Ήταν μια τυπική μέρα τον Νοεμβρίου του 2000, με ισχυρούς ανέμους και δυνατή βροχή στο λιμάνι της Βόρειας Γερμανίας Μπρέμερχαφεν, όταν έπεσε αυθόρμητα η ιδέα της δημιουργίας ενός νέου τύπου πολυχώρου με θέμα το κλίμα και τον καιρό. «Όταν διαπιστώσαμε με έκπληξη ότι κανένας στον κόσμο δεν είχε ακόμη ασχοληθεί με τα θέματα του κλίματος και του καιρού ως ένα βιωματικό κόσμο γνώσης και εμπειρίας, ο δρόμος ήταν ανοιχτός για την δημιουργία του. Έτσι γεννήθηκε το “ Σπίτι του Κλίματος” («Κlimahaus»)», θυμάται ο Δρ. Κάρλο Πέτρι, ο πατέρας της ιδέας.
Εννιά xρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 2009, ολοκληρωνόταν ο πρώτος πολυχώρος γνώσης και εμπειρίας στον κόσμο αφιερωμένος σε ένα τόσο περίπλοκο θέμα όπως το κλίμα. Έκτοτε έχει καθιερωθεί ως νέο σήμα κατατεθέν της πόλης με την εντυπωσιακή φουτουριστική αρχιτεκτονική του και αποτελεί πόλο έλξης αφού έχει υποδεχθεί 5,5 εκατ. επισκέπτες. Μόνο το 2019, δηλαδή πριν τον κορονοϊό, αριθμούσαν περί το μισό εκατομμύριο, ενώ σχεδόν το 100% των επισκεπτών το συνιστούν σε άλλους.
«Καταλήξαμε στα θέματα του κλίματος και του καιρού διότι είναι σημαντικά για όλους. Στόχος μας ήταν όμως να αναπτύξουμε ένα εντελώς νέο χώρο αναψυχής και επιμόρφωσης που δεν υπάρχει σε καμία άλλη πόλη-λιμάνι, αλλά που να ταιριάζει και στην έδρα ενός από τα κορυφαία διεθνώς κέντρα έρευνας για το κλίμα, το φημισμένο “ Ινστιτούτο Πολικών και Θαλάσσιων Ερευνών Άλφρεντ Βέγκενερ”, με το οποίο πλέον συνεργαζόμαστε, όπως επίσης με το Ινστιτούτο Μετεωρολογίας Μαξ-Πλανκ και την Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία», έχει πει ο Δρ. Κάρλο Πέτρι.
«Η κλιματική αλλαγή είναι ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα της κοινωνία μας σήμερα. Τα μέσα ενημέρωσης αναφέρονται καθημερινά τις επιπτώσεις της. Νέα κινήματα, όπως το “ Fridays For Future“ , τροφοδοτούν τις σχετικές συζητήσεις. Η πλημμυρίδα των επιστημονικών πληροφοριών είναι τόσο μεγάλη ώστε οι απλοί πολίτες αδυνατούν να τις επεξεργαστούν. Με εύκολα κατανοητές, συναρπαστικά παρουσιασμένες και επιστημονικά έγκυρες πληροφορίες, θέλουμε αφενός να προσφέρουμε μια συναρπαστική εμπειρία που δεν θα ξεχάσουν σύντομα, αφετέρου, αποσκοπούμε στο να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες ότι η κλιματική αλλαγή είναι μία από τις μεγαλύτερες πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις παγκοσμίως. Στόχος μας είναι να ενδιαφερθούν οι επισκέπτες για το θέμα του κλίματος, να τους δείξουμε πόσο όμορφος είναι ο πλανήτης μας και πόσο αξίζει προστασίας. Θέλουμε συνεχώς να εντυπωσιάζουμε τους επισκέπτες, να κινήσουμε την περιέργειά τους και να μεταδώσουμε στον επισκέπτη το μήνυμα ότι όλοι μπορούν να συμβάλουν στην προστασία του κλίματος -χωρίς να κουνάμε το δάχτυλο», τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος του «Klimahaus» Άρνε Ντούνκερ.
