμένος και από τον «άκρατο οίνο», θυμήθηκε παλιές «μάνητες» και διαφορές, και σε μια μαντινάδα αναφέρθηκε στις διχόνοιες που χώριζαν τις δυο οικογένειες, και πήρε ως απάντηση την ακόλουθη μαντινάδα από κάποιο πιο ψύχραιμο από την μεριά της άλλης οικογένειας:
Γιατί τι τη ξύνεις την πληγή, που να κλειστεί δεν λέει,
κι’ αντί για λάδι ρίχνεις της, αλάτι και την καίει.
Δέκα χρόνια πήρε να τελειώσει ο Τρωϊκός πόλεμος με πολλούς νεκρούς και από τις δυο μεριές, αλλά χρειάστηκε μια εύστοχη μαντινάδα για να τελειώσει ο θυμός και η διχόνοια μεταξύ των δυο οικογενειών που κράτησε 20 χρόνια.
Traditional Karpathian couplets – 10th
By Manolis Cassotis
With this 10th publication we continue with Karpathian couplets that the passage of time does not erase and are kept alive.
“Goddess, sing the anger …”
With the “Goddess, sing the anger …” begins the Iliad where “aoidos” (classical Greek singer) praises the anger of Achilles. Anger or “manita”, as Kazantzakis translates it, is not missing from the traditional songs of Karpathos.
Upon a time in a village of Karpathos there was a conflict between two families that did not want to be forgotten. But after 20 years there was a relatives wedding of both families, where, despite their anger, both families had to attend.
The marriage ceremony was over, and the guests went to the churchyard where they were served the wedding food followed by the customary ‘seated feast’, during which traditional couplets were sung before the dancing began.
Someone from the side of one of the families, remembering the old differences and influenced by the “unbridled wine”, sang a couplet referring to the discord that separated the two families. But as a response, he received the following couplet from someone cooler from the side of the other family (in free translation):
Why are you scratching the wound, which won’t to close,
and instead of oil you pour salt on it, and it burns.
It took ten years for the Trojan War to end with many dead from both sides, but it took a well-timed couplet to end the anger and discord between the two families that had lasted for 20 years.
