Γράφει ο Φώτιος Καλιαμπάκος
Στα μέσα Ιανουαρίου, λίγες μέρες μετά την εμφάνιση της Φιλαρμονικής στο Carnegie Hall, πραγματοποιήθηκε και η πρώτη συναυλία για νεαρούς μουσικόφιλους, μια παράδοση η οποία πάει πίσω στη δεκαετία του 1960 και τον Leonard Bernstein. Η πρώτη συναυλία της σειράς με τον χαρακτηριστικό τίτλο “The orchestra will not be televised”, αν και στην αίθουσα υπήρχε εμφανώς εξοπλισμός μαγνητοσκόπησης! Η πρώτη συναυλία της σειράς ήταν αρχικά προγραμματισμένη για το Νοέμβριο αλλά δεν πραγματοποιήθηκε λόγω της πανδημίας.
Η συναυλία του Σαββάτου 15 Ιανουρίου συνέπεσε με τα γενέθλια του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (και την ομώνυμη αργία της Δευτέρας 17 του μηνός) και ήταν αφιερωμένη στην προσπάθεια καταπολέμησης των φυλετικών και κάθε μορφής διακρίσεων. Με τη Φιλαρμονική για την επιλογή του προγράμματος συνέπραξαν το National Black Theatre με τον καλλιτεχνικό του διευθυντή Jonathan McCrory να έχει το ρόλο του παρουσιαστή-αφηγητή, ενώ επί σκηνής το Harlem Quartet, ενώ στο πόντιουμ αλλά και αφηγητής ο αρχιμουσικός και παιδαγωγός Thomas Wilkins.
Η συναυλία ξεκίνησε με το απόσπασμα “Decision and March” από τις «Παραλλαγές Montgomery” της Margaret Allison Bonds (1913-1972) η οποία εμπνεύστηκε το έργο από μια από τις πρώτες και μια από τις πιο εμβληματικές πράξης αντίστασης του Martin Luther King, το μποϋκοτάζ των λεωφορείων της πόλης Montgomery της Alabama, όταν υπό την ηγεσία του King οι μαύροι κάτοικοι της πόλης προτίμησαν για πάνω από ένα χρόνο να περπατούν προς και από τις δουλειές τους, μετά τη σύλληψη της Αφροαμερικανής Rosa Parks, (η οποία αργότερα ονομάστηκε η «Πρώτη Κυρία των πολιτικών δικαιωμάτων» και «Μητέρα του κινήματος της Ελευθερίας») την 1η Δεκεμβρίου του 1955, επειδή αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση της σε έναν λευκό στο λεωφορείο, όπως τότε όριζαν οι ρατσιστικοί κανονισμοί. Το μποϋκοτάζ έληξε μετά από 13 ολόκληρους μήνες με τη νίκη, μία από τις πρώτες και αποφασιστικές νίκες, της Κίνησης των Πολιτικών Δικαιωμάτων και ανέδειξε τον Κινγκ σε ηγέτη της. Ο Αρχιμουσικός τόνισε τη δύναμη του ρυθμού, του σώματος, ακόμα και ης αναπνοής του ανθρώπινου σώματος, αφού αυτή η συμβολική αλλά ουσιαστική πράξη αντίστασης βασίστηκε στην πορεία-περπάτημα, και τη σχέση όλων αυτών με τη μουσική στην εισαγωγή του κομματιού, το οποίο, χαρακτηριστικό και αυτό για την αφροαμερικανική κοινότητα της εποχής, είναι εμπνευσμένο από το spiritual τραγούδι: “I Want Jesus to Walk with Me”.
Ακολούθησαν επιλογές από το Urban Legends (2012) του Michael Abels (gen. 1962) με τη σύμπραξη του Harlem Quartet. Το έργο με στοιχεία μεταξύ άλλων από το χιπ-χοπ, τη Τζαζ κα., είναι και αυτό εμπνευσμένο από την ίδια θεματική με την ταινία-θρίλερ του 2007: “Get out”, να αποτελεί την αρχική πηγή έμπνευσης.
Το τρίλεπτο έργο “Restless Ocean” της Anna Clyne (γεν. 1980) αφορά μια άλλη κατηγορία διακρίσεων αυτή εναντίον των γυναικών και είναι εμπνευσμένο από το ποίημα: “A Woman Speaks” της Audre Lorde.
Παίζει και … Disco!