Πράγματι, μέσα σε 11.500 τ.μ. παρουσιάζεται εύληπτα και βιώνεται από τους επισκέπτες η κλιματική αλλαγή μέσω μιας παγκόσμιας περιήγησης στο γεωγραφικό μήκος 8 ° Ανατολικά -που βρίσκεται το Μπρέμερχαφεν- σε πολλούς διαδραστικούς σταθμούς. Το «Σπίτι του Κλίματος» στέλνει τους επισκέπτες του σε ένα ταξίδι σε όλο τον κόσμο μέσα από τις κλιματικές ζώνες, εξηγεί την κλιματική αλλαγή και δίνει συμβουλές για την προστασία του κλίματος. Το ασυνήθιστο διαδραστικό ταξίδι ξεκινά με μια οικογένεια ορεσίβιων αγροτών στο Ίσενταλ της «Ελβετίας», όπου υψώνεται ένας ορεινός όγκος παγετώνα, ο οποίος ενδεχομένως να λιώσει. Στον σταθμό Σαρδηνία, οι επισκέπτες μπορούν να συνειδητοποιήσουν την δύναμή τους και να προστατεύσουν το κλίμα αλλάζοντας την γενική καιρική κατάσταση στην Ευρώπη και έτσι να δημιουργήσουν ζέστη, βροχή ή αέρα στις παρακείμενες εκθεσιακές αίθουσες. Στον ταξιδιωτικό σταθμό «Νίγηρας» βιώνουν το πραγματικό κλίμα ερήμου στη ζώνη του Σαχέλ, ενώ η τροπική ζέστη καλωσορίζει τους επισκέπτες στον σταθμό «Καμερούν», όπου οι ιδιαίτερα θαρραλέοι περιφέρονται στο τροπικό δάσος της Δυτικής Αφρικής τη νύχτα με τις συναρπαστικές εξωτικές μυρωδιές και τους πρωτόγνωρους ήχους. Οι πάγοι της Ανταρκτικής προσφέρουν όμως στους επισκέπτες και λίγη δροσιά. «Αυτό το ταξίδι καθιστά εντυπωσιακά σαφές πώς οι ζωές των ανθρώπων στον πλανήτη μας επηρεάζονται από το κλίμα, αλλά δείχνει επίσης και μπροστά σε ποιες αλλαγές βρισκόμαστε», εξηγεί ο Άρνε Ντούνκερ
Εκτός από το τμήμα «Ταξίδι», και άλλοι εξαιρετικά ενδιαφέροντες χώροι περιμένουν τους επισκέπτες του Klimahaus: οι «Προοπτικές» απεικονίζουν την αλληλεπίδραση ανθρώπου, γης και κλίματος και παρέχουν επίσης πληροφορίες για τις μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Οι «Προοπτικές» παρουσιάζουν το έργο των ερευνητών για το κλίμα και τα αποτελέσματά τους, αλλά και εξηγούν γιατί είναι τόσο δύσκολη η ακριβής αξιολόγηση γεγονότων του παρελθόντος και του μέλλοντος. Ο χώρος αυτός δείχνει με εντυπωσιακό τρόπο ποιες αλλαγές αναμένονται μέχρι το 2050 ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Το «Offshore Center», τo Υπεράκτιο Κέντρο, συνδυάζει πέντε τομείς, ο καθένας εκ των οποίων καλύπτει με ελκυστικό και ενημερωτικό τρόπο μια πτυχή της διαδικασίας δημιουργίας αιολικών πάρκων. Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον σημείο του είναι η δυνατότητα εικονικής πτήσης των επισκεπτών με έναν προσομοιωτή ελικοπτέρου πάνω από τη θάλασσα για να δουν τα μεγάλα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Το Offshore Center υλοποιήθηκε με την υποστήριξη μεταξύ άλλων της βιομηχανίας αιολικής ενέργειας, του κρατιδίου της Βρέμης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στη «Σχολή μαγειρικής FRoSTA» μικροί και μεγάλοι επισκέπτες μαθαίνουν τις αλληλεπιδράσεις κλίματος και τροφίμων, την σχέση των διατροφικών μας συνηθειών με την προστασία του κλίματος και παίρνουν μια γεύση για πιο βιώσιμη και φιλική προς το κλίμα διατροφή με έναν συναρπαστικό και διασκεδαστικό τρόπο.
Στο «Klimahaus», οι μαθητές μπορούν να ασχοληθούν με διάφορες πτυχές του κλίματος και της βιωσιμότητας με εύκολα κατανοητό τρόπο. Στόχος του εκπαιδευτικού έργου είναι η προώθηση της βιώσιμης σκέψης και δράσης, αφού ειδικά οι νέοι θα πρέπει να ενημερωθούν για το ζήτημα του κλίματος και τις επιπτώσεις των δικών τους ενεργειών στις μελλοντικές γενιές ή στη ζωή άλλων περιοχών του κόσμου. Στον πιο πρόσφατο καινοτόμο εκθεσιακό χώρο, το «World Future Lab», οι μικροί επισκέπτες μαθαίνουν πώς οι άνθρωποι και το κλίμα αλληλοεπηρεάζονται και πώς μπορούν να κάνουν κάτι για να το προστατεύσουν. Όλη η περιοχή έχει σχεδιαστεί ως ένα παιχνίδι το οποίο μπορεί να παιχτεί σε ομάδες ή μεμονωμένα. Κάθε απόφαση του παιχνιδιού επηρεάζει το παγκόσμιο κλίμα. Για παράδειγμα, εάν κάποιο νησί θα βυθιστεί ή αν κάποιο τροπικό δάσος θα σωθεί. Με τον παιγνιώδη χαρακτήρα του, το «World Future Lab» συμπληρώνει την αντίληψη του «Klimahaus» και ως εξωσχολικού χώρου μάθησης. Το «World Future Lab» αναδείχτηκε μάλιστα το 2018 νικητής σε σχετικό διαγωνισμό της Γερμανίας μεταξύ 1.500 άλλων υποψηφίων ιδεών.
To ίδιο το «Klimahaus» αναγνωρίστηκε το 2012 από τον ΟΗΕ ως πρωτοπόρο σε θέματα «Εκπαίδευσης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη», το 2016 βραβεύθηκε από την UNESCO ως τόπος μάθησης της υψηλότερης κατηγορίας του Παγκόσμιου Προγράμματος Δράσης «Εκπαίδευση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη», το 2018 από την αντίστοιχη γερμανική επιτροπή της UNESCO και το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας. Το 2021 έλαβε το εθνικό βραβείο για για την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος της UNESCO «BNE 2030» (Εκπλήρωση των παγκόσμιων στόχων βιωσιμότητας έως το 2030).
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Αντώνης Πολυχρονάκης
