ΑΘΗΝΑ. (ΑΠΕ – ΜΠΕ) Τρία βιβλία τα οποία εστιάζουν την προσοχή τους σε ζητήματα της σύγχρονης, της νεότερης και της μεσαιωνικής πολιτικής ιστορίας κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Λειμών, και τα τρία παραγωγής της χρονιάς που μόλις αφήσαμε πίσω μας. Το πιο πρόσφατο τιτλοφορείται «Ο Βενιζέλος μετά την πτώση του» και η επιμέλεια ανήκει στη Θεώνη Ζερβού, η οποία συγκεντρώνει κείμενα του Σπύρου Σίμου, εκδότη της εφημερίδας «Πατρίς», που παρακολουθούσε από κοντά τον Βενιζέλο, καταγράφοντας τις ενέργειες και την αγωνία του για «το έργο μας», όπως αποκαλούσε την Συνθήκη των Σεβρών.
Ένα σημαντικό τεκμήριο το οποίο φιλοξενείται στην πολυσέλιδη έκδοση είναι η επτάωρη ιστορική ομιλία του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Βουλή στις 13 Αυγούστου 1917, που διαφωτίζει την περίοδο 1914-1917. «Καταλείπων την αρχήν και την πολιτικήν σκηνήν, επιθυμώ να απευθυνθώ προς τον Ελληνικόν λαόν και προς το κόμμα των Φιλελευθέρων. Προς μεν τον Ελληνικόν λαόν δια να τον βεβαιώσω ότι ουδεμίαν πικρίαν δοκιμάζω δια την ψήφον της Κυριακής, πιστεύων ότι ουδείς άλλος λαός θα ηνείχετο όπως επί διετίαν από της ανακωχής και της ουσιαστικής τερματίσεως του πολέμου, παραμένη επιστρατευμένος, όπως συνέβη δια τον Ελληνικόν λαόν. Προς δε τους φίλους μου δια να ζητήσω παρ’ αυτών όπως -μνήμονες των αρχών, αίτινες ενέπνευσαν το κόμμα των Φιλελευθέρων δια μεν την εξωτερικήν πολιτικήν καθ’ όλον το από συστάσεώς του διάστημα, δια δε την εσωτερικήν κατά το από 1910-1915 κυρίως διάστημα- μη παύσουν να υποτάσσουν το συμφέρον του κόμματος εις το συμφέρον του Κράτους, και συνεπώς μη προβαίνουν ποτέ εις καμμίαν πράξιν ή ενέργειαν πριν εξετάσουν τίνα επίδρασιν δύναται να έχη αυτή επί του κοινού συμφέροντος. Πέποιθα δε συγχρόνως ότι θα υποταχθούν και ούτοι άνευ πικρίας εις την λαϊκήν ετυμηγορίαν». Ιδού το πνεύμα ενός ηγέτη ο οποίος ξέρει όχι μόνο πώς να χειριστεί τις πολιτικές του δυσκολίες, λίγο μετά την καταψήφισή του, αλλά και με ποιον τρόπο να απευθύνει κήρυγμα υπέρβασης των κομματικών συμφερόντων προς την παράταξή του, αλλά και αρραγούς ενότητας τόσο προς τους οπαδούς όσο και προς τους εχθρούς του.
Οι εκδόσεις Λειμών, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος του οίκου Νίκος Παρασκευάκος, καλύπτουν ένα εκτενές φάσμα προσανατολισμών, με ποίηση, μυθιστόρημα, όπως και με ιστορικά νομικά κείμενα και με προσεγγίσεις του Βυζαντίου. Εκεί, όμως, όπου πρωτίστως στρέφουν το ενδιαφέρον τους είναι οι μελέτες γεωπολιτικής, διεθνών σχέσεων και πολιτικής ιστορίας».
Το βιβλίο της Μαρίας Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου «Γεωπολιτική και πολιτισμός στα μεσαιωνικά Βαλκάνια» ανήκει, βεβαίως, στην κατηγορία των βυζαντινών σπουδών και διερευνά το πώς η πορεία των βαλακανικών λαών επηρεάστηκε καθοριστικά από τον χώρο της βαλκανικής χερσονήσου, καθώς και το πώς το Βυζάντιο λειτούργησε ως πρότυπο με τη θρησκεία και τον πολιτισμό του για το σύνολο των Βαλκανίων. Η ερευνήτρια επισημαίνει τους εξωγενείς παράγοντες οι οποίοι επηρέασαν το ιστορικό γίγνεσθαι των βαλκανικών λαών κατά τη διάρκεια των μεσαιωνικών χρόνων και δείχνει πώς κάτι τέτοιο συνδέεται με την κατανόηση της σύγχρονης γεωπολιτικής πραγματικότητας.
Η δραστηριότητα των εκδόσεων Λειμών συμπληρώνει φέτος δεκαετία και όπως παρατηρεί ο Ν. Παρασκευάκος, «μπορούμε και αντέχουμε να βγάζουμε ογκώδη και συγκροτημένα βιβλία ακόμα και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, με ένα πλήθος έγκριτων και εξειδικευμένων συνεργατών».
Μεγάλος αριθμός τίτλων και σελίδων, αλλά και παντελώς ανεξερεύνητα θέματα, όπως η βιογραφία του αγωνιστή της δημοκρατίας Σπύρου Μουστακλή «Σπύρος Μουστακλής. Ένας ελεύθερος πολιορκημένος», γραμμένη από τη Χριστίνα Δημητρακάκη-Μουστακλή. Η συγγραφέας είναι η σύζυγος του Σπ. Μουστακλή, αξιωματικού του ελληνικού στρατού με έντονη αντιδικτατορική δράση, ο οποίος βασανίστηκε κατά τη δικτατορία και πέθανε το 1986. Τον πρόλογο υπογράφει ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνος Αν. Τασούλας.
«Έγραψα αυτό το βιβλίο», σημειώνει η Χριστίνα Δημητρακάκη-Μουστακλή, «με σκοπό να αποτελέσει βασικό εργαλείο για μελέτη και έμπνευση στους νεότερους αλλά και για να μην ξεχνάμε οι παλιότεροι. Καθώς πλησίαζε η ώρα της οριστικής έκδοσης τόλμησα να εμπλουτίσω αυτόν τον βιογραφικό τόμο με περισσότερα ντοκουμέντα (επιστολές, τηλεγραφήματα, πρωτοσέλιδα εφημερίδων, ποιήματα, έργα τέχνης, φωτογραφίες κ.λπ.) που θα προσδίδουν ένα χαρακτήρα πιο “προσωποπαγή”.
Μέσα από αυτό το “καλειδοσκόπιο” θέλησα να ενώσω τη φωνή μου με αυτές των ανθρώπων που γνώρισαν και έζησαν τον Σπύρο Μουστακλή επιδιώκοντας, “να ξανακουστεί” η δική του φωνή».
B”H It takes an obtuse brazenness for the archetypical anti-Semite of 20th century Greece, bearing the name of its international airport should have not one but three more books of propaganda-hagiography published! Read with particular dismay this reportage, circa 1935, and cry bitter tears for our non-Jewish compatriots; the shame must be expressed by them, as yet another indication of the need to accept, before repenting abject anti-Semitism! https://www.jta.org/archive/venizelos-demands-jews-surrender-greek-suffrag
With fraternal affection, Asher🙏🔯😩🇬🇷😢