Ακολούθησε η εμφάνιση της καλλιτέχνιδας, μεταξύ άλλων της Χιπ-Χοπ Sheikia “Purple Haze” Norris, η οποία θέλησε να αναφερθεί στις απαρχές αυτού του είδους της μουσικής, όταν η επιρροή της Disco ήταν αποφασιστικής σημασίας, έτσι η Φιλαρμονική ξεκίνησε να παίζει σε μια εντυπωσιακή επίδοση ένα ενορχηστρωμένο για κλασσική ορχήστρα, με την προσθήκη κάποιων οργάνων ένα κομμάτι της Disco, το οποίο ενθουσίασε το κοινό. Το γραμμένο γι’ αυτό το σκοπό έργο ήταν το: “The Origins of Hipo-Hop: A YPC Demontrations” της Will Healy, (2022, World Premiere). Με τη βοήθεια του μαέστρου και τα γκρουπ των οργάνων να παίζουν ξεχωριστά κάποια κομμάτια της μουσικής δόθηκε η ευκαιρία στην αφηγήτρια πρώτα να εξηγήσει κάποιες διαστάσεις αυτής της μουσικής και έπειτα να μας οδηγήσει στο Χιπ-Χοπ ξεκινώντας να τραγουδά με τον οικείο πια τρόπο.
Πολύ νεαροί συνθέτες – Very Young Composers
Ακολουθώντας την παράδοση που θέλει τη Φιλαρμονική τα τελευταία χρόνια στις συναυλίες για παιδιά (ενίοτε όμως και στις κανονικές) να παρουσιάζει έργα από παιδιά-συνθέτες στα πλαίσια ενός πολύ ξεχωριστού προγράμματος, ο λόγος δόθηκε σε δύο νεαρούς μουσικούς, με την επιλογή αυτή τη φορά να συνδέεται και πάλι με το θέμα των διακρίσεων και την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο.
Πρώτη στο βάθρο της ορχήστρας ανέβηκε η, γεννημένη το 2007 (!), Melody Zhang για να προλογίσει το έργο της “Opalescent”, το οποίο αφορά τις διακρίσεις εναντίων επιλογών που σχετίζονται με τις έμφυλες ταυτότητες και γράφτηκε σύμφωνα με τη νεαρή συνθέτη την εποχή κατά την οποία, προτού ακόμα αναζητήσει την κοινωνική αποδοχή των επιλογών της, η νεαρή συνθέτης έπρεπε, κατά τα λεγόμενά της να αποδεχθεί η ίδια πρώτα τον εαυτό της. Το έργο αφιερώθηκε από τη συνθέτη στην ΛΟΑΤΚΙ (LGBTQI) κοινότητα με ευγνωμοσύνη όπως είπε την αποδέχτηκε, προτού η ίδια ήταν σε θέση να αποδεχτεί τον εαυτό της.
Το πρώτο χρώμα αυτού του μουσικού πρίσματος ήταν το Γκρι, το οποίο συμβόλιζε τη μη-αποδοχή, την καταπίεση και τις διακρίσεις εναντίον αυτών των ατόμων στο παρελθόν καθώς και τη «σιωπή» γύρω από αυτά τα θέματα. Ακολουθούσε το Μπλε από τα χάλκινα πνευστά το οποίο εκπέμπει κατά τη συνθέτη το μήνυμα της αποδοχής, το Πορτοκαλί από όλη την ορχήστρα που το αναπτύσσει και το ροζ που του δίνει τη μορφή του. Η ιδέα της συνθέτη είναι ότι κανένα χρώμα δεν επικρατεί πλήρως αλλά η διάδραση και διαπάλη των χρωμάτων καλύπτει εν μέρει το ζοφερό Γκρι, κάτι που νεαρή συνθέτης ελπίζει να συμβεί περισσότερο στο μέλλον.
Χωρίς ειδικές αναφορές σε συγκεκριμένες ομάδες το έργο του, γεννημένου το 2004, Alexander Rotschild Douaihy με τον τίτλο: “A Human Rapsody”, εκφράζει την ελπίδα του συνθέτη για έναν καλύτερο κόσμο, στον οποίο εκτός από τη συναδέλφωση των ανθρώπων θα επικρατήσει και ο σεβασμός για τη φύση που μας περιβάλλει.
Έχοντας γεννηθεί την εποχή έξαρσης των φυλετικών διακρίσεων την ελπίδα ότι η νέα γενιά θα δημιουργήσει έναν καλύτερο κόσμο εξέφρασε και ο Thomas Wilkins κλείνοντας τη συναυλία με το γραμμένο το 2021 με σαφείς αναφορές στην παρούσα κρίση έργο της Valerie Coleman: “Fanfare for Uncommon Times”.
Οι ασυνήθιστοι καιροί συνέβαλαν στον να ματαιωθούν για τη φετινή σαιζόν οι συναυλίες για τις ακόμα μικρότερες ηλικίες (2-5), τα “Very Young People’s Concerts”, τα οποία φέτος συμπληρώνουν 25 χρόνια από την θεσμοθέτησή τους. Σε κάθε περίπτωση η επόμενη συναυλία της σειράς “Young People’s Concerts” με τον τίτλο: «Youth as Creator» θα πραγματοποιηθεί εκτός απροόπτου στην καθιερωμένη για αυτές τις συναυλίες ώρα, στις 2 μετά το μεσημέρι του Σαββάτου 5 Μαρτίου, ενώ η τελευταία της σειράς για φέτος με τίτλο: “One Planet” στις 14 Μαΐου.
